مقام معظم رهبری یکی از حقوق عمومی مردم را داشتن امنیت روانی عنوان کرده و در دیدار با رئیس و مسئولان دستگاه قضایی فرمودند: هر چند وقت یک شایعه‌ای، یک دروغی، یک حرفی را یک آدم مشخّص یا نامشخّصی در فضای مجازی منتشر و مردم را نگران میکند. یکی از وظایف قوّه قضائیّه برخورد با این مسئله است.
امنیت روانی از آن دست مقولاتی است که جامعه و مردم به شدت به آن نیاز دارند اما عدم درست اجرای قوانین در کنار عواملی همچون بیکاری و افزایش جرم و جنایت و شایعات بیشماری که در فضای مجازی منتشر میشود امنیت روانی جامعه را دچار آسیب و معضل میکند. در راستای تحلیل همین امر با دکتر امان الله قرائی مقدم، جامعه شناس مطرح کشورمان به گفتگو نشسته ایم. این مصاحبه را پیش رو دارید.
آقای دکتر قرائی مقدم! مقام معظم رهبری به لزوم افزایش امنیت روانی در جامعه تاکید دارند؛ این مهم را چطور تحلیل میکنید؟
همونطور که مقام معظم رهبری فرمودند امنیت روحی و روانی و اینکه افراد در جامعه آرامش داشته و احساس امنیت و ایمنی کنند، تاثیرات مثبت بسیاری در حوزه های مختلف از جمله در اقتصاد و فرهنگ و سیاست دارد.
همچنین با بالا بردن بازده تولید توام با آرامش روحی اقتصاد را شکوفا و رفاه اجتماعی را می افزاید؛ رفاه اجتماعی و اقتصادی با افزایش دلخوشی و امید در کنار بالابردن بازدهی کاری در بین کارمندان و کارگران از استهلاک اموال بیت المال می کاهد و باید اذعان داشت که در حقیقت امنیت روانی و آرامش روحی در جامعه زیربنای امنیت در کل حوزه های جامعه به شمار می رود.
چطور امنیت روانی را در جامعه افزایش دهیم؟
وقتی آرامش روحی و امنیت روانی در جامعه کاهش یابد بدبینی به نظام حاکم و سیاست و دولت افزایش و اقتصاد راکد شده و شکوفا نمیشود؛ این امر در کنار القائات رسانه های بیگانه چه از طریق ماهواره و چه فضای مجازی و شبکه های اجتماعی افراد به ویژه نسل جوان و نوجوان را تحت تاثیر قرار میدهد که در مرحله احساسی به سر میبرند و هنوز به مرحله ادراکی نرسیده اند.
باید تاکید کرد که امنیت و آرامش روحی یک اصل است و این اصل در سایه اعتماد به قوای حاکم بر کشور به دست می آید یعنی مردم اعتماد و اطمینان داشته باشند که مثلا قوه قضاییه بتواند حقوق عمومی و عامه مردم را محقق کند و حق آنها را به جا بیاورد و از نفوذ قدرتمدار در درون قوا جلوگیری کند.
لذا اجرای قوانین توسط دستگاه ها مانند قوه قضاییه می تواند بهترین امنیت روانی را به جامعه تزریق کند و بعد از آن هم پلیس و نیروی انتظامی و سخت گیری در مجازات متخلفان و امید به اجرای قوانین می تواند این آرامش را به دنبال داشته باشد.
ولی وقتی دزد، مجرم و کلاهبردار و متخلفی چند بار دستگیر شده که از اموال مردم سواستفاده میکرده و مجدد آزاد میشود بدون آنکه به مجازات اعمالش برسد و نگهداری و مجازات نمیشود امنیت روانی جامعه را به خطر می اندازد.
اشتغال و ایجاد و آمار آن گزینه دیگری است که سبب آرامش روحی و روانی یا عدم آن در جامعه میشود. چرا داشتن شغل به منزله تامین مایحتاج و معیشت است ولی امروز مطابق با فرمایشات رهبری آنچه آرامش روحی و امنیت روانی جامعه را دستخوش تغییر کرده و بهم زده وضعیت معیشتی و تامین آن است.
نقش دروغ پراکنی ها در امنیت روانی جامعه چه تاثیری دارد؟
امنیت روانی اصل است اما نیاز به زیربنا دارد از طرفی مشکلات معیشتی، مشکلات و ناراحتی های روحی و روانی به بار می آورد. اما وقتی شغل و امنیت شغلی باشد و فرد بتواند معیشت و زندگی خود را تامین کند امنیت روانی جامعه هم افزایش می یابد. باید تاکید کنم که بیکاری ام الفساد است و بیکار بودن افراد جامعه می تواند جرم و فساد را افزایش دهد.
امروز برای کار، ازدواج و تامین معیشت مشکلات بسیار و نا امنی وجود دارد؛ اینهاست که مد نظر مقام معظم رهبری است و از دیدگاه روانشناسان اجتماعی و از همه مهمتر فرمایش پیامبر اسلام است که المومن مرآت المومن…
مردم به هم نگاه می کنند وقتی کارتن خوابی و مشکلات اجتماعی و فقر و گرانی ها را می بینند آرامش روحی آنها بهم میریزد وقتی ۳۰ تا ۳۵ میلیون زیر خط فقر هستند چه آرامشی خواهد بود؟
آرامش روحی یک پدیده تام است یعنی عوامل مختلفی در این پدیده تاثیر دارد. به قول مارسل مورس امنیت روانی یک پدیده تام است و شهرهای بزرگ امنیت روانی ندارد و عوامل متعددی در آن تاثیر دارد اصلا در شهرهای بزرگ اصولا از منظر جامعه شناسی آرامش و امنیت روانی وجود ندارد و همه افراد برای رسیدن به امنیت اقتصادی و رفاه و تامین معیشت مدام در حال دوندگی هستند چرا که تکنولوژی ناامنی روانی ایجاد میکند.
رفع بیکاری، بالابردن میزان ازدواج و کاهش آمار طلاق می تواند امنیت روانی ایجاد کند اما گرانی ها و افزایش های نامتعارف امنیت روانی جامعه را بهم میزند.
دولت و قوه قضائیه باید بیشتر به این مهم توجه کنند اما میزان بیکاری آن هم بیکاری تحصیلکردگان آرامش روحی را بهم میزند و این ناامنی روانی به کل جامعه تسری میابد مگر میشود همسایه ات بیکار باشد و در تامین معاش مشکل داشته باشد و شما شاد باشید و آرامش روانی داشته باشید.
