سونر چاغاپتای، مدیر برنامه تحقیقات ترکیه در مؤسسه واشنگتن است. موسسه واشنگتن یک اندیشکده محافظه‌کار آمریکایی است که ماموریت خود را مطالعه در حوزه سیاست‌های خاورمیانه تعریف می‌کند. چاغاپتای در این یادداشت تحلیل می‌کند که ترکیه چگونه نسبت به بحران میان ایران و اسرائیل واکنش نشان می‌دهد.
• آنکارا به‌رغم مخالفت با جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران، تمایل ندارد که درگیری مستقیم با ایران را بپذیرد یا به فروپاشی جمهوری اسلامی منتهی شود. تغییر لحن ترکیه در واکنش به بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران از سوی ایالات متحده و کاهش انتقادات نسبت به سیاست‌های واشنگتن در خاورمیانه نشان‌دهنده این است که ترکیه تلاش دارد از ایجاد تنش‌های بیشتر جلوگیری کند و به‌جای برخورد نظامی، راه‌حل‌های دیپلماتیک را ترجیح می‌دهد.
• در طول تاریخ، روابط ایران و ترکیه بر پایه رقابت و درگیری‌های منطقه‌ای بوده است، اما هیچ‌گاه به درگیری‌های مستقیم نرسیده است. در دوران معاصر نیز، علی‌رغم رقابت‌های شدید در سوریه و حمایت‌های مختلف از طرف‌های درگیر، هر دو کشور از درگیری مستقیم پرهیز کرده‌اند. ترکیه به‌ویژه مخالف دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است، زیرا این امر به‌طور قابل توجهی توازن قدرت میان دو کشور را از بین می‌برد.
• از سوی دیگر، روابط ترکیه با اسرائیل نیز پیچیده است. در ابتدا، ترکیه و اسرائیل روابط نزدیکی داشتند، اما با تغییر سیاست خارجی ترکیه در دوران اردوغان و حمایت‌های این کشور از گروه‌هایی چون حماس، روابط دو کشور دچار تنش شد. حتی در چند سال اخیر، اقداماتی مانند تعامل اسرائیل با گروه‌های کرد مخالف ترکیه باعث افزایش تنش‌ها بین دو طرف شد.
• ترکیه به‌طور کلی از هرگونه حمله نظامی اسرائیل یا ایالات متحده علیه ایران مخالفت می‌کند، چراکه چنین اقداماتی می‌تواند منجر به بی‌ثباتی شدید در منطقه و ایجاد خلأ قدرت در ایران شود. ترکیه نگران است که در صورت تضعیف جمهوری اسلامی، گروه‌هایی مانند حزب‌کارگران کردستان (PKK) یا شاخه ایرانی آن، حزب حیات آزاد کردستان (PJAK)، از این خلأ استفاده کرده و تهدیداتی علیه امنیت ترکیه ایجاد کنند. همچنین، ترکیه به‌خوبی می‌داند که تشدید بحران در ایران ممکن است موج جدیدی از پناهجویان به خاک این کشور سرازیر کند، موضوعی که نگرانی‌های زیادی را برای آنکارا به دنبال دارد.
• در نهایت، ترکیه ترجیح می‌دهد که سیاست‌های دیپلماتیک و اقتصادی برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران پیش گرفته شود و مخالف هرگونه اقدام نظامی که بتواند به فروپاشی جمهوری اسلامی بیانجامد، است. تحلیلگر این گزارش به واشنگتن توصیه می‌کند که، برای جلوگیری از گسترش توان هسته‌ای ایران از فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک، به‌جای مداخلات نظامی حمایت کرده و در این مسیر با ترکیه همکاری کند.
