اظهارات جنجالی ترامپ درباره کانال سوئز و درخواست برای عبور رایگان کشتی‌های آمریکایی، به عنوان بخشی از یک سناریوی باج‌گیری از قاهره تلقی می‌شود. دلیل آن نیز امتناع مصر از پذیرش طرح کوچ اجباری فلسطینی‌ها است.
سیاستمداران و تحلیلگران سیاسی و رسانه‌ای مصر اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، درباره کانال سوئز و گرفتن مجوز عبور رایگان برای کشتی‌های آمریکایی برای عبور از این کانال انتقاد کرده و آن را «نقض قوانین بین‌المللی»، «باج‌گیری غیرقابل قبول» و «تحریف تاریخ» توصیف کردند که تاوان مخالفت قاهره با کوچاندن اجباری فلسطینی‌ها است.
باج‌گیری از مصر به سبک ترامپ
به نوشته خبرگزاری آناتولی، این درخواست ترامپ اولین درخواست از این نوع توسط یک رئیس جمهور آمریکا است و مصر تاکنون رسماً آن را نادیده گرفته است، اگرچه نخست وزیر این کشور جلسه‌ای برگزار کرد که در آن بر اهمیت کانال سوئز به عنوان «دروازه لجستیکی حیاتی که شرق و غرب را به هم متصل می‌کند» تأکید کرد.
شنبه شب پیش، ترامپ در اظهار نظری جنجالی تصریح کرد: «کشتی‌های نظامی و تجاری آمریکایی باید اجازه عبور رایگان از کانال‌های پاناما و سوئز را داشته باشند. از وزیر خارجه مارکو روبیو، خواستم فوراً دستور عبور رایگان کشتی‌های ما از کانال‌های پاناما و سوئز را صادر کند…کانال‌های پاناما و سوئز بدون آمریکا وجود نداشتند».
ادعای ترامپ در حالی است که آمریکا هیچ نقشی در ساخت کانال سوئز نداشت. این پروژه عمدتاً توسط مصر، فرانسه و انگلیس انجام شد.
این اظهارات ترامپ در داخل مصر با نارضایتی گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی بازتاب یافت و کاربران با هشتگ کانال سوئز خط قرمز است (#قناة_السويس_خط_أحمر) تاکید کردند که تاریخ کانال سوئز بسیار ریشه‌دارتر از کشور آمریکا است.
دلیل باج‌گیری از مصر
مصطفی بکری نماینده پارلمانی مصر و نزدیک به دولت این کشور طی پستی در شبکه اجتماعی «X» نوشت: «ترامپ می‌گوید: اگر آمریکا نبود، کانال سوئز هم نبود. به چه دلیل؟!…مرد عزیز، زمانی که مصری‌ها کانال سوئز را در سال‌های ۱۸۵۹ تا ۱۸۶۹ حفر کردند، آمریکا هنوز در دوران کودکی خود بود. به نظر می‌رسد که شما نیاز به مطالعه تاریخ دارید، البته به دور از خیال‌پردازی‌ها و کابوس‌ها.»
وی در پست دیگری نوشت: «نمی‌دانم بر چه اساسی رئیس‌جمهور آمریکا ترامپ چنین ادعایی می‌کند … تنها یک دلیل به نظر من وجود دارد، و آن سیاست زورگویی آمریکا و تلاش برای باج‌گیری از کشورهای دارای حاکمیت است».
این نماینده مصری افزود: «آقای ترامپ ما نه جمهوری موز هستیم و نه یک ایالت جدید آمریکا..چند روز پیش هشدار دادم که آنچه در دریای سرخ و یمن در حال وقوع است ، هدفش حوثی‌ها یا حمایت از دولت قانونی یمن نیست، بلکه هدف اصلی آن نظامی‌سازی دریای سرخ، تسلط بر آن و کنترل تنگه باب‌المندب است. اکنون نیز ترامپ این موضوع را تأیید می‌کند».
بکری تاکید کرد که «سناریوی باج‌گیری آمریکا، تلاشی برای تحریک مصر و رهبری آن است که در برابر طرح‌های کوچ اجباری و حذف مسئله فلسطین ایستادگی کرده‌اند، و این اقدام کاملاً غیرقابل قبول و مردود است».
منطق ترامپ؛ مصر باید تاوان بدهد
از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل با حمایت آمریکا در حال نسل‌کشی در غزه است که تاکنون حدود ۱۷۰ هزار فلسطینی که عمدتاً کودکان و زنان هستند شهید و زخمی شده‌اند. و بیش از ۱۱ هزار مفقود شده است.
مصر در تلاش است تا طرحی را که در مارس گذشته توسط اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی تصویب شد، اجرایی کند. این طرح با هدف بازسازی غزه بدون مهاجرت اجباری فلسطینیان طراحی شده و اجرای آن پنج سال زمان می‌برد و حدود ۵۳ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.
با این حال، اسرائیل و آمریکا این طرح را رد کرده و بر برنامه ترامپ برای مهاجرت اجباری فلسطینیان غزه به کشورهای همسایه مانند مصر و اردن اصرار دارند؛ برنامه‌ای که مصر، اردن و دیگر کشورهای عربی و سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی آن را به شدت رد کرده‌اند.
ترامپ تفاومت بین سوئز و پاناما را نمی‌داند
لمیس الحادی شخصیت رسانه‌ای مصری و نزدیک به دولت این کشور نیز، طی پستی در شبکه اجتماعی X پیش‌بینی کرد که ترامپ اظهارات خود را پس بگیرد.
او نوشت که «آمریکا مطلقاً هیچ نقشی در حفر، بهره‌برداری یا حفاظت از کانال سوئز ندارد و ترامپ تفاوت بین کانال سوئز و کانال پاناما را نمی‌داند..حملات ایالات متحده علیه حوثی‌ها نیز در راستای منافع ایالات متحده و اسرائیل بود. ترامپ دستور این حملات را به خاطر دریانوردی در کانال سوئز صادر نکرد و مصر نیز از آنها درخواستی در این خصوص نداشته که بخواهد هزینه‌اش را بپردازد».
او نوشت که «واضح است که این اظهارات ترامپ، آغاز مذاکرات برای کسب امتیاز برای کشتی‌های آمریکایی است…اما شاید روبیو باید تاریخچه کانال سوئز و اهمیت آن برای آمریکا و جهان را به رئیس جمهورش یادآوری کند و تفاوت بین آن و پاناما را روی نقشه برایش توضیح دهد».
