قیمت‌های بالای انرژی، به‌ویژه نفت، گاز و زغال‌سنگ، موجب تورم بالا در کشورهای مختلف شده است، که برخی از آنها نیز با کمبود انرژی مواجه هستند. حمله اخیر روسیه به اوکراین، با توجه به اینکه این کشور هم تولیدکننده و هم صادرکننده عمده نفت و گاز طبیعی است، بحران را تشدید کرده است.
کشورهای اوپک در مقابل جهان
کشورهای اوپک در مجموع بزرگترین تولیدکنندگان نفت هستند و عربستان سعودی به تنهایی یک سوم تولید اوپک را تشکیل می دهد. همچنین توجه به این نکته مهم است که تولید اوپک پس از کاهش بی‌سابقه ۱۰ میلیون بشکه‌ای در روز تولید خود در سال ۲۰۲۰، کمتر از سطح قبل از همه‌گیری است.
پس از کشورهای اوپک، ایالات متحده، کانادا و مکزیک کمی بیش از یک چهارم تولید جهانی نفت در سال ۲۰۲۱ را به خود اختصاص دادند. نزدیک به ۷۰ درصد از تولید نفت آمریکای شمالی از ایالات متحده، بزرگترین تولیدکننده نفت جهان، حاصل شد.
به طور مشابه، در داخل کشورهای مستقل مشترک المنافع – سازمانی متشکل از کشورهای پس از اتحاد جماهیر شوروی – روسیه بزرگترین تولیدکننده بود و ۸۰ درصد از کل تولیدات CIS را به خود اختصاص داد.
بر همین اساس، گزارش ها از حجم تولید نفت نشان می دهد که اوپک ۳۵ درصد، آمریکای شمالی ۲۷ درصد، کشورهای مشترک المنافع مستقل ۱۵ درصد، باقی کشورها ۲۳ درصد از حجم تولید نفت را در بازار جهانی به خود اختصاص داده اند.
بزرگترین تولیدکنندگان نفت در سال ۲۰۲۱
تقریباً ۴۳ درصد از تولید نفت جهان در سال ۲۰۲۱ تنها از سه کشور آمریکا، عربستان سعودی و روسیه حاصل شده است. این سه کشور با هم نفت بیشتری نسبت به مجموع ۱۰ کشور برتر تولید کردند.
بنا به این گزارش، ۱۸.۵ درصد از حجم تولید نفت جهان در سال ۲۰۲۱ مربوط به آمریکا، ۱۲.۲ درصد مربوط به عربستان و ۱۲.۲ درصد مربوط به روسیه بوده است. پس از آن، ۶ درصد از حجم تولید نفت جهان مربوط به کانادا، ۴.۶ درصد مربوط به عراق و ۴.۴ درصد مربوط به چین است. امارات متحده عربی نیز ۴.۱ درصد، ایران ۴ درصد، برزیل ۳.۳ درصد و کویت ۳ درصد از حجم تولید نفت جهان را به خود اختصاص داده اند.
در این آمار، آمریکا ۱۶.۶ میلیون، عربستان ۱۱ میلیون، روسیه ۱۰.۹ میلیون، کانادا ۵.۴ میلیون، عراق ۴.۱ میلیون، چین ۴ میلیون، امارات ۳.۷ میلیون، ایران ۳.۶ میلیون، برزیل ۳ میلیون و کویت ۲.۷ میلیون بشکه نفت در روز تولید می کند.
نفت ایران جان گرفت
در این میان، گزارش ها حاکی از آن است که صنعت نفت کشور با وجود تحریم‌های مداوم آمریکا، در حال تقویت شدن است؛ چراکه دولت‌ها در سراسر جهان به دنبال تامین منابع نفتی خود در مواجهه با کمبود جهانی و افزایش قیمت‌ها هستند.
با توجه به اعلام رسمی مبنی بر افزایش ۵۸۰ درصدی درآمد نفت و میعانات گازی از ماه مارس تا ژوئیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به نظر می رسد که تحریم های ایالات متحده برای منصرف کردن کشورهای سراسر جهان از خرید انرژی از ایران کار چندانی نکرده است. پیش از این، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد کشور اعلام کرده بود: با توجه به افزایش صادرات نفت و نرخ تبدیل ارز در بودجه جدید، شاهد افزایش ۵۸۰ درصدی درآمد خزانه از محل صادرات نفت و میعانات گازی در ۴ ماهه اول امسال بودیم.
در فروردین ماه امسال نیز سید ابراهیم رییسی، رییس‌جمهور عنوان کرده بود: امروز به‌راحتی نفت را صادر می‌کنیم و با این کار مشخص شد اگر اراده جدی برای انجام کار وجود داشته باشد، هیچ مانعی نمی‌تواند جلودار کشور باشد.
بر همین اساس، آن طور که از شواهد پیداست، در مواجهه با ناامنی انرژی، همه خواهان مقداری از نفت ایران هستند و بسیاری از رهبران دولتی تصمیم به نادیده گرفتن تحریم های ایالات متحده برای واردات منابع حیاتی انرژی برای حفظ ذخایر خود دارند.
