سعداد الصلحی در میدل ایست آی نوشت: پس از اعتراضات خشمگینانه آخر هفته، مقتدی صدر با فراخواندن حامیان خود در استانهای جنوبی و مرکزی برای حضور در خیابانها، اعتراضات را تشدید کرد. با شروع اعتراضات متقابل از شامگاه دوشنبه، خطر خشونت در عراق به چشم میخورد. روز شنبه، هواداران این روحانی بانفوذ شیعه به منطقه سبز بغداد هجوم آوردند و از آن زمان ساختمان پارلمان را برای اعتراض به رقبای مورد حمایت ایران اشغال کردند که مانع از تشکیل دولت صدر شده بودند.
در ادامه این مطلب آمده است: زمانی که صدر از قبایل و دیگر نیروهای سیاسی عراق خواست تا به آنچه او «انقلاب» میخواند بپیوندند، تنشها افزایش یافت. این روحانی گفت که حامیانش منطقه سبز را “آزاد” کرده اند تا برای “تغییر ریشهای نظام سیاسی و قانون اساسی” آماده شوند. در پاسخ، ائتلاف چهارچوب هماهنگی شیعه مورد حمایت ایران، که صدر را در تلاش برای تشکیل حکومت پس از پیروزی در انتخابات اکتبر گذشته، در هر مرحله ناامید کرد، خواستار تظاهرات «در حمایت از مشروعیت و حفظ نهادهای دولتی» شد.
مخالفان صدر تهدید کردند که فرودگاه بغداد و اقامتگاه مصطفی الکاظمی نخست وزیر را اشغال خواهند کرد، زیرا او را تسهیل کننده تصرف منطقه سبز توسط صدرها میدانند.
در ساعات اولیه روز دوشنبه، نیروهای امنیتی در اطراف بغداد، به ویژه به سمت فرودگاه و منطقه سبز حرکت کردند. صدر سپس نیروهای شبه نظامی سرایا السلام خود را در خیابانهای منتهی به محله مستحکم، جایی که اکثر ساختمانهای دولتی و سفارتخانهها در آن مستقر هستند، مستقر کرد. تا عصر روز دوشنبه، برخی از حامیان چارچوب حرکت به سمت منطقه سبز را آغاز کرده بودند، اما به آنها دستور داده شد از رویارویی با صدریها اجتناب کنند.
رهبران صدر به میدل ایست آی گفتند که بسیاری از رهبران سیاسی و دیپلماتهای غربی سعی کردهاند با صدر ارتباط برقرار و اوضاع را آرام و کانالهای گفتگو بین دو طرف را باز کنند، اما او از پذیرفتن بازدیدکنندگان یا تماسهای غیرصدریها خودداری میکند. محمد صالح العراقی، نامی که به «وزیر صدر» داده شده و به طور گسترده گمان میرود سخنگوی این روحانی باشد، روز دوشنبه گفت که هادی العامری، رئیس بلوک پارلمانی الفتح و یکی از رهبران چارچوب هماهنگی، تلاشهای خود را برای تماس با صدر و آغاز گفتگو بین دو اردوگاه رقیب ادامه میدهند.
در بیانیه العراقی آمده است که صدر تنها زمانی گفتگو را آغاز میکند که امیری از چارچوب خارج شود و احزاب آن اظهارات منتسب به نوری مالکی در فایلهای صوتی فاش شده را محکوم کنند. همچنین گفت مذاکرات باید دارای ضمانت باشد. امیری هنوز پاسخ خود را به این شروط اعلام نکرده است، اما تحولات سریع اخیر ترس همگان را در هر دو طرف مبنی بر وقوع جنگ شیعه علیه شیعه دو چندان کرده است.
همچنین هیچ کس واقعاً مطمئن نیست که صدر چقدر در مورد هدفش برای سرنگونی نظام سیاسی عراق جدی است یا اینکه اگر ارتش یا مخالفانش از خشونت برای بیرون راندن حامیانش از منطقه سبز استفاده کنند، نیروهایش میتوانند پیروز شوند. رهبران سیاسی و نظامی صدر میگویند که کاملاً آگاهند که مخالفانشان ساکت نخواهند ماند و احتمال رویارویی نظامی بسیار زیاد است. آنها میگویند که انتظار خشونت را دارند و برای آن آماده هستند.
یکی از رهبران صدر به ما گفت: «صدر آماده است تا آخر پیش برود و همچنین برای بدترین سناریو آماده است». رهبر صدر گفت: “او تا زمانی که به آنها آسیب نرساند راضی نخواهد شد. او به تشدید ادامه خواهد داد تا زمانی که آنها اشتباه خود را بپذیرند و بپذیرند که او یکی از برجستهترین بازیگران در روند سیاسی و در کل عراق است. ما به کسی حمله نمیکنیم و دعوا راه نمیاندازیم. دستورات ما در این زمینه روشن است، اما در مورد دفاع شخصی، موضوع کاملاً تغییر میکند. اگر کسی به ما حمله کند، ما تماشاچی نخواهیم ماند”.
صدر مشکل و راه حل است
صدر میلیونها پیرو دارد، یکی از بزرگترین جناحهای مسلح شیعه را کنترل میکند، و یک امپراتوری مالی دارد که درآمدهای سالانه آن از بودجه بسیاری از کشورهای کوچک همسایه بیشتر است. او در کنار آیت الله سید علی سیستانی یکی از دو مردی است که در عراق میتواند با یک کلمه میلیونها نفر را به خیابان بیاورد.
به مدت ۱۰ ماه، عراق در تلاطم بود، زیرا صدر و رقبای او بر سر دیدگاههای رقیب در مورد اینکه آینده سیاسی کشور چگونه باید باشد، بحث میکردند. صدر که در انتخابات اکتبر با ۷۴ کرسی در پارلمان پیروز شد با احزاب سنی و کرد ائتلاف کرد و قصد داشت سیستم سنتی تقسیم قدرت در عراق را از بین ببرد. اما مخالفان مورد حمایت ایران، که در صورت موفقیت صدر از قدرت خارج میشدند، توانستند با توسل به چالشهای قانونی تا حملات موشکی، مانع او شوند.
ماه گذشته، او به نمایندگان خود دستور داد در اعتراض استعفا کرده و یک بحران سیاسی جدید ایجاد کند و به احزاب چارچوب هماهنگی اجازه داد تا به بزرگترین بلوک پارلمان تبدیل شوند. رهبران چارچوب از آن زمان شروع به کار روی تشکیل دولت خود کردند و هفته گذشته محمد شیعه السودانی را که از نزدیکان مالکی است را به عنوان نامزد خود برای نخست وزیری معرفی کردند.
رهبران صدر میگویند که صدر این را یک چالش و تلاشی برای تحریک خود میدانست. این نامزدی سودانی بود که او را بر آن داشت تا پیروان خود را به منطقه سبز بفرستد و از نشست پارلمان جلوگیری کند. یک مقام ارشد دولتی گفت: “صدر سالها پیش به یک مشکل بزرگ برای مخالفان خود تبدیل شد. حضور او یک مشکل و عدم حضور او یک مشکل است. او صاحب نیرو، سلاح و پول است، به علاوه بی پروایی بی نظیری دارد و این ترسناک است. “.
او در حال حاضر میخواهد به همه بگوید که اگرچه نتوانسته است به هدف خود در مجلس مطابق با معیارهای آنها برسد، اما با استفاده از نفوذش در خیابان و معیارهای خودش به آن خواهد رسید.» به گفته این مقام، رقبای صدر در مورد نحوه برخورد با وی سردرگم و نامطمئن هستند. اگر به زور متوسل شوند، در توسل به آن دریغ نمیکند و اگر متوسل به آتشبس و سازش شوند، میخواهد کار آنها را تمام کند؛ بنابراین آنها او را نادیده گرفتهاند و اکنون همه بهای آن را میپردازند».
[آیت الله] سیستانی وارد میشود
جنگ شیعه علیه شیعه یکی از حساسترین خطوط قرمز از سال ۲۰۰۳ بوده است. عبور از آن به معنای سرپیچی از خواست [آیت الله] سیستانی، رهبر جامعه شیعه است. تمامی نیروهای شیعه، از جمله ایران و نیروهای نیابتی آن، به طور کامل از عواقب مداخله سیستانی علیه آنها آگاه هستند. رهبران شیعه و فرماندهان جناحهای مسلح میگویند، اگر هر جناحی بهعنوان تشویق کننده یا حامی چنین جنگی تلقی شود، [آیت الله] سیستانی میتوانند با فتوا یا بیانیهای کار آن جناح را تمام کند.
هر درگیری وحشیانه خواهد بود. اکثر جناحهای شیعه دارای شاخههای مسلح هستند. اگرچه ممکن است سرایا السلام صدر از نظر تعداد برتری داشته باشد، اما تجهیزات مدرن متعلق به جناحهای مرتبط با [آیت الله] سیستانی، به ویژه لشکر رزمی عباس، و گروههای مرتبط با ایران، به ویژه عصائب اهل الحق و کتائب حزب الله است و برتری آنها را تضمین میکند.
یکی از فرماندهان نزدیک به [آیت الله] سیستانی گفت: “ما نگران آنچه اکنون در حال رخ دادن است هستیم و از بی تدبیری صدر و گستاخی مخالفانش میترسیم، اما اکنون نیازی به مداخله خود نمیبینیم. در نبردهای مدرن، عنصر انسانی دیگر عامل تعیین کننده نیست، بلکه فناوری است. بسیاری از جناحهای مسلح دارای فناوریهای مدرنی هستند که میتوانند هر نبردی را به نفع خود پایان دهند. اما سوال اینجاست که آیا هیچ یک از تصمیم گیرندگان اجازه خواهند داد شرایط به درگیری برسد؟ ما فعلا نظارهگر و منتظر دستور هستیم، در این مرحله به نفع هیچ طرفی دخالت نخواهیم کرد، اما در دفاع از خود و مواضع خود کوتاه نخواهیم آمد”.