اتحادیه اروپا و ایران اخیراً اعلام کردند که مذاکرات هستهای ایران با قدرتهای جهانی در طی روزهای آینده از سر گرفته خواهد شد.
این گفتگوها از سه ماه پیش تاکنون به حالت تعلیق درآمده بود. دیروز(شنبه) خبر از سرگیری مذاکرات هستهای همزمان با سفر جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران اعلام شد.
جوزپ بورل در مصاحبه خود گفته بود که بایدن خواهان احیای توافق است؛ همین یک گزاره وی نیز پرسش ما در گفتگو با دکتر مصطفی خوشچشم، کارشناس مسائل بین الملل را شکل داد:
بهمن: بورل در دیدار خود با مقامات جمهوری اسلامی ایران اظهار کردهاست که بایدن بنا به دلایلی خواهان احیای توافق با ایران است، از نظر شما این دلایل چه میتواند باشد؟
خوش چشم: آمریکاییها در یک ماه گذشته یک جنگ ترکیبی را علیه ایران شروع کردهاند، تا به جمهوری اسلامی ایران فشار بیاورند که از مواضع خود در مذاکرات وین عقب نشینی کند. در مقابل نیز جمهوری اسلامی مصرانه بر تحقق شروط خود ایستاده است.
عملکرد آقای بورل در مقابل ایران تنها در این حد است که شرایط را تا حدی تغییر دهد تا مذاکرات مجددا برقرار شود. این به معنای تغییر واقعی در شرایط کنونی نیست.آمریکاییها و ایران در چند ماه گذشته درجنگ اراده بر سر چند مسئلهی لاینحل بودند که این مسائل همچنان حل نشده روی میز باقی ماندهاست؛
در این طرف بایدن از پیش اعلام کرده است که پنجره امتیاز دهی بسته شده؛ بنظر نمیرسد که طرف آمریکایی تغییر موضع داده باشد و همچنان به دنبال امتیازات پیشین خود است. کمااینکه جمهوری اسلامی براساس سیاست اقدام متقابل در حال مقاومت و اصرار بر روی امتیازاتی است که درخواست کرده است. بنابراین خیلی شاهد تغییر وضعیت نخواهیم بود.
آقای بورل تنها سعی بر بخشیدن جان دوباره به مذاکرات دارد تا دوباره روند گفتگو شروع شود. جالب است که آقای بورل بجای حضور در تهران باید در واشنگتن میبود. چراکه طرف آمریکایی مقابل امتیازات خود را گرفته و اعلام میکند که هیچ امتیاز دیگری روی میز نیست؛ وقتی هیچ امتیازی روی میز نباشد، هیچ مذاکره معنا داری هم بوجود نخواهد آمد.
یکی از امتیازات مهمی که ایران خواسته است، مسئله تضمین میباشد؛ آقای بورل که نماینده اتحادیه اروپا است به ایران تضمین داده بودند که بعد از خروج آمریکا از برجام، سهم از دست رفته آمریکا را برای ایران جبران میکنند؛ اما هیچگاه اینکار را نکردند.
آقای بورل باید بداند که میبایستی واشنگتن را مجبور به دادن این تضمینها کند، چراکه طرف آمریکایی بود که با بیمسئولیتی از برجام خارج شد؛ هیچ عاقلی نمیپذیرد در شرایطی که تا چند ماه دیگر مجالس آمریکا بدست جمهوری خواهان خواهد افتاد، درحالیکه قطعا آنها هر توافقی را از بین خواهند برد، بدون تضمینهای واقعی وارد مذاکره با آمریکا شوند.