اندیشکده کارنگی، اندیشکده معتبر و تاثیرگذار آمریکای این تحلیل را به فرصتهای و تهدیدهای سوریه پس از اسد برای ترکیه اختصاص دادهاست. در ادامه نکات کلیدی این تحلیل را احصا کردهایم.
پس از سقوط بشار اسد، ترکیه فرصتهایی برای تقویت موقعیت خود در سوریه و رقابت با ایران و روسیه بهدست آورده است.
ترکیه در پی مقابله با تهدیدات امنیتی از سوی نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) است که عمدتاً از حزب کارگران کردستان (پکک) و شاخههای آن تشکیل شدهاند.
ترکیه تمایل دارد که شرایط را برای بازگشت ۳ میلیون پناهنده سوری به کشور فراهم کند.
چالشها و تهدیدات پیش روی ترکیه
• رقابت با ایران و روسیه: ترکیه با چالش گسترش نفوذ ایران و روسیه در سوریه مواجه است و در پی دستیابی به موقعیتهای استراتژیک در مرزهای ترکیه است.
• بحرانهای حاکمیتی سوریه: پس از سقوط رژیم اسد، سوریه وارد مرحلهای از بیثباتی و رقابتهای فرقهای و قومی میشود که ممکن است به تهدیدات جدید برای ترکیه منجر شود.
• افزایش حضور داعش: ممکن است گروههای افراطی مانند داعش از خلأ قدرت در سوریه بهرهبرداری کنند
منافع و اهداف ترکیه در سوریه: ریشهکن کردن تهدیدات کردها، بازسازی و سیاستهای پناهندگی و رقابت با قدرتهای منطقهای.
ملاحظات بینالمللی و روابط خارجی
• روابط ترکیه با گروههای مخالف سوری: تعاملات ترکیه با گروههایی مانند تحریر الشام و نقش این گروهها در تغییرات اخیر سوریه.
• واکنشهای جهانی: ترکیه با واکنشهای مختلف از سوی کشورهای غربی، کشورهای عربی و اسرائیل روبهرو است. برخی نگران نفوذ ترکیه در سوریه و دیگر مناطق هستند.
• مداخلات اسرائیل: اسرائیل کنترل منطقه حائل میان سوریه و بلندیهای جولان را بهدست گرفته که بر پیچیدگی وضعیت سوریه افزوده است.
خطرات و عواقب برای ترکیه
• ایجاد شک و تردید در نیات ترکیه: برخی کشورها و گروهها ممکن است اقدامات ترکیه را به عنوان تهدیدی برای منافع خود در نظر بگیرند.
• کاهش مشروعیت ترکیه در صورت بیثباتی سوریه: اگر وضعیت سوریه به درستی مدیریت نشود و حکومتداری مؤثری برقرار نشود، ترکیه ممکن است در معرض اتهام سوء استفاده از شرایط قرار گیرد.
نتیجهگیری: ترکیه در وضعیت حساسی قرار دارد که از یک سو فرصتهای زیادی برای افزایش نفوذ خود در سوریه و مقابله با تهدیدات امنیتی دارد، اما از سوی دیگر با چالشها و تهدیداتی همچون رقابتهای منطقهای، بحرانهای داخلی سوریه، و واکنشهای بینالمللی روبهرو است. ترکیه باید با احتیاط و دقت در این تحولات عمل کند و به پیامدهای بینالمللی و داخلی اقدامهای خود توجه داشته باشد.