حاشیه‌های اکسپویی که پس از ۱۷۰ سال در خاورمیانه برگزار شده کم نیست؛ از ویروسی که جهان را کلافه کرد و حیات اکسپو دبی به آن پیوند خورد تا نقدهایی که به‌ویژه از سوی فلسطین به شراکت اسرائیل با امارات و عادی‌سازی روابط با جهان عرب وارد شد، و تا همین اواخر که یمن به خاطر ائتلاف امارات با سعودی‌ها در جنگ این کشور، اکسپو دبی را مستمر تهدید کرد. با این وجود، نسخه‌ای که امارات برای اکسپو پیچیده ظاهرا جهانی در صلح و بدون جنگ است، آن‌چنان که اهالی آن حتی درباره تهدیدهای یمن صحبت نمی‌کنند و یا ابراز بی‌اطلاعی می‌کنند.
تصویر جهان عاری از درگیری را به شکلی بارز در پاویون خود “یمن” می‌توان مشاهده کرد. دقیقا روزی که یمن فرودگاه ابوظبی را هدف حمله قرار داد در پاویون این کشور مردی در پوشش عربی انتهای دالانی سفید که با واژه‌ها و جمله‌های قابل تأمل مزین شده، غرق در آرامش نشسته بود و مشقِ خط می‌کرد، می‌گفت خط سه‌هزارساله یمن را احیا کرده‌اند و حالا در اکسپو دبی می‌خواهند به همه قدمتِ تمدن و قدرت بی‌نهایت این دانش و چگونگی پیوند آن با دنیای مدرن را نشان دهند. یمن از سال ۲۰۱۱ در بحران سیاسی غرق شده است و از آن موقع با مداخله ائتلافی با فرماندهی عربستان درگیر جنگی شد که شمار زیادی از مردمش را از دست داد و با جنگی که با مداخله‌های خارجی ادامه پیدا کرده در فقر کامل به سر می‌برد. با این حال، در پاویون یمن از جنگ، فقر، فساد و سیاست حرفی زده نشده است. حتی وقتی از فروشنده یمنی درباره حمله به فرودگاه ابوظبی و تهدید اکسپو سوال می‌کنم ابراز بی‌اطلاعی می‌کند و در آرامش، یک شمشیر طلایی را که سوغات این کشور است به بازدیدکننده‌ای دیگر نشان می‌دهد. ترجیح در پاویون یمن بر این است که با نگاهی به تاریخ و گذشته، در مسیر آینده تعریف شود، بی‌آن‌که اشاره‌ای به حال حاضر شده باشد.
این تصویری است که در دیگر کشورهای تحت سلطه و نزاع، به تکرار در اکسپو دبی مشاهده می‌شود. مثلا در پاویون “فلسطین” که توانسته فقط به گوشه‌ای از تاریخ اشغال توسط اسرائیل اشاره کند و در سودای ارتقاء فرصت‌های اقتصادی و گردشگری، تصویر مثبتی از خود نشان می‌دهد، یا در پاویون عراق که این روزها در رعب بازگشت داعش به سر می‌برد، اما به مناسبت هفته اقلیم کردستان، هفت روز جشن و پایکوبی راه می‌اندازد، انگار که شادترین مردمان عالم را دارد و یا، در پاویون سوریه که خواب آرامش پس از جنگ را می‌بیند و تفسیری شاعرانه و هنرمندانه از حال و روز خود دارد، با این حال همه را به مشارکت دعوت می‌کند تا امید را به یکدیگر تزریق کنند و با قدرت، آینده‌ای بهتر بسازند. در پاویون افغانستان هم نه از مشارکت دولت خبری است و نه از طالبان حرفی در میان. افغانستان در فروشگاه بزرگی که راه انداخته زعفران، سنگ‌های زینتی و دست‌دوخته‌هایش را می‌فروشد و بی‌آن‌که از حال و آینده حرف بزند، زبان تجارت را برای اکسپو دبی برگزیده است.
حتی “اوکراین” که این روزها در جریان ماجراجویی‌های روسیه سرخط اخبار شده است، بازدیدکنندگانش را دعوت می‌کند تا کشف کنند چگونه با بهره‌گیری از فناوری آینده به ایجاد جهانی متعادل‌تر می‌توانند کمک کنند و زندگی، تفکر و احساساتی هوشمندانه داشته باشند. اوکراین فارغ از اخبار جنگ، در اکسپو دبی ورای انتظار ظاهر شده و آینده کشوری هوشمند را به تصویر کشیده است. این حجم از آینده‌طلبی توأم با صلح و آرامش در پاویون “پاکستان” به اوج رسیده است، جایی که با تصاویری گیرا از هیمالایا و میراث ناملموس و تاریخی که در پیوند با ایران باستان است، به شدت جلب توجه می‌کند و ذهن را از کشوری آمیخته با نزاع‌های داخلی و اخبار سیاه به دنیایی دلنشین از اصالت و فرهنگ با رایحه‌ای خوش‌بو، پرتاب می‌کند.
الوصل، میدان مرکزی اکسپو دبی در روز حمله یمن به فرودگاه ابوظبی
