رژیم صهیونیستی که پایه‌های موجودیت خود را بر زور و قدرت نظامی استوار کرده از زمان آغاز اشغالگری در سرزمین‌های فلسطین و درگیری با اعراب همواره به شکست‌ناپذیر بودن ارتش خود افتخار می‌کرد. به ویژه صهیونیست‌ها از دهه‌های گذشته اعتماد زیادی به نیروی هوایی ارتش این رژیم داشته و آن را برگ برنده خود در هر جنگی می‌دانستند. علاوه بر موشک‌ها و جنگنده‌هایی که ارتش اسرائیل با حمایت آمریکا در اختیار دارد و برای بمباران کشورهای عربی و غیرنظامیان از آنها استفاده می‌کند، سامانه‌های پدافند هوایی یکی دیگر از افتخارات اشغالگران در عرصه تجهیزات نظامی محسوب می‌شد.
اما شرایط بعد از ورود اسرائیل به عرصه درگیری با گروه‌های مقاومت به ویژه حزب‌الله لبنان تغییر کرد. حزب‌الله که یک بار در سال 2000 اشغالگران صهیونیست را از جنوب لبنان اخراج کرده بود در جولای 2006 شکستی دوباره به این رژیم تحمیل کرد که مهمترین دستاورد آن به چالش کشیدن قدرت نیروی هوایی اسرائیل است. در میان سامانه‌های پدافند هوایی که در اختیار نیروی هوایی رژیم صهیونیستی است سامانه گنبد آهنین شهرت خاصی دارد.
تولید این سامانه از دهه نود گذشته و زمانی که مقاومت لبنان در پاسخ به اشغالگری‌ها و تجاوزات اسرائیل، مناطق مختلف اراضی اشغالی را هدف قرار می‌داد آغاز شد، اما روند توسعه و ساخت آن به سال 2004 برمی‌گردد. گنبد آهنین عمدتا برای رهگیری موشک‌های کاتیوشا و راکت‌های گراد و موشک‌های دست‌ساز در نوار غزه به کار می‌رود. یک باتری این سامانه شامل 3 تا 4 موشک انداز است که هر کدام شامل 20 موشک می‌شود. ارزش یک باتری گنبد آهنین 50 میلیون دلار و هزینه رهگیری هر موشک یا راکت بین 50 تا 150 هزار دلار است.
از سال 2011 تا 2021 آمریکا 1.6 میلیارد دلار هزینه برای تولید و توسعه این سامانه اختصاص داده و کنگره ایالات متحده در سال 2022 یک میلیارد دلار دیگر به عنوان بودجه تامین موشک‌های سامانه گنبد آهنین رژیم صهیونیستی اختصاص داد. قابل توجه است که شرکت آمریکایی “ریتون” به عنوان بخشی از قرارداد فاینانس آمریکا وارد خط تولید “گنبد آهنین” شده و شرکت آمریکایی “بوئینگ” نیز با حدود 50 درصد از تجهیزات خود وارد خط تولید موشک “آرو-3” برای این سامانه شده است. درواقع این شرکت‌ها قصد دارند یک گروه صنعتی-نظامی آمریکایی برای دفاع از ارتش اسرائیل در هرگونه درگیری نظامی با فلسطینیان یا سایر گروه‌های مقاومت منطقه تشکیل دهند.
رژیم صهیونیستی که از نقطه ضعف بزرگی در زمینه جمعیت و نیروی انسانی رنج می‌برد و نیروی زمینی ارتش آن نیز بحران‌زده است، همواره سرمایه‌گذاری‌های زیادی روی نیروی هوایی خود از جمله سامانه‌های دفاعی برای محافظت از شهرک‌نشینان در برابر موشک‌های مقاومت انجام داده اما نتیجه به شکلی که صهیونیست‌ها تصور می‌کردند نشده است.
ناکارآمدی گنبد آهنین سال گذشته در جریان جنگ 12 روزه غزه صراحتا مشخص شد و خود اسرائیلی‌ها اعتراف کردند علیرغم صرف هزینه بالا برای رهگیری موشک‌های مقاومت فلسطین اما این سامانه در تشخیص و سرنگونی اهداف شکست خورد. از نظر فنی برد موشک‌های گنبد آهنین بین 4 تا 70 کیلومتر است، یعنی این سامانه نمی‌تواند موشک‌ها با برد کمتر از 4 کیلومتر را رهگیری کند.
بنابراین از آنجایی که موشک‌های شلیک شده از نوار غزه به سمت شهرک‌ها و مواضع صهیونیستی معمولا به دلیل نزدیک بودن مسافت برد کوتاه‌تری دارند، این سامانه از رهگیری آنها باز می‌ماند. علاوه بر آن پهپادها نیز از دیگر مشکلات اساسی برای این سامانه دفاعی هستند؛ چرا که در ارتفاع کم پرواز می‌کنند و نه تنها گنبد آهنین بلکه سایر سامانه‌های دفاعی اسرائیل نیز قادر به تشخیص آنها نیستند.
از آن گذشته سامانه گنبد آهنین نمی‌تواند انواع موشک‌ها را از هم تشخیص دهد و به عنوان مثال تشخیص نمی‌دهد که یک موشک کلاهک انفجاری دارد یا نه؛ بنابراین نیروی هوایی اسرائیل مجبور است در برابر هر هدفی که وارد آسمان فلسطین اشغالی می‌شود از موشک‌های 150 هزاردلاری گنبد آهنین برای رهگیری آنها استفاده کند، درصورتی که ممکن است اهداف مذکور تنها راکت‌هایی باشند که هیچگونه کلاهک انفجاری نداشته و هزینه آنها تنها صد دلار است.
با وجود هزینه و سرمایه گذاری فراوانی که آمریکا و رژیم صهیونیستی در فناوری سیستم راداری این سامانه صرف کرده‌اند اما در مواردی مشاهده شده که این سیستم‌ها می‌توانند هک شوند و روند رهگیری را مختل کنند. به عنوان مثال در جنگ سال 2014 میان ارتش صهیونیستی و نوار غزه جنبش حماس توانست کنترل آتش این سامانه را به دست بگیرد.
از طرف دیگر موشک‌های ساخت غزه تبدیل به معضل جدید سامانه گنبد آهنین شده‌اند. این موشک‌ها با هزینه بسیار کم تولید می‌شوند و بدنه‌های آلومینیومی دارند و می‌توانند چندکیلوگرم مواد منفجره با خود حمل کنند. این موشک‌ها تقریبا به شکل مداوم و روزانه به سمت اهداف اسرائیل شلیک می‌شوند و خساراتی برای این رژیم به بار می‌آورند. رهگیری این موشک‌ها در وهله نخست به دلیل پرواز در ارتفاع کم دشوار است و در وهله بعدی همانطور که گفته شد شلیک هر موشک گنبد آهنین به سمت آنها 50 تا 150 هزار دلار هزینه روی دست تل‌آویو می‌گذارد.
قابل توجه است که این معضلات و نقاط ضعف گنبد آهنین در شرایطی آشکار شده که صرف نظر از سامانه‌های پیشرفته حزب‌الله لبنان، گروه‌های مقاومت فلسطین نیز از توانمندی‌هایی بالایی در این زمینه برخوردار شده‌اند.
