رسانه‌های اقتصادی عبری‌زبان گزارش دادند نتانیاهو با گسترش دامنه جنگ اقتصاد توسعه‌یافته اسرائیل را منزوی و عقب‌مانده کرد.
گروه اقتصاد بین‌الملل خبرگزاری فارس؛ «جنگ، اسرائیل را سال‌ها به عقب برد. اسرائیل تقریباً تنها و عقب‌مانده، آتش تورم با گسترش جنگ به لبنان شعله‌ور شده است» این را یدیعوت آحارونوت گزارش داده است. این روزنامه عبری نوشت: جنگ یک ساله شد. امسال، یکی از سخت‌ترین سال‌هایی است که اقتصاد اسرائیل تابه‌حال به خود دیده است. برای اولین‌بار، رتبه اعتباری اسرائیل دو پله کاهش یافت، وضعیت اقتصادی خانواده‌ها و شرکت‌ها بدتر شده، رشد اقتصاد منفی شده، کسری بودجه افزایش‌یافته، سرمایه‌گذاری‌ها کاهش‌یافته و بخش فناوری پیشرفته سقوط عمیقی را تجربه کرده است.آحارونوت افزود: اسرائیلی‌ها به «دهه ازدست‌رفته» پس از جنگ ۱۹۷۳ علیه مصر و سوریه بسیار نزدیک هستند، زیرا حتی اگر جنگ کنونی در جبهه‌های مختلف به‌زودی با توافق‌هایی که صلح را برای سال‌های آینده تضمین می‌کند به پایان برسد، اسرائیل به سال‌ها برای بازگشت به سطح استاندارد زندگی و رتبه اعتباری قبل از جنگ نیاز دارد.به گزارش آحارونوت، در آغاز سیزدهمین ماه جنگ، آمارهای اقتصادی نشان می‌دهد که کابینه بنیامین نتانیاهو تا به امروز تقریباً هیچ کاری برای مبارزه با بحران شدید اقتصادی انجام نداده است؛ نه برای جلوگیری از رشد کسری بودجه کلان دولت قدمی برداشت و نه کاری برای جلوگیری از رکود اقتصادی انجام داد.
سیر صعودی افزایش ترخ تورم در اسرائیل
آخرین داده‌های رسمی درباره نرخ تورم سالانه در اسرائیل مربوط به ماه آگوست گذشته(مردادماه) است که حاکی از تداوم روند صعودی آن بوده است. نرخ تورم سالانه در آگوست به ۳.۶ درصد افزایش یافت زیرا در ماه قبل از آن(تیر ماه) به ۳.۲ درصد رسیده بود.با این حساب نرخ تورم در اسرائیل فاصله زیادی با سطح هدف کابینه نتانیاهو است که بین ۱ تا ۳ درصد اعلام کرده است. این در حالی است که رشد اقتصادی رژیم صهیونیستی نیز با گسترش جنگ به جبهه لبنان به صفر نزدیک شده است.افزایش مالیات‌ها و هزینه‌های آب و برق، همراه با سیاست‌های مالی انبساطی و نوسانات ارز شکل، همگی بر قیمت‌ها فشار وارد کرده است.بر اساس داده‌های قیمت مصرف‌کننده که توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در ماه ژوئن خرداد ماه گذشته منتشر شد قیمت مواد غذایی و نوشیدنی در اسرائیل ۵۲ درصد بالاتر از میانگین ۳۸ کشور توسعه‌یافته است و پس از کره جنوبی در رتبه دوم گران‌ترین‌ها قرار دارد.از سوی دیگر کالکالیست دیروز گزارش داد،بازارها در اسرائیل آماده می‌شوند تا دولت بنیامین نتانیاهو به‌عنوان بخشی از اقدامات برای افزایش درآمدهای خود و پر کردن بخشی از شکاف کسری بودجه مالیات بر ارزش‌افزوده را از ابتدای سال آینده به ۱۸ درصد افزایش دهد.در آستانه جنگ، نرخ تورم در اسرائیل به ۳.۳ درصد رسیده بود اما اکنون پس از یک سال ۳.۶ درصد است و انتظار می رود این افزایش در شاخص سپتامبر که در ۱۵ اکتبر منتشر می‌شود، ادامه یابد. این افزایش نرخ تورم در تضاد کامل با تداوم کاهش نرخ تورم در تقریباً همه کشورهای جهان است، در حالی که در کشورهای توسعه یافته از اوج بین ۹ تا ۱۲ درصد به 2.5 تا 3.5 درصد کاهش یافته است
با جنگ لبنان قیمت سبد خرید در اسرائیل صعودی شد
هفته گذشته، در جریان حمله ارتش اسرائیل به لبنان، هزینه تنها دو روز بمباران این کشور حدود ۴ میلیارد شکل(۱.۰۷ میلیارد دلار) برآورد شده و تداوم جنگ به تشدید فشارهای مالی بر اسرائیلی‌ها منجر خواهد شد.به گزارش کالکالیست،اقدام‌نکردن کابینه نتانیاهو برای محدودکردن هزینه‌های جانبی از جمله، بودجه (احزاب تشکیل‌دهنده ائتلاف دولت) و منحل‌نکردن نهادهای دولتی غیرضروری به افزایش کسری بودجه و بدهی‌های دولتی و از عوامل کاهش رتبه اعتباری اسرائیل و کاهش نیافتن نرخ بهره بر خلاف روند جهانی کاهش نرخ بهره منجر شده است.بر اساس این گزارش، درحالی‌که بسیاری از خانواده‌ها در اسرائیل به دلیل تبعات جنگی که وارد دومین سال خود شده از کاهش قدرت خرید و سخت‌شدن معیشت شاکی هستند، افزایش مالیات سالانه حدود نیم میلیارد شکل اضافی (۱۳۴ میلیون دلار) برای اسرائیلی‌ها هزینه درست می‌کند و به افزایش بیشتر قیمت کالاهای مختلف منجر می‌شود.افزایش بعدی قیمت‌ها در راه است، این بار تحت نظارت وزیران دارایی و صنعت، بزالل اسموتریچ، و نیر برکات چیزی که کاهش سرعت افزایش قیمت سبد خرید را بعید می‌سازد.کنست (پارلمان رژیم صهیونیستی) در مارس گذشته(اسفند ۱۴۰۲) تصمیم کابینه نتانیاهو را برای افزایش مالیات بر ارزش‌افزوده به ۱۸ درصد به جای ۱۷ درصد فعلی، از اول ژانویه ۲۰۲۵ تصویب کرده بود.
افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای کمک به درآمدهای کابینه نتانیاهو
طبق گزارش شرکت مشاوره و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها Storenext، مصرف‌کنندگان در اسرائیل در سال ۲۰۲۳ ۸.۲ میلیارد شکل اضافی (۲.۲ میلیارد دلار) برای خرید کالا پرداخت کردند که ناشی از پرداخت مالیات بر ارزش‌افزوده کالاها به ارزش ۴۸.۵ میلیارد شکل (۱۳ میلیارد دلار) بوده است. در سال جاری باتوجه‌به افزایش قیمت‌ها، ارزش مالیات بر ارزش افزوده حدود ۸.۵ میلیارد شکل برآورد شده است.این روزنامه اسرائیلی تأکید کرد: حتی اگر قیمت‌ها در سال آینده بدون تغییر باقی بماند، افزایش مالیات بر ارزش‌افزوده به ۱۸ درصد منجر به افزایش نیم میلیارد شکلی هزینه خرید کالاها از فروشگاه‌ها نسبت به سال جاری است به‌گونه‌ای که هزینه خرید همان میزان کالا را به ۵۹.۵ میلیارد شکل خواهد رساند. کالکالیست با اشاره به اینکه سیاست‌های کابینه در جهت افزایش قیمت‌ها پیش می‌رود، تصریح کرد: وزیر اقتصاد و صنعت با جایگزینی برچسب قیمت‌ها با صفحه‌نمایش الکترونیکی، تجار و بازرگانان را به لغو تعهد به مشخص‌بودن قیمت‌ها تشویق می‌کند، از همین رو این امکان برای خرده‌فروشان فراهم می‌شود که قیمت‌ها را سرخود افزایش داده و مصرف‌کننده را سردرگم کنند.وی اظهار داشت که برداشتن برچسب قیمت از روی کالاها یادآوری قیمت محصولات را برای مصرف‌کنندگان دشوار می‌کند همچنین اطلاعات اولیه در مورد کالاها را از مخاطبان مسن که در ابزارهای دیجیتال و استفاده از اسکنرهای قیمت مهارت ندارند، پنهان می‌کند.
گزارش جداگانه کالکالیست بر اساس داده‌های وبگاه Prices نشان می‌دهد که هزینه یک سبد خرید هفتگی که شامل ۵۰ محصول محبوب، از ده دسته مختلف، از جمله لبنیات، غذای خشک، گوشت، مرغ و منجمد، کنسرو، نوشیدنی‌های غیرالکلی و گرم و میان‌وعده ها، شیرینی‌ها، لوازم آرایشی، محصولات پاک‌کننده، سبزیجات و میوه‌ها طی پنج سال اخیر جهش قابل‌توجهی داشته‌اند.داده‌ها نشان می‌دهد که افزایش ارزش سبد خرید سوپرمارکت‌ها از سپتامبر ۲۰۱۹ به حداقل ۱۰۰۰۰ شکل در هر خانواده رسیده است، درحالی‌که این افزایش هفتگی از ۱۹۴.۳ شکل تا ۸۳۰.۵ شکل متغیر است.به عنوان مثال، قیمت گوشت گاو از ۳۹ شکل به ۵۹.۹ شکل در هر کیلوگرم افزایش یافت که ۵۳.۶ درصد افزایش یافت و گوجه فرنگی تازه از ۵.۹ شکل به ۱۲.۹۰ شکل در هر کیلوگرم افزایش یافت که ۱۱۸.۶ درصد افزایش یافت.مالیات بر ارزش افزوده تنها چیزی نیست که بر جهش کالاها تأثیر می گذارد، بلکه جهش ثبت شده در هزینه های حمل و نقل کالا ناشی از عواقب جنگ جاری اسرائیل در نوار غزه و لبنان نیز از عوامل گرانی کالاهاست زیرا خیلی از کشتی های با توجه به حملات حوثی ها در دریای سرخ از رسیدن به بنادر اسرائیل اجتناب می کنند.
تاثیر نرخ حمل کالا به اسرائیل بر گرانی
99 درصد کالاهایی که به اسرائیلمی‌رسدد در بنادر حیفا و اشدود در سواحل دریای مدیترانه و ایلات در ساحل دریای سرخ تخلیهمی‌شوندد و تنها 1 درصد آن به کشورهای همسایه یا از طریق حمل‌ونقل هوایی به اسرائیل می‌رسد از همین رو تغییرات در قیمت حمل‌ونقل دریایی بر قیمت کالاها در اسرائیلتأثیرر بسزایی داشته است؛به‌گونه‌ایی که در حال حاضر هزینه جابه‌جایی محموله‌هایی یک کشتی از شرق آسیا به اسرائیل از 2 هزار دلار به 20 هزار دلار رسیده است.
اقدامات دولت بنیامین نتانیاهو برای افزایش درآمد از طریق مواردی مانند افزایش مالیات بر ارزش‌افزوده و کم نکردن هزینه‌های احزاب ائتلاف حکومتی و احضار نکردن حریدی‌ها برای حضور در جنگ، در حالی صورت می‌گیرد که اسرائیل از کسری شدید بودجه عمومی رنج می‌برد که از ابتدای سال جاری روند افزایش آن متوقف نشده است.بر اساس آنچه وبگاه اقتصادی گلوبز از الی روتنبرگ ، حسابدار کل وزارت دارایی گزارش داد، کسری بودجه اسرائیل برای هجدهمین ماه متوالی در سپتامبر گذشته افزایش یافت و ۸.۵ درصد، معادل ۱۶۵.۸ میلیارد شکل تولید ناخالص داخلی سالانه (۴۴.۳ میلیارد دلار) را ثبت کرد. الی روتنبرگ، در حالی که کسری بودجه در مارس ۲۰۲۳ به صفر رسیده بود.کسری بودجه اسرائیل بسیار فراتر از انتظارات وزارت دارایی این رژیم است که از نرخ حدود ۶.۶ درصد برای سال جاری و ۴ درصد در سال آینده صحبت میکرد. کسری بودجه اسرائیل از آوریل گذشته، سیر صعودی خود را شتاب بخشیده به‌گونه‌ایی که به ۷ درصد از تولید ناخالص داخلی رسیده و سپس به ۷.۶ درصد در ژوئن، ۸.۱ درصد در ژوئیه و سپس به ۸.۳ درصد در ماه اوت رسید.یدیعوت آحارنوت تأکید کرد افزایش هزینه‌هایی امنیتی و تأمین مالی مستمر قریب به ۸۰ هزار نفری که همچنان از خانه‌هایشان در شمال و جنوب اسرائیل آواره شدند و هر روز بر تعداد آنها افزوده می‌شود و همچنین پرداخت غرامت به شرکت‌ها و اموال مردم در نتیجه حملات بی‌وقفه مقاومت فلسطین و حزب‌الله لبنان که حملات موشکی و پهپادی خود را شدت بخشیده همگی از دلایل کاهش کسری بودجه است.در این گزارش آمده انتظار می‌رود رتبه اعتباری اسرائیل در سال ۲۰۲۵ هم بدتر شده و به سطح کشورهای پرو، تایلند و قزاقستان برسد.
این روزنامه عبری آورده است: هرچقدر که مسئولین اقتصادی از تاب‌آوری اقتصاد اسرائیل دم می‌زنند اسرائیلی‌ها از خسارت‌های مالی شدید در نتیجه جنگ شاکی هستند آویشای بن هاروچ، که صاحب یک رستوران شیک در تل‌آویو بود که غذاهای پاریسی سرو میکرد، ۲۲۰ روز از ۳۶۵ روز گذشته را درجمع نیروهای ذخیره ارتش اسرائیل گذرانده. او مدت کوتاهی پس از شروع جنگ متوجه شد که راهی برای باز نگه‌داشتن غذاخوری‌اش وجود ندارد. بن هاروچ می‌گوید که شش نفر از دوستانش را ازدست‌داده یکی بر اثر انفجار بمب در میدان نبرد و پنج نفر دیگر هم امسال خودکشی کردند دیگر دوستانش هم به مواد مخدر روی آوردند او که حالا به جبهه شمال احضار شده می‌گوید خیلی خسته‌ام.
