اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در ماه گذشته درباره آغاز مذاکرات مستقیم با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود و غیبت اوکراین در این مذاکرات، نگرانی زیادی را در کی‌یف برانگیخت.
به نقل از الجزیره، توجه‌ها به شهر جده عربستان سعودی معطوف شده است، جایی که هیئت‌های اوکراینی و آمریکایی آماده می‌شوند تا روز سه‌شنبه بر سر میز مذاکره بنشینند، تلاشی برای احیای حرکت موضع اوکراین پس از زلزله سیاسی ناشی از گفتگوهای مستقیم بین واشنگتن و مسکو برای پایان دادن به جنگ در اوکراین.
کاترین فیلیپ، متخصص در امور بین‌الملل در روزنامه تایمز، گزارشی تهیه کرده است که در آن ابهامات موجود در این مذاکرات را در ۵ نکته توضیح داده است:
پیشینه موضع اوکراین: خسارات سیاسی و میدانی
اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در ماه گذشته درباره آغاز مذاکرات مستقیم با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود و غیبت اوکراین در این مذاکرات، نگرانی زیادی را در کی‌یف برانگیخت.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، توافق اولیه‌ای را که بر اساس آن دارایی‌های معادن مواد کمیاب اوکراین با سرمایه‌گذاری‌های آمریکایی معاوضه می‌شد، رد کرد، که منجر به رویارویی شدیدی در طول سفرش به واشنگتن و درگیری آشکار او با جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا شد.
این حوادث در زمان بسیار حساسی رخ داد، زیرا ایالات متحده کمک‌های نظامی خود به کی‌یف را متوقف کرد و سازوکارهای تبادل اطلاعات را به حالت تعلیق درآورد، که اوکراین را در یک وضعیت نظامی دشوار، به‌ویژه با تشدید تنش روسیه، قرار داد.
پیشنهادهای جدید اوکراین برای آتش‌بس
در جده، اوکراین آماده ارائه طرح جدیدی است که هدف آن کاهش تنش و سازماندهی صحنه مذاکره است.
این طرح مبتنی بر آتش‌بس در هوا و دریا است که از غیرنظامیان اوکراینی در برابر بمباران شدید روسیه محافظت می‌کند و به مسکو فرصتی برای مذاکره در مورد آزادی کشتیرانی در دریای سیاه می‌دهد.
آتش‌بس دریایی می‌تواند به عنوان شاخه زیتونی برای مسکو تلقی شود که اوکراین بخشی از ناوگان دریایی آن را نابود کرده است.
کی‌یف تأکید می‌کند که حفظ کشتیرانی برای جلوگیری از فروپاشی اقتصاد اوکراین بسیار مهم است. این طرح از حمایت انگلیس و اروپا برخوردار است، زیرا اوکراین امیدوار است که این ابتکار آغازی برای احیای همکاری اطلاعاتی با واشنگتن باشد.
نقش آمریکا و دستور کار مذاکرات
هیئت آمریکایی را مارکو روبیو، وزیر خارجه این کشور ریاست می‌کند و اهمیت استیون ویتکوف، دوست نزدیک ترامپ و فرستاده ویژه او به خاورمیانه، که نقش مهمی در ترتیب سازماندهی اسرا با روسیه و کاهش تنش بین اسرائیل و حماس اخیراً ایفا کرد، برجسته است.
ویتوکوف انتظار دارد پیشرفت چشمگیری در این دور از مذاکرات حاصل شود، زیرا او در مورد امکان بحث در مورد مسائل امنیتی و منطقه‌ای حساس صحبت کرد. این در حالی است که ترامپ همچنان به جدا کردن پرونده تضمین‌های امنیتی از توافقنامه سرمایه‌گذاری معادن ادامه می‌دهد، که مذاکرات را برای اوکراینی‌ها پیچیده‌تر می‌کند.
اولویت اوکراین: احیای همکاری و اطلاعات
ناظران معتقدند که غیبت حمایت اطلاعاتی آمریکا، نیروهای اوکراینی را در حالت «کوری میدانی» قرار داده است، به‌ویژه با افزایش تلفات ناشی از حملات متقابل روسیه.
مذاکرات جده یا خطوط راه حل را دوباره ترسیم می کند یا بحران درگیری مداوم را عمیق تر می کند.
حمله اخیر روسیه در منطقه کورسک پس از آن صورت گرفت که اوکراین اطلاعات دقیقی را که برای هدف قرار دادن موشک های دوربرد به آن متکی بود، از دست داد. کی‌یف همچنین امیدوار است که آتش‌بس پیشنهادی به کسب زمان و دستیابی به دستاوردهای سیاسی و نظامی در مواجهه با فشارهای آمریکا و تهدیدهای روسیه کمک کند.
آینده در خطر
با افزایش خطرات سیاسی و نظامی، اوکراین به دنبال اطمینان از وجود صدای خود در هر توافقنامه صلح احتمالی است.
زلنسکی می داند که سرنوشت کشورش تا حد زیادی به توانایی آن در بازیابی حمایت آمریکا و ایجاد ائتلاف با متحدان اروپایی بستگی دارد.
در حالی که ترامپ بر موضع خود مبنی بر اینکه «اوکراین ممکن است نجات پیدا نکند» اصرار دارد، این سوال همچنان مطرح است که آیا مذاکرات جده نقشه های راه حل را دوباره ترسیم می کند یا عمق بن بست درگیری مداوم را بیشتر می کند.
