بحران اوکراین به نفع ایران است

بر اساس دیدگاه این تحلیلگر: “ایران به طور بالقوه می تواند به عنوان یک برنده ناخواسته تشدید بحران اوکراین ظاهر شود. یعنی اگر نیروهای روسیه از مرز اوکراین عبور کنند و مذاکرات در وین برای احیای برجام با شکست مواجه شود.

در ادامه این مطلب آمده است:

اعمال تحریم‌های سخت‌گیرانه آمریکا و اروپا در پاسخ به هرگونه تهاجم روسیه به اوکراین، احتمالا روسیه را بیشتر متمایل به نادیده گرفتن پیامدهای نقض تحریم‌های آمریکا در معاملاتش با ایران خواهد کرد.

به همین ترتیب، شکست مذاکرات احیای برجام برای مهار برنامه هسته ای ایران، ایران را در تلاش برای جبران تحریم های فلج کننده آمریکا، به روسیه و چین نزدیک‌تر خواهد کرد.

مقامات آمریکایی و اروپایی هشدار داده اند که زمان برای احیای برجام رو به اتمام است.

بنا بر مدعای مقامات غربی ایران تنها چند هفته با دستیابی به دانش و توانایی ساخت سلاح هسته ای فاصله دارد. این به معنای آن است که در صورت گذشت چند هفته، باید توافق جدیدی مورد مذاکره قرار گیرد، چیزی که ایران آن را رد کرده است.

بدون شک، زمانی که رهبران روسیه و ایران هفته گذشته در جریان سفر “ابراهیم رییسی”، رییس جمهوری ایران به مسکو با یکدیگر دیدار کردند، این مساله در پس ذهن آنها بود. این نخستین دیدار سران دو کشور در 5 سال گذشته بود.

در صورت تشدید بحران اوکراین و اعمال تحریم های شدید آمریکا علیه روسیه، به طور قطع راه افزایش تجارت، همکاری انرژی و فروش نظامی روسیه به ایران حتی با وجود باقی ماندن تحریم های آمریکا علیه تهران، باز خواهد ماند.

این بدان معنا نیست که جاده روابط دو کشور بدون مانع خواهد بود چون ولادیمیر پوتین همچنان باید روابط کشور خود با ایران و روابط روسیه با عربستان سعودی و امارات متحده عربی را متعادل کند.

در غیر این صورت، ایجاد تعادل روسیه، مانند چین، بدون در نظر گرفتن متغیرهای اوکراین و وین منجر به پیچیده‌تر شدن شرایط امنیتی منطقه خواهد شد ، زیرا حوثی‌های مورد حمایت ایران، جنگ 7 ساله یمن را با حملات پهپادی و موشکی علیه اهدافی در امارات گسترش داده اند.

حوثی ها در حالی به امارات حمله کردند که نیروی دریایی روسیه، چین و ایران سومین رزمایش مشترک خود را از سال 2019 در شمال اقیانوس هند آغاز کردند. البته این دو رویداد ارتباطی با هم نداشتند.

سردرگمی ایالات متحده بر سر تعهدات خود در قبال امنیت خلیج فارس، کشورهای حوزه خلیج فارس مانند عربستان سعودی و امارات را متقاعد کرده است که در سیاست خود تجدیدنظر کرده و روابط خود را با قدرت های خارجی بزرگ متنوع کنند.

اگر روسیه احساس کند که تحریم‌های آمریکا دیگر مانعی در تعاملاتش با ایران نیست، این امر عربستان و امارات را با گزینه‌های کمی روبرو می‌کند.

گمان می‌رود روسیه خواهان موفقیت مذاکرات وین است، اما در عین حال از خواسته‌های ایران برای دریافت تضمین از آمریکا بابت عدم خروج دوباره از برجام، حمایت کرده است.

روسیه همچنین خواهان ادامه مذاکرات با ایران برای توافقنامه همکاری 20 ساله با تهران و نیز در مورد توافقنامه تجارت آزاد بین ایران و “اتحادیه اقتصادی اوراسیا” است که ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان را نیز شامل می شود.
ایران توافقنامه همکاری 25 ساله مشابهی را با چین امضا کرده است.

همانند توافقنامه همکاری 25 ساله با چین، به نظر می رسد پیش نویس توافق 20 ساله همکاری با روسیه نیز به جای ابتکار روسیه، ابتکار عمل ایران بوده است.

این نشان می‌دهد که ایران کمتر از آنچه ایالات متحده می‌خواهد منزوی است و می‌توان تاثیر تحریم‌های آمریکا را کاهش دهد.

در حال حاضر، به نظر می‌رسد که مذاکرات ابراهیم رییسی در مسکو، چشم‌اندازهای بلندتری نسبت به توافقات مشخص ایجاد کرده است.

گمانه زنی های رسانه ای مبنی بر اینکه روسیه مایل است تا 10 میلیارد دلار تسلیحات از جمله جنگنده های سوخو-35 و سیستم های دفاع ضد موشکی اس-400 به ایران بفروشد، منتشر شده است. عربستان سعودی و امارات متحده عربی فروش چنین تسلیحاتی به ایران را دردسرساز می دانند.

در همین راستا مقامات ایرانی، از جمله “احسان خاندوزی” وزیر اقتصاد و “جواد اوجی”وزیر نفت، از امضای توافق‌نامه‌هایی در سفر مسکو خبر دادند که خط اعتباری ۵ میلیارد دلاری روسیه در توسعه پروژه های انرژی در ایران را احیا خواهد کرد.

معلوم نیست که آیا اینها پروژه‌های جدیدی هستند یا پروژه‌هایی که قبلا مورد بحث و توافق قرار گرفته‌اند، مانند پروژه‌ای که شرکت نفتی “لوک اویل” روسیه در سال 2018 پس از خروج آمریکا از برجام، از بیم تحریم های آمریکا، کار بر روی آن متوقف کرد.

به لحاظ نظری، پویایی بحران اوکراین و چشم‌انداز شکست مذاکرات وین می‌تواند به این معنا باشد که یک توافق بلندمدت همکاری روسیه با ایران می‌تواند حتی سریع‌تر از توافقنامه همکاری 25 ساله ایران و چین، به نتیجه برسد.

در صورت تشدید بحران اوکراین، مذاکره با روسیه ای که به شدت از سوی ایالات متحده و اروپا تحریم شده است می تواند برای ایران از موضعی برابر و مساوی باشد زیرا در آن صورت هر دو طرف، و نه فقط ایران، با اقدامات تنبیهی غرب مواجه خواهند شد.