چند عامل اساسی در افزایش شدید قیمت برنج ایرانی در هفتههای گذشته نقش داشته است که در ادامه و به اختصار به برخی از آنها اشاره میشود:
-
هر ساله بر اساس یک دستورالعمل کاملا اشتباه از ابتدای مرداد تا ابتدای دی ماه واردات هرگونه برنج خارجی به داخل کشور ممنوع میشود. آن هم در صورتی که برنج ایرانی میتواند تنها یک سوم از نیاز بازار کشور را تأمین کند و برای تأمین مابقی نیاز کشور واردات برنج ضرورت دارد. اما هرساله این ممنوعیت پنج ماهه تحت برخی فشارها اجرا میشود. اجرای این ممنوعیت و وارد نشدن حتی یک کیلو برنج به کشور باعث اوج گرفتن سودجویی و گرانفروشی میان تولیدکنندگان داخلی میشود.
-
افزایش شدید قیمت بذر، کود، کارگر و حملونقل در یک سال گذشته باعث شده است کشاورزان برنج خود را نسبت به سال گذشته ۵٠ درصد گرانتر بفروشند که عدد معقولی است و نباید گرانی برنج را تنها به گردن دلالان بیندازیم.
-
حرکت زمینهای کشاورزی شمال کشور که در آنها تولید برنج انجام میشد به سمت تبدیل به ویلاهای مسکونی از دیگر علتهای مهم کاهش تولید برنج و افزایش قیمت این محصول است. کشت برنج ایران در ۸ استان انجام میشود اما هیچکدام از این استانها مانند سه استان شمال کشور نمیتوانند برای برنج قیمتگذاری کنند.
-
واگذاری بخشی از اختیارات وزارت بازرگانی (صمت) به وزارت جهاد کشاورزی از دیگر عوامل افزایش قیمت برنج است. وزارت صمت سالهای متمادی است که مسئولیت واردات و توزیع برنج کشور را در اختیار دارد اما طی یک تصمیمگیری غلط و انتقال این مسئولیتها، شرکت مادرتخصصی بازرگانی ایران دچار اختلال شد و گرانی برنج رخ داد.
-
تنش آبی و خشکسالی شدید از دیگر عوامل کاهش تولید برنج و افزایش قیمت این محصول است