حملات رژیم صهیونیستی به ناوگان بشردوستی «صمود» در آبهای بینالمللی بار دیگر نقض قوانین بینالمللی و حقوق بشر را به نمایش گذاشت. توقیف غیرقانونی کشتیها در حالی انجام میشود که این ناوگان برای رساندن کمکهای ضروری به مردم غزه در حرکت بود. جامعه جهانی حالا باید واکنشی قاطعانه به این اقدام اسرائیل نشان دهد.
در هفتهها و روزهای اخیر، رژیم صهیونیستی بهطور مکرر و بهویژه در آبهای بینالمللی و در نزدیکی سواحل غزه، به ناوگان بشردوستی «صمود» که حامل کمکهای بشردوستانه برای مردم تحت محاصره غزه است، حملات گستردهای را آغاز کرده و بعض از این کشتی ها را توقیف و افراد آن ها را بازداشت کرده است. این حملات نهتنها تهدیدی جدی برای امنیت کشتیها و جان خدمه آنها محسوب میشود بلکه بهطور آشکار و بیپرده نقض قوانین بینالمللی، حقوق بشر و اصول حقوق بشردوستانه است. در این تحلیل، به بررسی دقیقتری از این اقدامات اسرائیل و نقضهای متعدد حقوقی آن پرداخته خواهد شد.
حملات به ناوگان بشردوستی «صمود»: نقض فاحش حقوق بینالمللی
ناوگان «صمود» بهعنوان یک کاروان بشردوستی با هدف رساندن کمکهای انسانی به غزه راهی شده است. این ناوگان شامل کشتیها و قایقهایی است که توسط کشورهای مختلف حمایت میشود و از جمله اهداف آن، شکستن محاصره غیرقانونی و ارسال کمکهای بشردوستانه به مردم غزه است که در شرایط دشواری به سر میبرند. گزارشها حاکی از آن است که اسرائیل در چندین نوبت حملاتی را علیه این ناوگان انجام داده است که بهطور آشکار، قوانین بینالمللی را نقض کرده است. طبق گزارشهای متعددی که از فعالان حاضر در ناوگان منتشر شده، پنج قایق از این ناوگان هدف حملات پهپادی قرار گرفتند که شامل استفاده از مواد منفجره، مواد شیمیایی و نارنجکهای صوتی-نوری (فلشبنگ) بود.
این حملات، علاوه بر تهدید امنیت کشتیها و جان خدمه آنها، بهطور مستقیم قوانین بینالمللی دریانوردی و حقوق بشردوستانه بینالمللی را نقض میکند. بر اساس کنوانسیون حقوق دریاهای سازمان ملل متحد (UNCLOS)، کشتیهای بشردوستی حق دارند که بدون موانع به آبهای بینالمللی و مناطق درگیر جنگ دسترسی داشته باشند و هیچگونه حملهای نباید علیه آنها صورت گیرد. حمله به کشتیهای بشردوستی به ویژه زمانی که آنها در حال انجام مأموریتهای بشردوستانه هستند، نقض آشکار این حقوق است.
نقض کنوانسیونهای ژنو و حقوق بشردوستانه
کنوانسیونهای ژنو 1949 که پایهگذار حقوق بشردوستانه بینالمللی هستند، بهویژه در خصوص حفاظت از غیرنظامیان در زمان جنگ و درگیریهای مسلحانه بسیار صریح هستند. ماده 3 مشترک کنوانسیونهای ژنو تصریح میکند که طرفهای درگیر نباید به غیرنظامیان، افرادی که در جبهه جنگ شرکت ندارند، یا نیروهای پزشکی که در حال ارائه کمکهای بشردوستی هستند، حمله کنند. این ماده بر عدم هدف قرار دادن اشخاص و کشتیها در شرایط انسانی تأکید دارد.
حملات اسرائیل به کشتیهای بشردوستی «صمود» نهتنها بهطور آشکار حقوق بشردوستانه را نقض میکند، بلکه نشاندهنده رفتارهای جنگی غیرانسانی است که تحت هیچ شرایطی قابل توجیه نیست. در بسیاری از گزارشها اشاره شده که کشتیهای ناوگان «صمود» تحت حملاتی قرار گرفتهاند که شامل مواد شیمیایی و مواد انفجاری بوده است. این اقدامات دقیقاً با مفاد کنوانسیونهای ژنو که هدف قرار دادن افراد غیرنظامی را بهعنوان جنایت جنگی میشناسد، مغایرت دارد.
نقض حقوق دریانوردی و آزادی عبور کشتیهای بشردوستی
بر اساس کنوانسیون حقوق دریاهای سازمان ملل متحد (UNCLOS)، کشتیهایی که در حال ارسال کمکهای بشردوستانه به مناطق بحرانزده هستند، حق دارند بدون تهدید یا مداخله وارد آبهای بینالمللی و درگیریها شوند. یکی از اصول کلیدی این کنوانسیون، «آزادی عبور» است که اجازه میدهد کشتیها در مناطق تحت محاصره یا درگیری حرکت کنند تا به مردم نیازمند کمک برسانند.
اسرائیل، با حملات به ناوگان بشردوستی و تهدید به توقیف کشتیها، بهطور صریح این اصل بینالمللی را نقض کرده است. این حملات نهتنها امنیت کشتیهای بشردوستی را تهدید میکند بلکه نشان میدهد که اسرائیل هیچگونه اعتنایی به حقوق بینالمللی ندارد و از این طریق تلاش میکند که از ارسال کمکهای بشردوستانه به مردم غزه جلوگیری کند.
حمایت بینالمللی از ناوگان «صمود» و واکنشها به اقدامات اسرائیل
در واکنش به این حملات و نقضهای مکرر حقوق بشردوستانه، کشورهای مختلف به حمایت از ناوگان بشردوستی «صمود» پرداختهاند. دولت اسپانیا و ایتالیا، بهعنوان کشورهایی که به این ناوگان کمک میکنند، کشتیهای جنگی خود را برای محافظت از این ناوگان اعزام کردهاند. اسپانیا اعلام کرده که کشتی جنگی خود را برای محافظت از ناوگان «صمود» به منطقه اعزام میکند و ایتالیا نیز پس از گزارشهایی مبنی بر حملات اسرائیل، یک ناوچه نیروی دریایی خود را برای حمایت از کشتیها اعزام کرده است.
این حمایتهای بینالمللی در شرایطی است که تهدیدات اسرائیل علیه ناوگان همچنان ادامه دارد. اسرائیل در روزهای اخیر، بیش از ۲۰ پهپاد را بهطور همزمان بر فراز کشتیهای «صمود» به پرواز درآورده تا حرکات آنها را زیر نظر داشته باشد. علاوه بر این، اسرائیل دو کشتی از کاروان «صمود» را توقیف کرده و دستور داده که کشتیها مسیر خود را تغییر دهند. این اقدام بهطور غیرقانونی و مغایر با حقوق بینالمللی است که طبق آن کشتیهای بشردوستی حق دارند بدون تهدید وارد مناطق بحرانزده شوند.
اعتراضات جهانی و نگرانیهای فزاینده
در کنار واکنشهای دیپلماتیک کشورهای مختلف، اعتراضات مردمی نیز در برخی از کشورهای اروپایی و دیگر نقاط دنیا علیه اقدامات اسرائیل شدت گرفته است. در ایتالیا، یکی از بزرگترین اتحادیههای کارگری این کشور بهمنظور اعتراض به حملات اسرائیل به کشتیهای «صمود»، اعتصاب عمومی اعلام کرده است. این اعتراضات نشاندهنده نگرانیهای جدی مردم جهان از ادامه نقض حقوق بشر و اقدامات جنگی اسرائیل است.
دولت استرالیا نیز در واکنش به تهدیدات علیه شهروندان خود که در ناوگان «صمود» حضور دارند، اعلام کرده که این کشور به شدت نگران امنیت شهروندانش است و اعتراض رسمی خود را به اسرائیل اعلام کرده است.
لزوم واکنش جدی جامعه جهانی
اسرائیل با حملات مکرر به ناوگان بشردوستی «صمود»، نقض آشکار قوانین بینالمللی، حقوق بشر و حقوق بشردوستانه را به اثبات رسانده است. این حملات نهتنها تهدیدی برای جان انسانها و امنیت جهانی است بلکه نشاندهنده بیاعتنایی کامل به اصول و قوانین جهانی است که برای حفاظت از حقوق بشر و کمکهای بشردوستانه بهویژه در مناطق درگیر جنگ طراحی شدهاند.
جامعه جهانی، سازمانهای بینالمللی و کشورهای متعهد به حقوق بشر باید بهطور قاطعانه وارد عمل شوند و اسرائیل را تحت فشار قرار دهند تا به این حملات پایان دهد و به قوانین بینالمللی احترام بگذارد. سکوت در برابر چنین نقضهایی تنها به تداوم این بیقانونیها و تهدیدات علیه انسانها منجر خواهد شد.