ارزیابی قرارداد ایران و چین براساس موقعیت آینده کشور

در یک سال اخیر موضوع اجرای قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین مورد توجه بسیاری از کارشناسان قرار گرفت؛ زیرا ایران در چند سال گذشته تحت تاثیر فشار تحریم ها برای صادرات نفت با مشکلات زیادی مواجه بوده، از این رو یک قرارداد بلندمدت می تواند مشکلات این چنینی را از پیش پای کشور بردارد.

یک اقتصاددان  با اشاره به اینکه در مورد تفاهم نامه ۲۵ ساله ایران و چین نمی توان در زمان حاضر رای قطعی صادر کرد زیرا هنوز اطلاعات ریز و دقیقی از مفاد و اهداف این توافق نامه در دسترس نیست، گفت: امری که با قاطعیت می توان گفت این است که هیچ گربه ای برای رضای خدا موش نمی گیرد و معروف است که چینی ها در معاملات تجاری بسیار سختگیر و منفعت طلب هستند.

 علی اکبر نیکو اقبال با بیان اینکه کمک های توسعه ایی و چگونگی و نتایج انعقاد قراردادهای چین با تعدادی از کشورهای آفریقا نشان می دهد که همواره منافع این کشور در قراردادها حفظ شده است، افزود: نگاهی به شکل و شمایل ساختمان سفارت چین در تهران، سر خیابان فیروزبخش در اقدسیه بیندازید که شکل و شمایل آن کاملا با یک زندان مطابقت دارد، آیا کشور و ملت ایران با دو هزار سال سابقه تمدنی و همجواری با کشور چین این استحقاق را نداشت که چینی ها هزینه های احداث این ساختمان و نماسازی آن را حداقل در حد یک سفارتخانه معمولی در نظر می گرفتند و موجه تر آنکه سفارتخانه ای زیبا و در خور سوابق تاریخی این دو تمدن بزرگ را بنا می نمودند؟

 او با تاکید بر اینکه کلا این قانونمندی حاکم است که توسعه و پیشرفت همیشه از داخل یک کشور شروع می شود، تصریح کرد: یعنی اگر سیستم و یا نظام اداری سازمانی یک کشور در داخل، ریزش، سرریز و راه نفوذ به خارج داشته باشد در این صورت کمک ها و منافع تزریق شده از خارج نمی تواند کمک موثری به رشد و توسعه کشور کند، زیرا منابع و امکانات تزریق شده به خارج سیستم سرریز و سرازیر می شود. بنابراین، همیشه این قانونمندی حاکم است که پیشرفت و توسعه از داخل یک کشور شروع و بنیانگذاری می شود. پس اشتباه بزرگی است اگر امید و انتظارات پیشرفت اقتصادی ایران را به کمک ها و سرمایه گذاریهای خارجی و به خصوص به کشور چین متکی کنیم.

نیکو اقبال با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی باید ببینیم دست اندرکاران اداری کشور چه چشم انداز یا افق برنامه ریزی دورنمائی و استراتژیک برای همکاری با چین دارند، تصریح کرد: همچنین در شرایط کنونی برنامه زیربنائی و عملیاتی بهره گیری از مفاد این توافق نامه اعلام نشده است و می تواند برای کشور منافعی داشته باشد یا خیر.

 در حال حاضر آنچه که در مورد توافق ۲۵ ساله ایران و چین نمایان شده خرید نفت این کشور از ایران است که با تخفیف حدود ۱۵ درصدی قرار است این معاملات اجرا شود. این توافق گرچه در زمان تحریم ها می تواند مثمرثمر باشد اما اگر قرار باشد برجام به نتیجه برسد دیگر لزومی ندارد که ایران برای عرضه نفت خود تخفیف بدهد، البته نباید نادیده گرفت در مفاد این توافق ۲۵ ساله قرار است کشور چین سرمایه گذاری های بلندمدتی را برای ایران داشته باشد و در این مقطع زمانی که در کشور سرمایه گذاری خارجی نداریم این مساله یک امتیاز مثبت است، اما گویا چین به دنبال مدیریت منطقه آزاد کیش است و حتی خبرهایی وجود دارد مبنی بر اینکه برنامه هایی برای ورود نیروهای نظامی در مناطقی که سرمایه گذاری می کند دارد و این مساله در تضاد با سیاست های کلان کشور است. بنابراین در شرایط کنونی دولت نباید به این توافق در موقعیت کنونی نگاه کند، زیرا ایران در وضعیت تحریم است و اگر برجام به امضا برسد شاید خیلی از بندهای این توافق دیگر لزومی برای پذیرش نداشته باشند.