روابط رسمی چین و ایران در سال ۱۹۷۱ با رویکردی عمل‌گرایانه آغاز شد. پس از انقلاب، چین از معدود کشورهایی بود که علیرغم تحریم‌های بین‌المللی، به ایران سلاح و فناوری‌های دارای کاربری دوگانه فروخت. روابط دو کشور از اواخر دهه ۱۹۸۰ و با توسعه برنامه موشکی ایران عمیق‌تر شد و چین انتقال فناوری موشک‌های بالستیک و تأمین قطعات کلیدی به ایران را آغاز کرد.
توافق هسته‌ای ایران نقطه عطفی بود که منجر به کاهش تحریم‌ها و گسترش چشمگیر همکاری‌های اقتصادی و انرژی میان دو کشور شد؛ در حالی که همکاری‌های امنیتی دو کشور نیز به شکلی محتاطانه ادامه یافت. با تیره‌تر شدن روابط چین و آمریکا در سال‌های اخیر، پکن بیش از پیش به ایران به عنوان شریکی راهبردی برای موازنه در برابر نفوذ واشنگتن در خاورمیانه و فراتر از آن می‌نگرد.
💢کمک‌های نظامی چین: احیای موشک‌های بالستیک و پدافند هوایی
کمک‌های نظامی چین به ایران چندوجهی است و تمرکز اصلی آن بر فناوری موشکی و سامانه‌های پدافند هوایی به‌عنوان دو ستون اصلی راهبرد جنگ نامتقارن تهران قرار دارد. گزارش‌ها تأیید می‌کنند که چین مواد اولیه حیاتی برای سوخت جامد موشک‌های بالستیک، قطعات سامانه‌های هدایت و دانش فنی لازم برای بازسازی خطوط تولید موشکی را در اختیار ایران قرار داده است.
علاوه بر فناوری موشکی، چین اخیرا سامانه‌های پیشرفته پدافند هوایی زمین‌به‌هوا را نیز به ایران تحویل داده است؛ از جمله گونه‌هایی از HQ-9B که برد پدافند هوایی ایران را افزایش داده و توان کشور را برای مقابله با حملات هوایی اسرائیل و نفوذ هوایی آمریکا به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشند. استقرار HQ-9B پس جنگ ۱۲ روزه اخیر انجام شد.
💢ارزیابی تهدید علیه اسرائیل
موشک‌های ایران به دلیل اندازه کلاهک، سامانه‌های پیشران پیشرفته و افزایش برد، تهدیدی جدی برای اسرائیل محسوب می‌شوند. برخی از این موشک‌ها دارای کلاهک‌های مانورپذیر در هنگام ورود مجدد به جو و فناوری‌های مافوق صوت هستند که رهگیری آن‌ها را برای سامانه‌های دفاعی دشوار می‌سازد. با وجود شبکه چندلایه دفاع هوایی اسرائیل از جمله گنبد آهنین، فلاخن داوود و رهگیرهای پیکان، موشک‌های ایرانی در جنگ اخیر موفق به نفوذ شده‌اند.
ورود فناوری موشکی چین و سامانه‌های پیشرفته پدافند هوایی، تهدیدات ایران را تشدید کرده است. سامانه HQ-9B چالشی بزرگ‌تر برای عملیات هوایی اسرائیل ایجاد می‌کند، زیرا می‌تواند کنترل بخشی از حریم هوایی را از دست اسرائیل خارج کرده و اجرای حملات به ایران را دشوارتر سازد. این ارتقای تسلیحاتی می‌تواند برتری تاکتیکی کنونی اسرائیل را به‌طور قابل‌توجهی تضعیف کند.
💢توصیه‌ها
با توجه به افزایش این چالش‌ها، اسرائیل با محیطی پیچیده مواجه است که نیازمند ترکیبی از اقدامات دیپلماتیک و عملیات مخفی برای خنثی‌سازی همکاری نظامی فزاینده چین و ایران است
1️⃣ فعال‌سازی کانال‌های دیپلماتیک پشت‌پرده با چین برای انتقال خطوط قرمز محکم اسرائیل
2️⃣ تقویت نفوذ مشترک آمریکا-اسرائیل بر واردات انرژی چین به منظور جلوگیری از صادرات نفت ایران
3️⃣ گسترش عملیات اطلاعاتی و خرابکاری محرمانه در تاسیسات بازسازی شده و در مسیر انتقال دریایی و زمینی محموله‌های نظامی
4️⃣ تقویت فشار دیپلماتیک منطقه‌ای علیه کمک‌های نظامی چین با کمک اعراب حاشیه خلیج فارس
5️⃣ دیپلماسی عمومی برای تضعیف روایت یک قدرت مسئول از چین
💢جمع‌بندی
ورود پنهانی تجهیزات و محموله‌های نظامی چین به ایران مرحله‌ای جدید در بازسازی توان موشکی بالستیک و پدافند هوایی تهران را رقم زده است؛ تحولی که تهدیدی جدی برای امنیت راهبردی اسرائیل به شمار می‌آید. با این حال، رویارویی مستقیم نظامی با محموله‌های چینی مخاطرات سنگینی دارد و مستلزم پاسخی هوشمندانه و چندلایه است.
برای مقابله مؤثر با این چالش نوظهور، اسرائیل باید راهبردی دوگانه و پیچیده اتخاذ کند که تعامل دیپلماتیک فعال را با عملیات مخفی قدرتمند در هم بیامیزد. تنها از طریق افشای نقش چین در بازسازی توان نظامی ایران و برهم‌زدن این روند است که اسرائیل می‌تواند برتری راهبردی و امنیت منطقه‌ای خود را در برابر همکاری فزاینده چین و ایران حفظ کند.
با تلفیق دیپلماسی پشت‌پرده و اقدامات اطلاعاتی و خرابکارانه برای اختلال در روند تقویت نظامی ایران، اسرائیل می‌تواند برنامه بازسازی نظامی چین در ایران را بدون رویارویی مستقیم با پکن خنثی کند. این راهبرد دقیق و چندبعدی، که بر پایه عمل‌گرایی و صبر استراتژیک بنا شده است، برای حفظ برتری امنیتی اسرائیل در صحنه ژئوپلیتیکی پیچیده کنونی ضروری است.
