رویکرد اخیر اروپا در مواجهه با ایران و صدور دو بیانیه مختلف، از نگاه یکسویه و تخاصم ذاتی آنان علیرغم همکاریهای مختلف ایران حکایت میکند.
اتحادیه اروپا با صدور بیانیهای در خصوص برجام، ایران را نسبت به نقض تعهدات و عدم پایبندی خود به مفاد این توافق مقصر دانسته و بدون درنظرگرفتن روندی که از سال ۲۰۱۸ به بعد طیشده و بیتوجهی به خروج آمریکا از برجام و حتی عدم انجام تعهدات خود در برجام با وجود باقیماندن در این توافق، بیانیهای سراسر متخاصمانه را صادر کرده و مدعی شده که ایران در حال نقض برجام است. از سویی دیگر تروئیکای اروپایی با صدور بیانیهای و مطرحکردن ادعاهای واهی، ایران را به ارسال موشکهای بالستیک به روسیه متهم کرده و حتی همگام با آمریکا از تلاش برای تحریم خطوط هوایی ایران سخن گفته است.
اینکه ادعاها و بیانیههای آنان و حتی استفاده از ابزار تحریم تا چه حد اثرگذار خوهد بود، محل بحث نیست بلکه نکته اصلی، وقاحت ذاتی و نهادینهشده غربیها در مواجهه با ایران علیرغم رویکرد مسالمتآمیز و همکاریهای گسترده در سطوح مختلف است. اروپاییها مدعیاند که ایران انباشت اورانیوم با غنای بالای خود را به بالاترین مقدار ممکن رسانده که بسیار فراتر از میزان مجاز در برجام است و علاوه بر این، دانش هستهای خود و توانایی غنیسازی را به مرحله برگشتناپذیری ارتقا داده که تمام این اقدامات، تخطی از تعهدات برجامی است. اما اروپاییها که امروز در جایگاه مدعی جلوس کرده و با لحن طلبکارانهای با ایران سخن میگویند هیچگاه روایتی از آنچه که از سال ۲۰۱۸ به بعد پیرامون برجام گذشت، ارائه نداده و سعی دارند در دادگاه افکارعمومی جهان، ایران را به پای میز محاکمه بکشانند، در صورتی که اقدامات ایران واکنشی است به نقض تعهدات آشکار غربیها و پشتپازدن به توافقی که مورد اجماع جهانی قرار داشت اما با زیادهخواهی آمریکا و تمایل برای امتیازگیری بیشتر و تحدید حدود تواناییهای ایران در حوزههای نظامی و منطقهای، به فروپاشی برجام منجر شد و جالب اینکه اروپاییها هم علیرغم مخالفت با رویکرد آمریکا و ادعای انجام تعهدات برجامی خود برای بقای این توافق، در هیچ سطحی حاضر به برداشتن قدمهای عملی موثر نشدند. مثال بارز در این خصوص، فروپاشی همان ساز و کارهای پرطمطراق اسپیوی و اینستکس است که فارغ از کیفیت بسیار پایین و سطح نازل آن در مقایسه با تعهدات اروپاییها، هیچگاه عملی نشد و نشان از اراده ضعیف و عدم توانایی آنان برای مقابله با یکجانبهگرایی آمریکا و عدم پایبندی به توافقی است که موافق انعقاد و اجراییشدن آن بودند.
در سویی دیگر، هممسیرشدن با آمریکا و مطرحکردن ادعاهای واهی پیرامون دخالت ایران در جنگ اوکراین و ارسال موشکهای بالستیک به روسیه در صورتی که نشانی از این اقدام یافت نمیشود، صرفاً نمایشی است از پروپاگاندای ضد ایرانی غربیها که هدفش ایجاد اجماع جهانی در جهت فشار بیشتر بر ایران و رسیدن به همان خواستهای است که در پسابرجام محقق نشد.
اروپاییها با میخواهند با اتهامافکنی، ایران را یکی از طرفهای دخیل در جنگ روسیه و اوکراین قلمداد کرده و بدین ترتیب با بردن به گوشه رینگ، شرایطی را برای اجماع جهانی و فشار بیشتر بر کشورمان مهیا کنند که نشان واضحی است از تخاصم ذاتی دولتهایی است که خود ید طولایی در کشتار افراد بیگناه و جنگ و خونریزی در اقصینقاط جهان دارند. اقدامات اخیر اروپاییها حاکی از وقاحت نهادینهشدهای است که بر سر مسائل مختلف در مواجهه با ایران بروز دادهاند.
یوسف مشفق