یکی از زندانیان آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا برای اولین بار به‌صورت رسمی درباره آزار و شکنجه‌ای که در بازداشتگاه‌های این سازمان متحمل شده بود، توضیحاتی را ارائه کرد.

«مجید خان» شهروند آمریکایی پاکستانی‌الأصل با حضور در دادگاه نظامی، برای اولین بار به صورت رسمی توضیحات کاملی درباره تجربه آزار و شکنجه در بازداشتگاه‌های بدنام سی‌آی‌اِی ارائه کرد.

به نوشته روزنامه «نیویورک تایمز»، مجید خان که پیش از ملحق شدن به گروه تروریستی القاعده در حومه شهر بالتیمور آمریکا زندگی می‌کرد، روز پنجشنبه در برابر هیأت منصفه دادگاه نظامی گفت، بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶ در زندان‌های مخوف آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سی‌آی‌اِی) شکنجه‌هایی از جمله غرق مصنوعی و دیگر آزارهای جسمی و جنسی و غذا خوردن اجباری به شکلی وحشیانه را متحمل شده بود.

بیشتر بخوانید

بازداشت ۳۴ زن فلسطینی در زندان‌های اسرائیل

مجید خان اولین زندانی سابق سی‌آی‌اِی است که در دادگاه علنی، درباره «تکنیک‌های پیشرفته بازجویی» که برای گرفتن اعترف از او استفاده شده است، لب به سخن می‌گشاید.

او در حدود دو ساعت حضور در این جلسه دادگاه گفت، در محلی شبیه به سیاه‌چال، به‌صورت برهنه و در حالی که فقط یک کیسه روی سرش کشیده می‌شد به سر می‌برده و برخی مواقع دستانش را به شکلی به زنجیر می‌بستند که نمی‌توانست بخوابد.

مجید خان همچنین نوعی از شکنجه را توصیف کرد که در آن، او را به‌صورت نیمه غرق شده در آب بسیار سرد نگه‌می‌داشتند. در این حالت، دو لوله نیز به بینی و دهان او وصل بود و بعد از آنکه بازجو از ده تا یک می‌شمرد، آب وارد دهان و بینی او می‌شد.

این زندانی سابق گوانتانامو در جلسه دادگاه گفت، اندکی پس از بازداشت وی در پاکستان در سال ۲۰۰۳، او به هر چیزی که می‌دانسته اقرار کرده و با این امید که او را آزاد می‌کنند بازداشت‌کنندگان همکاری کامل داشته اما به گفته او «در عوض هرچه بیشتر همکاری می‌کردم بیشتر شکنجه می‌شدم».

مجید خان احتمالاً در دادگاه امروز (جمعه) به بیست و پنج تا چهل سال حبس محکوم خواهد شد که بخشی از آن را از  سال ۲۰۱۲ تا کنون سپری کرده است. با این حال به گفته کمیسیون نظامی این حکم جنبه نمادین دارد و ممکن است به‌خاطر همکاری با دولت، با تخفیف مجازات روبه‌رو شود.

به گفته هیأت منصفه این دادگاه، مجید خان در سال ۲۰۱۲ با اتهامات تروریستی از جمله اقدام به قتل در مغایرت با قوانین جنگی، رساندن پنجاه هزار دلار پول به القاعده که برای انجام انفجار تروریستی در هتل ماریوت به‌کار گرفته شد و همچنین هم‌دستی با «خالد شیخ محمد» یکی از مغز متفکران حملات یازده سپتامبر مواجه شد.

با اینکه اظهارات تکان دهنده مجیدخان در دادگاه روز گذشته (پنجشنبه) برای اولین بار بیان شده است، تمام ۳۹ صفحه‌ای که او از روی کاغذ می‌خواند به دقت بازبینی شده بود تا از مأموران سی‌آی‌اِی یا مأموران و آژانس‌های اطلاعاتی دیگر کشورها که در حبس مخفیانه او در بازداشتگاه‌های سیاه این سازمان‌ها نقش داشتند نامی برده نشود.

با این حال، این دادگاه اولین مکانی است که مجید خان توانسته با عبور از هزارتویی قانونی درباره بدرفتاری و شکنجه‌هایی که در بازداشتگاه‌های سی‌آی‌اِی متحمل شده صحبت کند.

او در اظهارات خود گفت، بارها مورد ضرب‌وشتم قرار گرفته و هنگام جابه‌جا کردن وی از سلولی به سلول دیگر او را به زمین و دیوارها و پله‌ها می‌کوبیدند.

مجیدخان گفت، حین انتقال هوایی او از زندانی به زندان دیگر، یک بهیار با نوار چسب به او پوشک و سوند بسته بود تا بین پروازها وقتی برای دستشویی رفتن او هدر نرود. به گفته او، هنگامی که در یک کشور مسلمان تحت بازداشت قرار داشت، بازجویان به او اجازه نماز خواندن نیز می‌دادند اما وقتی که در اختیار آمریکایی‌ها بود، چنین اجازه‌ای نداشت.

در اظهاراتی که پیش‌تر وکلای مجید خان منتشر کرده بودند آمده است، او به حدی بی‌خوابی کشیده بود که دچار هذیان‌گویی شده بود. خود او نیز در این‌باره گفت، در حالی که او را با دست‌های بسته از سقف آویزان کرده بودند، یک گاو و یک مارمولک عظیم‌الجثه را در سلول خود دیده و تلاش کرده بود آن‌ها را با لگد از خود دور کند.

نام مجید خان اولین بار در سال ۲۰۱۴ و پس از تحقیقات کمیته اطلاعاتی مجلس سنای آمریکا درباره برنامه‌های سی‌آی‌اِی شنیده شد. در این گزارش آمده بود، درپی امتناع مجید خان از خوردن غذا، مأموران پوره‌ای را به‌صورت مقعدی به او تزریق کرده بودند. سی‌آی‌اِی مدعی است نام این روش بازجذب مقعدی است اما مجید خان آن را تجاوز توصیف کرده است.

مجید خان  با اشاره به استفاده از روش مشابهی برای زندانیانی که از نوشیدن آب امتناع می‌کردند گفت، مأموران برای وارد کردن آب به روده‌هایش از شلنگ باغبانی استفاده می‌کردند و تا به امروز با عوارض آن از جمله هموروئید مواجه است.

وی همچنین درباره تکنیک سادیستیک دیگری که برای زندانیان پس از اعتصاب غذا به‌کار گرفته می‌شد گفت، مأموران سی‌آی‌اِی با کمک لوله، غذا را از بینی و پشت حلق به معده زندانی می‌فرستادند و در یکی از موارد از یک پیستون برای فرستادن غذا به معده او استفاده کرده بودند که موجب اتساع گوارشی و اسهال او شده بود.

سی‌آی‌اِی از پاسخ به نیویورک تایمز درباره این جلسه دادگاه نظامی امتناع کرد اما مدعی شد که برنامه بازداشت و بازجویی این سازمان در سال ۲۰۰۹ خاتمه یافته است.

نیویورک تایمز اخیراً و به‌مناسبت بیستمین سالروز حملات یازده سپتامبر در گزارشی به «شکنجه» مظنونان حوادث ۱۱ سپتامبر توسط آمریکا در زندان گوانتانامو و زندان‌های مخفی سیا در جهان پرداخت.

در این گزارش آمده است: «محمد صلاحی» یکی از مظنونانی است که مدت‌ها در زندان گوانتانامو بوده، و یادآوری شکنجه‌هایی که در تابستان ۲۰۰۳ در این زندان متحمل شده همچنان برایش دردآور است. نگهبانان زندان وی را با حمله سگ‌ها تهدید می‌کرده و آنقدر وی را زیر کتک گرفته بودند که دنده‌هایش شکسته  بود.

نظامیانی که وی را در زندان با غل و زنجیر بسته بودند با گذاشتن موزیک‌های بلند «هوی متال» و چراغ‌های فلش‌زن و همچنین ریختن آب یخ بر روی وی، ماه‌ها مانع می‌شدند که بتواند چند ساعت مداوم بخوابد. وی از آزارهای جنسی که در سلول تاریک انفرادی با آن مواجه بود نیز حرف زد.

اردیبهشت امسال نیز یک مرد فلسطینی که از ۱۹ سال قبل بدون محاکمه در زندان گوانتانامو بازداشت است از دولت‌های آمریکا، انگلیس و ۵ کشور دیگر به دلیل نقش‌آفرینی در برنامه سیا برای بازداشت مظنونین به «تروریسم» و شکنجه آن‌ها در زندان‌های موسوم به «سایت‌های سیاه» شکایت کرد.

روزنامه گاردین نوشته این شکایت غیرمعمول توسط «زین‌العابدین محمد حسین»، معروف به «ابوزبیده» به «کارگروه بازداشت‌های خودسرانه سازمان ملل متحد» طرح شده است. ابوزبیده از ۱۹ سال بدون هیچ محاکمه‌ای زندانی شده است.

کارگروه یادشده بخشی از دفتر کمیسر حقوق بشر سازمان ملل متحد است و اختیار رسیدگی به شکایت‌های مربوط به بازداشت‌های خودسرانه را دارد. این کارگروه می‌تواند بعد از انجام تحقیقات نظرش را اعلام کرده و خواستار جبران خسارت شود، اما اختیار مجازات کشورهایی که از نظراتش تبعیت نکنند را ندارد.

او در شکوائیه‌ای که روز جمعه تقدیم این کارگروه سازمان ملل کرد گفته که به صورت خودسرانه بازداشت و در زندان‌های سیا در تایلند، لهستان، مراکش، لیتوانی و افغانستان تحت شکنجه قرار گرفته است. ابوزبیده دولت انگلیس را هم به اتهام همکاری با آمریکا برای بازداشت، مشارکت در بازجویی‌ها و دریافت اطلاعاتی که لندن می‌داند تحت شکنجه اخذ شده‌اند تحت پیگیرد قرار داده است.