🔹سه پرسش درباره متن رهبری حکیم به بهانه صدسالگی حوزه علمیه:
☘ اول اینکه این متن خطاب به کیست؟
“منشور روحانیت” امام ره خطاب به “روحانیون سراسر كشور و مراجع تقلید، مدرسین و طلاب و ائمه‌ی جمعه و جماعات” بود. “بیانیه گام دوم” رهبری خطاب به “جوانان” بود. مخاطب این پیام کیست؟
☘دوم اینکه سخن نوی این پیام چیست؟ آیا این کلمات همگی در سخنرانیهای قبلی رهبری وجود نداشت؟ او چه سخن جدیدی را در این پیام مطرح کرد؟ در یک کلمه چه گفت خلاصه؟
☘سوم اینکه در راستای آن سخن جدید، مخاطب آن پیام هر که هست، چه باید بکند؟ چگونه این متن زنده و پویا در میانه میدان باقی میماند و دچار بی مهری و غربت نمیشود؟
🔹مخاطب این پیام “نهاد حوزه علمیه قم” است. به عنوان یک هویت تمدنی ریشه دار است. این تخاطب خیلی عمیقتر و کلان‌تر از گفتگو با افراد است. رهبری با یک پدیده تاریخی ریشه دار شکل گرفته امتحان پس داده مشغول به اقدام و زنده در میدان سخن میگوید. پدیده ای برآمده از مردم، بله نتیجه چنین گفتگویی هم به مراجع هم اساتید و هم طلاب و هم مدیران و هم نهادهای داخل و خارج حوزه و هم حتی کل بدنه مردمی مرتبط میشود. اما هر کس از جهت ارتباطش با چنین هویتی مخاطب پیام است.
🔹سخن نوی این پیام چیست؟ این پیام به حوزه علمیه میگوید “هویت خود را بر اساس مختصات جدیدی تعریف کن” زمانه پوست اندازی است. نگاه کنید حتی در بیان سابقه حوزه، آن را در بستر کلان ترین اتفاقات تمدنی و تاریخی و در بستر یک مبارزه کلان در جغرافیای قدرت جهانی، تعریف میکند، بازتقریر عنوان، ابعاد، توصیه ها همگی بر این اساس است.
ایران خیلی جدی تر از قبل در حال رسیدن به قله برتری در هم‌آوردی تمدنی است، حوزه در چنین مختصاتی خود را نبیند
تقریبا دارد کاری نمیکند. اساسا هر اندیشه ورزی که متوجه بلوغ تاریخی و تمدنی “امروز” ایران نباشد، سر کار است.
🔹چه باید کرد، باید عقلانیت دیگری در حوزه علمیه پدید آید، این اندیشه باید تبدیل به یک نگرش مسلط و فراگیر در حوزه شود، رهبری با جوانان و کارگزاران نظام نیز همین دغدغه را مطرح کرده بود.
باید لوازم چنین نگرش و روایتی از خود فهم شود، حوزه نیاز به یک “خودآگاهی تاریخی” و تبدیل آن به عقلانیت در سبک رفتار خود دارد. فردا با چهارتا کتاب درسی جدید و نام گذاری مدرک حوزوی وجدان خود را آرام نکنیم. برای ایجاد چنین عقلانیتی، نیاز است در همه تخصصها ، همه سطوح، هم مسوولیتها اتاقهایی برای جوشش چنین عقلانیتی شکل بگیرد و لوازم عملی آن یافته شده و به صحنه زده شود، این باعث میشود:
☘عده ای باز همان داناییها و فعالیتهای قبلی خود را با نام و تابلوی جدید برای این پیام فاکتور نکنند.
☘عده ای به اسم اندیشه ورزی و کار فکری، دنبال کلیات ابوالبقا راه نیفتند و با علم لاینفع بازی نکنند مصداق “من اتخذ الهه هواه” نباشند.
☘عده ای هم به اسم میدان و عمل ماجرا را لوث و بی خاصیت نکنند و با چهارتا رفتار خام همه چیز را به حاشیه نبرند.
🔹خلاصه کلام؛ حوزه نیاز به عقلانیت جدیدی دارد. عقلانیتی که خود را در متن کلان‌ترین درگیریهای تمدنی امروز ببیند و برای رهبری آن فکر کند، بر اساس این عقلانیت جدید همه چیز باید ویرایش شود. همه برای ایجاد این عقلانیت نو برای این نهاد اجتماعی تاریخی با برکت باید تلاش کنند. همگی از خودمان شروع کنیم.
