دستور اخیر رئیس‌جمهور مبنی بر نصب پنل‌های خورشیدی در ادارات دولتی تا شش ماه آینده، در حالی مطرح شده که این طرح نه‌تنها فاقد برنامه‌ریزی دقیق و پشتوانه علمی است، بلکه با چالش‌های متعدد بودجه‌ای، فنی و مدیریتی نیز مواجه خواهد بود.
دستور اخیر رئیس‌جمهور مبنی بر الزام ادارات دولتی به نصب پنل‌های خورشیدی تا تابستان آینده، در نگاه اول اقدامی مثبت و آینده‌نگر به نظر می‌رسد. توجه به انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، در شرایطی که بحران‌های زیست‌محیطی و کمبود منابع انرژی گریبان‌گیر بسیاری از کشورها، از جمله ایران، شده‌اند، ضروری است. اما نگاهی دقیق‌تر به این دستور نشان می‌دهد که اجرای چنین طرحی بدون در نظر گرفتن ملاحظات فنی، مالی و ساختاری، بیشتر از آنکه یک اقدام مؤثر باشد، می‌تواند به یک شعار پرهزینه تبدیل شود.
پیشنهادات برخی کارشناسان برای بهبود طرح
برای جلوگیری از هدررفت منابع و اجرای مؤثر این دستور، دولت باید اقدامات زیر را در اولویت قرار دهد:
1. ارزیابی فنی و مالی دقیق: پیش از هر اقدامی، باید ظرفیت فنی و مالی ادارات بررسی شود. این ارزیابی باید توسگط یک تیم مستقل از کارشناسان صورت گیرد و نتایج آن به‌طور شفاف منتشر شود.
2. اولویت‌بندی مناطق و ادارات: مناطقی که پتانسیل بالاتری برای بهره‌گیری از انرژی خورشیدی دارند، باید در اولویت قرار گیرند. همچنین، اداراتی که مصرف انرژی بیشتری دارند، در مراحل نخست تجهیز شوند.
3. جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی: دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات مالیاتی و مشوق‌های اقتصادی، بخش خصوصی را به سرمایه‌گذاری در این حوزه ترغیب کند.
4. توسعه تولید داخلی تجهیزات خورشیدی: سرمایه‌گذاری در تولید پنل‌های خورشیدی در داخل کشور، علاوه بر کاهش هزینه‌ها، وابستگی به واردات را نیز کاهش می‌دهد.
5. تدوین نقشه راه بلندمدت: دولت باید به‌جای دستورات عجولانه و کوتاه‌مدت، یک برنامه جامع و چندساله برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر ارائه دهد.
جمع‌بندی
طرح نصب پنل‌های خورشیدی در ادارات دولتی، هرچند در نگاه نخست اقدامی مترقی به نظر می‌رسد، اما بدون برنامه‌ریزی دقیق و در نظر گرفتن واقعیت‌های موجود، به یک شعار ناکارآمد و پرهزینه تبدیل خواهد شد. تجربه نشان داده است که تصمیمات سطحی و بدون پشتوانه کارشناسی، نه‌تنها مشکلات را حل نمی‌کند، بلکه چالش‌های جدیدی به همراه خواهد داشت. در نهایت، موفقیت چنین طرحی در گرو تغییر نگرش مدیریتی، تقویت زیرساخت‌ها و تدوین سیاست‌های پایدار است.
