وندی شرمن در زمان مذاکرات هستهای بارها تاکید کرد که تحریمهای شدید اقتصادی علیه ایران ابزار اصلی فشار برای کشاندن ایران به میز مذاکره بوده است.
وندی شرمن، یک دیپلمات برجسته آمریکایی است که بهعنوان معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده در دوران ریاستجمهوری باراک اوباما و رئیس تیم مذاکرهکننده آمریکایی در مذاکرات هستهای با ایران (برجام) فعالیت داشت. هرچند نقش او در این توافق در نگاه جهانی بهعنوان یک دستاورد دیپلماتیک تلقی میشود، در ایران بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران، مواضع و عملکرد او را با دید منفی میبینند. موارد زیر از جمله دلایل این نگاه منفی است:
تاکید بر فشارهای اقتصادی و تحریمها
وندی شرمن در زمان مذاکرات هستهای بارها تاکید کرد که تحریمهای شدید اقتصادی علیه ایران ابزار اصلی فشار برای کشاندن ایران به میز مذاکره بوده است. این سیاست فشار حداکثری باعث آسیب جدی به اقتصاد ایران و افزایش مشکلات معیشتی مردم شد. دیدگاه او مبنی بر “فشار برای سازش” در ایران بهعنوان سیاستی خصمانه تلقی میشود.
اظهارات تحقیرآمیز علیه ایران
شرمن در جریان مذاکرات هستهای و پس از آن، گاهی اظهاراتی داشت که در ایران بهعنوان بیاحترامی تلقی شد. از جمله او یک بار در سال 2013 در کنگره آمریکا گفت:
“فریب دادن بخشی از DNA ایرانیها است.”
این جمله باعث خشم گستردهای در میان مقامات و مردم ایران شد و تصویر منفیتری از او ایجاد کرد.
نقش در شکلگیری توافق برجام و بعد از آن
با وجود اینکه برجام بهعنوان توافقی میان ایران و 1+5 حاصل شد، بسیاری در ایران این توافق را ناکافی و یکجانبه میدانند. شرمن بهعنوان یکی از معماران اصلی برجام، از سوی منتقدان ایرانی متهم به نادیده گرفتن منافع بلندمدت ایران در این توافق است. خروج آمریکا از برجام در زمان ترامپ نیز این انتقادها را تشدید کرد.
مواضع سختگیرانه در موضوعات غیرهستهای
شرمن بارها تاکید کرده که سیاست خارجی آمریکا نباید فقط به برنامه هستهای ایران محدود شود و باید موضوعاتی مانند برنامه موشکی و نفوذ منطقهای ایران نیز مورد توجه قرار گیرد. این رویکرد در ایران بهعنوان گسترش فشارهای غرب برای تضعیف موقعیت استراتژیک کشور دیده میشود.
همکاری نزدیک با لابیهای ضدایرانی
شرمن از سوی برخی تحلیلگران ایرانی متهم است که به لابیهای ضدایرانی مانند آیپک نزدیک بوده و سیاستهایی را دنبال کرده که بیش از آنکه مبتنی بر دیپلماسی سازنده باشد، برای محدودسازی ایران طراحی شده است.