مذاکرات در ایستگاه وین علی‌رغم همه تلاش‌ها در وضعیت نامعلومی قرار گرفته است و علی‌رغم رفت‌وآمدها و رایزنی‌های متعدد، آینده روشنی برای آن قابل‌تصور نیست. آمریکایی‌ها که همواره با بدعهدی و زیاده‌خواهی در اجرا و تعهد به ایران مسیر اشتباهی را پیموده‌اند، در روزهای اخیر نیز به فرافکنی و عدم اراده برای اتخاذ تصمیم مذاکرات را به اغما برده‌اند.
خوش‌چشم: غرب به رهبری آمریکا به‌دنبال حل اختلاف با ایران نیست
در این زمینه با سیدمصطفی خوش‌چشم، کارشناس مسائل بین‌الملل به گفت‌وگو نشستیم. وی در گفت‌وگو با «صبح‌نو» اظهار داشت: لغو تحریم‌ها مشتمل بر برداشته شدن تحریم افراد، شرکت‌ها و نهادهایی در لیست قرمز است که آمریکایی‌ها اصرار دارند این امتیاز را ندهند.
وی افزود: ولی دادن این امتیازات می‌تواند انتفاع اقتصادی ایران از توافق را بیشتر کند و آمریکایی‌ها با شناسایی این امتیاز به دنبال این هستند که انتفاع اقتصادی هرگونه توافق احتمالی به‌کرات پایین‌تر بیاید و این امتیازات را برای آینده نگه دارند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه آمریکایی‌ها براساس یک کلیت مذاکرات برجام را شروع کردند و همچنان با همان شرایط و براساس همان طرح اولیه جلو می‌روند، گفت: فارغ از اینکه محیط داخلی در ایران عوض شده و همین‌طور محیط بین‌المللی نیز دچار تغییر شده است.
خوش‌چشم تصریح کرد: در داخل مقاومت و گفتمان مقاومتی که ازسوی مردم به‌خوبی به انجام رسید اگرچه با دشواری‌هایی بسیار همراه بود اما باعث شد تا در زمان اوج فشار تحریم‌ها به مذاکره نرویم و بنابراین زمانی به مذاکره برویم که تاثیرگذاری تحریم‌ها از پیک یا اوج خود به‌سمت پایین میل کرده بود.این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه هر روز کاهش تاثیرات بیشتر را شاهد هستیم، گفت: ازجمله صادرات نفت ایران به‌مراتب نسبت‌به سال گذشته بیشتر شده است و آمریکا درحقیقت در دوران کنونی به واردات نفت، چه برای خود و چه برای اروپا بیش از پیش نیازمند است.
آمریکایی‌ها هنوز براساس طراحی قبلی در مذاکرات حاضر می‌شوند
وی ادامه داد: در همین چارچوب مولفه‌های قدرت جمهوری اسلامی نیز مورد استفاده قرار گرفت که ازجمله غنی‌سازی ۶۰درصدی و مولفه‌های قدرت موشکی و منطقه‌ای تا حدی مورد استفاده قرار گرفت. اگرچه هنوز تا استفاده حداکثری از این اهرم‌های فشار فاصله داریم.
خوش‌چشم با تاکید بر اینکه در عرصه بیرونی نیز با وقوع جنگ و تاثیراتی که بر بازارهای انرژی و افزایش قیمت‌های انرژی در بازارها به‌ویژه در غرب داشت به‌خصوص در زمان کنونی به‌شکل روزافزونی شاهد تاثیرگذاری این افزایش قیمت‌ها در جوامع غربی هستیم، خاطرنشان کرد: این‌ها می‌تواند تاثیرات سیاسی در جابه‌جایی قدرت در نیمکره غربی داشته باشد.
وی افزود: ازجمله در اروپا می‌تواند این شرایط حادث شود و حتی متعاقباتی برای خود دولت آمریکا داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود در طول ماه‌های آینده فارغ از اینکه جنگ ادامه پیدا کند یا اینکه به آتش‌بس بینجامد این تاثیرات به‌شکل روزافزونی افزایش پیدا خواهد کرد و طرف آمریکایی ذیل فشار بیشتری قرار خواهد گرفت.
خوش‌چشم تصریح کرد: با نزدیک شدن به انتخابات میان‌دوره‌ای و نیاز دولت دموکرات آمریکا به بردن این انتخابات، فشار روزافزونی بر طرف آمریکایی وارد خواهد آمد. به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها در زمان فعلی هنوز براساس عناصر و طراحی قبلی خودشان در مذاکرات حاضر می‌شوند و درحقیقت به‌نوعی با لجبازی به تغییرات داخل ایران و محیط پیرامونی و بین‌المللی توجه درستی در صحنه مذاکراتی نمی‌کنند.
آمریکا تصمیم نگیرد، در آینده باید امتیازات بیشتری بدهد
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: این موضوع به طول نخواهد انجامید و در ماه‌های آینده آمریکایی‌ها فشار بیشتری را باید تحمل کنند. در این شرایط، آمریکایی‌ها مجبور به واقع‌بینی بیشتری خواهند شد و اگر اینگونه نشود، آمریکا خسارات خیلی بیشتری را از این بابت خواهد دید.
وی ادامه داد: آنچه مسلم است وضعیت ایران با کاهش تاثیرگذاری تحریم و افزایش صادرات نفت و کار روی اقتصاد مقاومتی یا ملی در حال بهبود است؛ درحالی‌که به‌واسطه حوادث اخیر در بازارهای انرژی طرف غربی با چالش‌های جدی هم در زمینه اقتصادی و هم در زمینه انتخاباتی و سیاسی در کشورهای غربی روبه‌رو است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه زمان به نفع ماست، خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود اگر طرف آمریکایی به خودش نیاید و تصمیم نگیرد و امتیازات مورد درخواست را اعطا نکند در ماه‌های بعدی مجبور خواهد شد که امتیازات به مراتب بیشتری را به ایران بدهد.
خوش‌چشم ادامه داد: این موضوع نیازمند طراحی راهبردی ماست، به این معنا که جمهوری اسلامی ایران باید با درنظرگرفتن مولفه‌های یادشده درونی و بیرونی یک طراحی راهبردی برای استفاده بیشتر از اهرم‌های فشار داشته باشد تا بتواند از رخدادهای صحنه بین‌الملل به نفع کشور استفاده کند.
وی ادامه داد: آمریکایی‌ها بارها در طول این مذاکرات دبه کرده‌اند؛ یعنی بارها امتیازاتی را داده‌اند اما بعدا مجددا کار را به عقب بازگرداند. ازجمله در زمینه‌های لیست قرمز یا خارج کردن سپاه از لیست FTO و موارد دیگر مکررا دبه کرده‌اند و دلیل آن این است که یکی از روش‌های مرسوم آمریکایی‌ها این است که در باغ سبز نشان می‌دهند اما بعد همان امتیازات داده‌شده را مجدد پس می‌گیرند تا شما را دچار فرسایش کنند و همین‌طور حداکثر میزان امتیازدهی طرف مقابل را بسنجند.
طرف آمریکایی با صداقت مذاکره نمی‌کند
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: طبیعی بود که طرف آمریکایی با صداقت مذاکره نمی‌کند و تیم مذاکره‌کننده هم این را به‌خوبی می‌دانست و مراقبت ویژه‌ای هم از این موضوع داشت.
خوش‌چشم تاکید کرد: البته آمریکایی‌ها سعی می‌کنند که با نیم‌نگاهی به صحنه داخلی خود به این قرارداد برسند تا در صحنه داخلی بتوانند از آن به‌عنوان یک برگ برنده در انتخابات میان‌دوره‌ای استفاده کنند.
وی گفت: اگر دموکرا‌ت‌ها امتیازات یادشده را به ایران بدهند ممکن است وزن آن‌ها در انتخابات میان‌دوره‌ای بیشتر شود، ضمن اینکه طرف آمریکایی به‌هیچ‌عنوان به‌دنبال حل اختلاف با ایران نبوده و نیست و در طول ۲۰سال گذشته ۶فقره قرارداد با ایران داشته که آخرین مورد آن برجام بوده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: این قراردادها بین ایران و کشورهای غربی بسته شده که در تمامی آن‌ها به گفته مقامات و کارشناسان غربی ایران پایبند به تعهدات بوده است، چراکه به‌دنبال حل اختلاف بوده اما طرف آمریکایی هیچگاه به تعهدات خود پایبند نبوده است، به‌دلیل اینکه طرف آمریکایی یا غربی به رهبری آمریکا به‌دنبال مهار جمهوری اسلامی ایران است و به‌دنبال حل اختلاف نیست.
خوش‌چشم ادامه داد: فلذا سعی می‌کند اسلحه خود به‌ویژه اسلحه تحریم را تا حد ممکن دست‌نخورده یا با قابلیت بازگشت نگه دارد و به همین دلیل سعی می‌کند شاکله و پتانسیل بازگشت تحریم‌ها را با دست نزدن به آن‌ها یا تعلیق به‌جای لغو حفظ کند.
