سه کشور اروپایی برجام، فرانسه، انگلیس و آلمان معروف به تروئیکای اروپایی، درباره نحوه اجرای برجام توسط ایران بیانیهای مشترک به آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کردند.
در بیانیه مشترک تروئیکای اروپایی که در تارنمای وزارت خارجه انگلیس منتشر شده است، فرانسه، آلمان و انگلیس بدون اشاره به بدعهدی و عدم رعایت تعهدات برجامی خود و اقدامات سازنده ایران برای بازگشت همه طرفین به میز مذاکره، از گسترش ذخایر اورانیوم غنی شده ایران با خلوص ۶۰ درصد انتقاد کردهاند.
تروئیکای اروپایی در بیانیه ضدایرانی خود همچنین مدعی شدند که ایران اکنون ذخایر اورانیوم غنی شده خود را ۳۲ برابر حد تعیین شده در برجام گسترش داده است.
این سه کشور در بخش دیگری از بیانیه ادعایی خود اعلام کردند: «ذخایر اورانیوم غنی شده ایران در گزارش فصلی جاری بیشتر افزایش یافته است. ایران ذخایر اورانیوم غنی شده خود با خلوص ۶۰ درصد را افزایش داده است. اکنون بیش از چهار برابر مقدار قابل توجهی از اورانیوم غنی شده ۶۰ درصدی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را دارد که آژانس آن را به عنوان مقدار تقریبی مواد هستهای لازم برای ساخت سلاح هستهای را تعریف میکند و احتمال ساخت سلاح هستهای را نمیتوان رد کرد.
ادعای تروئیکای اروپایی درحالی است که به اذعان «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، سلاح هستهای در سیاست ایران جایی ندارد و او آشکارا در نشست خبری روز گذشته خود اعلام کرد: «زمانی که به ایران سفر میکنید، میبینید که بمب هستهای در سیاست این کشور جایی ندارد و وزیر خارجه ایران (سید عباس عراقچی) به من اعلام کرد که دولت ایران به دنبال ساخت بمب هستهای نیست.»
با وجود اذعان گروسی به اقدامات سازنده ایران و گسترش همکاریهای این کشور با آژانس، سه کشور اروپایی در بخش دیگری از بیانیه خود مدعی کارشکنی ایران در همکاری با آژانس و نحوه بازرسی تأسیسات هستهای ایران توسط این نهاد بینالمللی برای کسب اطمینان درباره «ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران» شدند.
گروسی همچنین در نشست خبری خود اعلام کرد که ایران علاوه بر اتخاذ اقدامات سازنده در راستای محدودسازی ذخایر اورانیوم غنی شده خود با خلوص ۶۰ درصد، درحال بررسی انتصاب چهار بازرس مجرب آژانس است.
با این وجود، تروئیکای اروپایی در بیانیه ضدایرانی خود مدعی شدند: «ایران از حذف نام چند بازرس مجرب آژانس با انگیزه سیاسی خود حمایت می کند، که به طور جدی بر توانایی آژانس برای انجام راستیآزمایی خود در ایران، به ویژه در تأسیسات غنی سازی، تأثیر میگذارد. ایران اکنون پیشنهاد کرده است که “پذیرش تعیین چهار بازرس مجرب دیگر” را در نظر بگیرد. حتی اگر این مسئله به واقعیت تبدیل شود، باز هم بهطور کامل مسائل از دست رفته را جبران نمیکند.»
سه کشور اروپایی در بیانیه ادعایی خود اعلام کردند: «در آخرین گزارش مدیرکل آژانس، او به بحث در مورد توقف گسترش ذخایر اورانیوم غنی شده تا ۶۰ درصد توسط ایران اشاره می کند. اگر ایران غنیسازی اورانیوم را تا خلوص ۶۰ درصد را متوقف کند، این اقدامی خواهد بود که مدتها به تعویق افتاده است. ایران همچنان ذخایر بسیار زیادی از اورانیوم با غنای بالا و همچنین توانایی از سرگیری غنیسازی تا ۶۰ درصد را در هر مقطعی حفظ خواهد کرد. بنابراین ما از ایران میخواهیم که نه تنها توقف غنیسازی در سطح بالا را پیشنهاد دهد، بلکه فوراً ذخایر اورانیوم غنیشده خود را دفع کند.»
تروئیکای اروپایی در بیانیه مشترک خود افزود: «انتخابها و تصمیمهای ایران در مورد فعالیتهای هستهایاش منشأ این بحران طولانی مدت است. این ایران است که با خروج بیشتر از تعهدات برجامی خود، این وضعیت را تشدید کرده است. بنابراین ما از ایران می خواهیم که: تشدید اتمی خود را متوقف و اقدامات خود را معکوس کند و از تهدید برای تولید سلاح هسته ای خودداری کند. از ایران میخواهیم به تعهدات برجامی خود بازگردد. بیانیه مشترک مارس ۲۰۲۳ ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی اجرا شود. به آژانس اجازه دهد تجهیزات نظارتی را در صورت درخواست نصب کند. اجرای مجدد و تصویب سریع پروتکل الحاقی آن؛ و تصمیم خود در سپتامبر ۲۰۲۳ مبنی بر عدم انتصاب بازرسان باتجربه را کاملاً معکوس کرد.»
درخواستهای تروئیکای اروپایی و تلاش آنها برای معرفی ایران بهعنوان عامل شرایط کنونی درحالی است که سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان از ماههای گذشته فشار به ایران را در دستور کار قرار دادهاند و با تفسیری منحصر به خود درخواست همکاریهای فراپادمانی و برجامی از ایران دارند که طبعا از سوی ایران پذیرفته نیست. از سویی روابط ایران و آژانس درباره ۲ مکان، بازرسان آژانس و درخواستهای آژانس برای اعمال اقدامات نظارتی بیشتر، در ماههای اخیر کمتر پیشرفت داشته است.
این در حالی است که برجام در سال هشتم یعنی ۲۰۲۵، سال سرنوشتسازی برای ایران است؛ چرا که ۶ قطعنامه تحریمی شورای امنیت علیه ایران در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ لغو خواهد شد. مقامات ایران تلاش دارند تا فضای همکاری و تعامل به لحاظ فنی و سیاسی با آژانس و اعضای برجام حفظ شود هر چند که توافق هستهای عملا از سوی ۲ طرف اجرا نمیشود.