تاریخ ۲۵ اکتبر ۲۰۲۲، تاریخ تعیین شده برای انتخابات در اسرائیل یا به عبارتی پنجمین دور انتخابات در سه سال و نیم گذشته است. مطمئناً این نکته، نشانه یک دموکراسی سالم در کشوری که ادعا میکند که تنها دموکراسی در خاورمیانه است،نمیباشد.
طبق جدیدترین نظرسنجی که چند ساعت پس از اعلام تصمیم غیرمنتظره نخست وزیر نفتالی بنت برای انحلال پارلمان انجام شد، وزیر امور خارجه و نخست وزیر جایگزین، یایر لاپید، نخست وزیر موقت دولت انتقالی برای چهار ماه آینده خواهد بود و همچنین برای دوربعدی انتخابات، لاپید یک گزینه محتمل به حساب میآید.
اگرچه حزب لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر سابق، طبق نظرسنجی ها، میتواند ۳۶ کرسی به دست آورد (هفت کرسی بیشتر از آنچه اکنون دارد)، ولی بلوک اپوزیسیون جناح راست احتمالا تنها ۵۹ کرسی خواهد داشت که هنوز دو کرسی کمتر از ۶۱ کرسی دارد که برای تشکیل یک ائتلاف معتبر لازم است. این امر، فضایی را برای گزینه دیگری باز میگذارد که اکنون با عجله پشت درهای بسته مورد بحث است: تشکیل یک دولت جایگزین بدون نیاز به انحلال پارلمان، یا کنست، و تجزیه سیاسی اسرائیل در یک کمپین انتخاباتی دیگر.
به گفته منابع نزدیک به نتانیاهو، او احساس میکند به اندازه کافی قوی است تا در انتخابات شرکت کند و موفقیت کسب کند. صبح روز بعد از این اظهارات، در یک مصاحبه رادیویی، گیدئون سار، از جناح راست و وزیر دادگستری فعلی و متحد سابق رهبر لیکود، دوباره قول داد و تاکید کرد که هرگز با نتانیاهو توافق نخواهد کرد. رئیس حزب امید نو در توییتر کمپین خود را آغاز کرد: “هدف این انتخابات روشن است؛ جلوگیری از بازگشت نتانیاهو به قدرت و تسلیم کردن منافع دولتی به منافع شخصی او. ” بنابراین شانس او برای کمک به نتانیاهو کم است، اما این گزینه همچنان روی میز است، اما یک چیز مسلم است: یک سال و یک هفته پس از تشکیل آن، «دولت تغییر» بنت-لاپید به پایان رسیده است. تمام تلاشهای شرکا و حامیان این دولت، از جمله تظاهرات شنبه گذشته در حمایت از نجات این ائتلاف، حتی قبل از شروع به کار شکست خورد.
حقیقت این است که به عقیده بسیاری از کارشناسان سیاسی، این دولت واقعاً ارزش نجات نداشت؛ مجموعه عوامل شکل گیری این بنای غیرطبیعی با نام مستعار حکومت وحدت، وجود آن را توجیه نمیکرد. آرزوی برکناری نتانیاهو – همانطور که آویگدور لیبرمن وزیر دارایی، او را “ماشین فتنه انگیز انسانی” مینامید، یک آرزوی بزرگ است، اما نخست وزیر سابق واقعاً برکنار نشده است.
همه تصمیمات اخیر ائتلاف با انگیزه ترس از بازگشت نتانیاهو بود. در تمام این مدت، رهبر سابق، کمپینی از اخبار جعلی و پز از نفرت در قبال دولتی که به زعم خود، تحت سلطه تروریستها است را اجرا کرد؛ منظور وی از تروریست ها، منصور عباس و لیست متحدان عربی او (که به عنوان حزب رام شناخته میشود)، که نماینده شهروندان فلسطینی در رژیم صهیونیستی است.
مبانی ایدئولوژیک ائتلاف منحل شده نیز ثابت شد که ناسالم است، زیرا با فرض نادرستی این ائتلاف تشکیل شد که راست و چپ، یهودیان و فلسطینی ها، میتوانند برای یک منفعت مشترک مربوط به مسائل مدنی (نه تفرقه افکن) همکاری کنند و در عمل دیدیم که تا چه حد این فرض اشتباه است، زیرا هیچ زمینه مشترکی در رژیم صهیونیستی وجود ندارد و هر تصمیم مدنی غرق در مسائل ملی و شکافهای راست-چپ است و شاهد وجود بیش از همیشه نفرت و ترس متقابل و اشغالگری صهیونیستها و بحث شهرکهای نامشروع هستیم.
این دولت ورشکسته در تمام مدت حکومت خود، در حال پیاده سازی سیاستهای دولت نتانیاهو با ظاهری مرتبتر و روتوش شده (به زعم خود) بود وشاهد هیچگونه تغییر در سیاستهای کلان نبودیم، چه بسا در مواردی همچون بحث فشار مضاعف به فلسطینیان، حرکات تند تری را نیز دیدیم.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که در حالی که این دولت یکی از کوتاهترین دولتهای اسرائیل از لحاظ عمر بود، نقشی تاریخی با گنجاندن یک حزب عربی در ائتلاف و تصمیمگیریهای رهبری ملی ایفا کرد و در نتیجه راه را برای مشارکت بیشتر اقلیت عرب در روند سیاسی و جامعه اسرائیل را هموار کرد، ولی همانطور که اشاره شد، این اعمال صرفا برای حفظ ظاهر بود و در عمل شاهد نتیجهای نبودیم.
در آینده نزدیک چه اتفاقی میافتد؟
لاپید، نخست وزیر دولت انتقالی، با ۲۰ کرسی در همه نظرسنجیهای اخیر، نقطه شروع خوبی برای به چالش کشیدن اردوگاه راست افراطی دارد. با این حال، او در برابر یک ضعف شدید در سنت سیاسی اسرائیل آسیب پذیر است: او هیچ تجربه نظامی ندارد. اگر گادی آیزنکوت، رئیس سابق ستاد ارتش اسرائیل، با وجود حدس و گمان به حزب او بپیوندد، این نکته میتواند اصلاح شود و همچنان اوضاع به نفع لاپید باقی بماند. لاپید از چنین اقدامی سود میبرد و حزب کارگر ممکن است قربانی آن شود. اما با توجه به فضای آشفته و بی نظم رژیم نامشروع صهیونیستی و صحنه سیاسی همیشه در حال تغییر آن، چهار ماه تا روز انتخابات به معنای ابدیت است و هنوز زمان حدس و گمان نرسیده است.