رئیس جمهور آمریکا که در ابتدای دور دوم ریاست جمهوری خود در تلاش بود با اعمال تعرفه تجاری و جنگ اقتصادی پکن را مجبور به پذیرش خواستههای خود کند، در دیدار اخیر خود با همتای چینی عقبنشینی محسوسی داشت که به شدت مورد توجه رسانهها قرار گرفت.
پس از دیدار هیئتهای تجاری و اقتصادی چین و ایالات متحده در کوالالامپور مالزی و دستیابی به توافق جهت برگزاری ملاقاتی ثانویه، روسای جمهور این دو کشور در 30 اکتبر 2025 در بوسان کره جنوبی دیدار کردند. ترامپ که در اوایل ورود به کاخ ریاست مدعی بود که میتواند با آغاز جنگ تجاری و افزایش تعرفهها چین را وادار به تسلیم در برابر خواستههای خود بکند اکنون در دیداری که با شی جینپینگ رئیسجمهور چین داشت از موضع ضعف با وی برخورد نموده و این موضوع مورد توجه رسانهها قرار گرفته است. این دیدار در شرایطی صورت گرفت که این دو کشور بر سر تعرفهها، مساله تایوان، انتقال غیرمستقیم کالا، فناوری و تیکتاک در سطح بالایی از تنش قرار دارند.
بیشتر بخوانید:
چین در مرکز توجهات جهانی/ پکن میخواهد جایگاه خود در آسیا-پاسفیک را محکم کند
تمرکز بر مسائل تجاری
در طی دیدار روسای جمهور چین و ایالات متحده در بوسان، ترامپ با کاهش 10 درصدی تعرفههای واردات از چین توانست محدودیت صادراتی خاکهای نادر از چین به ایالات متحده را که واشنگتن به دنبال آن بود تعلیق نماید. این خاکها حاوی فلزاتی برای تولید تجهیزات نظامی، تراشههای بسیار پیشرفته، تلفنهای هوشمند و خودروهای برقی اساسی است. طبق گزارش مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی مستقر در واشنگتن دی سی چین بیش از 70 درصد از فلزات خاکی کمیاب فرآوری شده و آهنرباهای خاکی کمیاب جهان را تولید میکند.
چین احتمالا از فلزات خاکی کمیاب به عنوان اهرم فشار در هرگونه مذاکرهای که با ایالات متحده در آینده داشته باشد استفاده خواهد کرد. علاوه بر این ترامپ گفت که در رابطه با اعمال تعرفه 100 درصدی اضافی بر کالاهای چینی که انتظار میرفت از روز شنبه اعمال شود اقدامی صورت نخواهد گرفت. پکن اعلام نمود که دو کشور از طریق این دیدار به تفاهمی برای حل مسائل تجاری دست یافتهاند اما هیچ توافقی هنوز بین دو کشور به امضا طرفین نرسیده است.
وزارت بازرگانی چین همچنین اعلام کرد که ایالات متحده موافقت کرده است که برنامههایی را برای گسترش کنترلهای صادراتی مرتبط با فناوری به شرکتهای تابعه چینی متوقف کند و هر دو طرف هزینههای بندری تلافیجویانه را به حالت تعلیق درآورند.
ترامپ در دیدار خود با شی جین پینگ چنین بیان کرد که در مورد تجارت نیمههادی با چین صحبت کرده است، اما این مذاکرات شامل فقط برخی پردازنده بوده است.
بحران فنتانیل در ایالات متحده
یکی دیگر از توافقات صورت گرفته میان شین جیپینگ و ترامپ بر سر بحران ورود فنتانیل به ایالات متحده از طریق امریکای لاتین است. دولت ترامپ حملات خود را علیه قاچاق فنتانیل در آمریکای لاتین تشدید کرده و در مجموع حداقل ۱۴ حمله علیه قایقهای مظنون در منطقه انجام داده است. به نظر میرسد لاف بیان شده «۱۲ امتیاز از ۱۰» توسط ترامپ در دیدار با رئیس جمهور چین برای کم اهمیت جلوه دادن حملات دولت ترامپ به قایقهای مظنون به قاچاق درگزارشهای مربوط به حملات ونزوئلا بوده است. در نتیجه تعهد پکن در مورد فنتانیل واشنگتن اعلام کرد که تعرفه 20 درصدی مربوط به فنتانیل خود را به نصف کاهش میدهد.
دیدار در حاشیه اجلاس اپک
این دیدار که در حاشیه اجلاس سازمان همکاری آسیا اقیانوسیه (اپک) برگزار شد پس از توافق ترامپ و شی جین پینگ بر سر آتشبس تجاری به کار خود در کره جنوبی پایان داد. با توجه به اینکه رسانههای چینی این دیدار یک ساعت و چهل دقیقهای را کوتاهتر از حد انتظار دانستند به نظر میرسد گفتگوها بطور عمده بر سر گروهی از مسائل به ظاهر تجاری متمرکز بوده و زمان کافی برای پرداختن به مسائل منطقهای تخصیص داده نشده است. بنابراین ترامپ و شی جینپینگ در طی این نشست با اعلام آتشبس موقت در جنگ تجاری به مجمع اقتصادی سالانه خود پایان دادند.
رئیسجمهور چین در تلاشی آشکار برای قرار دادن کشورش به عنوان جایگزینی برای سیاستهای اقتصادی ترامپ در جلسه افتتاحیه اجلاس اپک در روز جمعه گفت که چین از تجارت آزاد جهانی و ثبات زنجیره تأمین حمایت میکند. او در اظهارات کتبی خود به اجلاس مدیران عامل که همزمان با اپک برگزار شد اظهار داشت: «سرمایهگذاری در چین سرمایهگذاری در آینده است.»
رئیسجمهور ایالات متحده روز پنجشنبه لحظاتی پس از دیدار تاریخی خود با همتای چینی که به نظر میرسید باعث کاهش تنش تجاری طولانی مدت بین دو اقتصاد بزرگ جهان شده است کره جنوبی را ترک کرد. عدم حضور ترامپ در اجلاس سالانه همکاری اقتصادی آسیا اقیانوسیه که کشورهایی را که بیش از نیمی از تجارت جهانی را تشکیل میدهند گرد هم میآورد در تصویب بیانیه مشترک در مورد تجارت و سرمایهگذاری به وضوح مشخص بود. در این اجلاس شی جینپینگ با دعوت به وحدت، همکاری و پیشنهاد یک نهاد جهانی برای مدیریت هوش مصنوعی در کانون توجه قرار گرفت.
با توجه به اینکه یکی از چالشهای منطقه اپک رقابت استراتژیک میان ایالات متحده و چین است غیبت ترامپ در روز جمعه نشانه آن است که عدم توافق این دو کشور بر سر مسائل منطقهای همچنان برقرار است.
به نظر میرسد دیدار ترامپ و شی جینپینگ در کره جنوبی بر سر دستیابی به برخی تفاهمات از پیش تعیین شده در رابطه با برخی مسائل تجاری موفق بوده است اما سایر چالشهای منطقهای و تکنولوژیک میان این دو کشور همچنان باقی است. شعارهای وعده داده شده توسط ترامپ در اوایل ورود به کاخ ریاست و اعمال تعرفههای تجاری بر چین جای خود را به موضعگیری ضعیف تری داده و اکنون ایالات متحده از موضع ضعف در پی ترمیم روابط خود با چین است.

