براساس آمارهای منتشر شده نظام بانکی کشور در اعطای تسهیلات به بخش مسکن تخلف کرده اند. درحالی که سهم حمایتهای نظام بانکی در اعطای وام مسکن ۲۰ درصد تکلیف شده، اما آمارها بیانگر این است که ۵ درصد آن عملیاتی شده است. بنیانگذار بانک سامان و کارشناس مسائل پولی و بانکی در این گفتگو به دانشجو گفته است چرا بانکها نسبت به گذشته تمایلی به پرداخت وام و تسهیلات برای خرید مسکن ندارند.
اله ویردی رجایی سلماسی به موضوع تخطی نظام بانکی از پرداخت وام و تسهیلات به بخش مسکن اشاره کرد و گفت: اصولا دولت نمیتواند نظام بانکی را وادار به پرداخت وام و تسهیلات برای بخش مسکن یا خرید مسکن کند. هر بانکی با توجه به کارکردهای خود تسهیلاتی در اختیار گروههای مشخص میگذارد. مثلا نمیتوان بانکهای خصوصی را وادار به پرداخت ۲۰ درصد از تسهیلات خود برای بخش مسکن کرد. یا بانکهای صنعتی و کشاورزی را دولت نمیتواند به این موضوع مکلف کند.
وی دراین باره خاطر نشان کرد: به همین دلیل است که براساس آمارهای منتشر شده از سوی رسانه ها، بانکها به طور کل ۵ درصد تسهیلات خود را به اعطای وام و تسهیلات زمین تخصیص داده اند؛ بنابراین با جرات میتوان گفت بانکها هیچ گاه تکلیفی که دولت به صورت دستوری برای اعطای وام به آنها تحمیل میکند را اجرا نمیکنند.
بنیانگذار بانک سامان در ادامه با اشاره به افزایش نرخ مسکن و عدم توانایی مردم برای خرید مسکن و ارتباط این موضوع با ارائه وام و تسهیلات بانکی خاطر نشان کرد: اگر مردم توانایی بازپرداخت اقساط بانکی را داشته باشند بانکها مایل به پرداخت وام و تسهیلات خرید خانه هستند. این موضوع در گذشته و سابق بر این که تورم بالایی مثل امروز وجود نداشت و مردم از قدرت خرید بهتر و توانایی بازپرداخت اقساط برخوردار بودند، رایج بود به گونهای که بانکها در ازای خرید مسکن، به مردم تسهیلات میدادند.
رجایی سلماسی در این باره تصریح کرد: با توجه به اینکه مسکن در رهن بانک باقی میماند و نسبت به سایر وثایق، وثیقه خوبی به شمار میرود، در حالی که وامهایی که به بخش تولیدی داده میشود شاید از وثیقه لازم برخوردار نباشد، اعطای وام و تسهیلات مسکن به نسبت اعطای وام به بخش تولیدی به دلیل وثیقه آن برای بانکها بهتراست. آنچه مانع اعطای وام و استقبال نظام بانکی از اعطای وام به بخش مسکن در شرایط فعلی میشود، کاهش قدرت خرید مردم و عدم توانایی در بازپرداخت قسطهای سنگین است.
کارشناس مسائل بانکی در خصوص افزایش نرخ تورم و ارتباط آن با عدم خانه دار شدن مردم گفت: تا همین چند سال پیش با وام صد میلیون تومانی مردم قادر به خرید آپارتمان ۱۵۰ متری بودند، در حالی که اینک با یک میلیارد تومان هم نمیتوان در جنوبیترین نقطه تهران واحد مسکونی ۵۰ متری خرید. بانکها به این دلیل تمایل و اشتیاقی برای اعطای وام ندارند، چرا که قیمت هر متر آپارتمان در جنوب تهران بیش از ۲۵ میلیون تومان است. وقتی مردم درآمدی ندارند که اقساط چند میلیونی پرداخت کنند، قطعا نمیتوان انتظار داشت نظام بانکی نیز آماده اجرای تکالیف دولت در بخش اعطای وام و تسهیلات به بخش مسکن باشد.
بنیانگذار بانک سامان در پایان بحث با ارائه راهکار خطاب به دولت گفت: بهتر است دولت محترم به جای تحمیل و تکلیف به بانکها راهکارهایی برای افزایش قدرت خرید مردم و پرداخت قسطهای بالا را در دستور کار خود قرار دهند. در گذشته طبقه متوسط به راحتی قادر به خرید مسکن و تامین سرپناهی برای خود بود، در حالی که اینک طبقه متوسط به دنبال اجاره اتاق است نه واحد مسکونی.