مجتبی اسماعیلی، روند مذاکرات و گفتوگوهای سیاسی در عراق با هدف انتخاب رئیسجمهور و تعیین فراکسیون اکثریت پارلمانی که نامزد خود را برای پست نخستوزیری معرفی کند، بهوسیله نیروها و احزاب سیاسی همچنان دنبال میشود. با توجه به ادعای جریان صدر درباره اینکه دولت باید نماینده اکثریت جامعه باشد، ولی مقتدا صدر، رهبر این جریان تأکید میکند مخالف مشارکت ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی، نخستوزیر سابق عراق در گفتوگوها، تفاهمها و دیدارها بر سر تشکیل دولت است.
درعینحال هیئت هماهنگی شیعیان عراق موسوم به «چارچوب هماهنگی» اصرار دارد جریانهای اصلی و بزرگ بر سر تشکیل دولت به اجماع دست یابند تا از تنشهای داخلی یا حذف هر حزبی جلوگیری شود. در این راستا دیدارها و ملاقاتهایی میان هادی العامری، رئیس ائتلاف فتح با صدر در الحنانه نجف اشرف و نیز با رهبر حزب دموکرات کردستان عراق در اربیل انجام شد.
شاخصترین احتمالات فضای سیاسی عراق
در چنین فضایی سردار اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه قدس سه روز پیش به عراق سفر کرد که در نوع خود قابل توجه بود. وی سفرش را از شهر نجف آغاز کرد که برخی از رسانههای عراقی خبر دادند ورود قاآنی به این شهر با سفر شیخ محمد کوثرانی، نماینده حزبالله در عراق همراه شد. این موضوع نشاندهنده ابتکار عملی خاص و تلاش برای دستیابی به نزدیکی و تفاهم میان احزاب و طرفهای عراقی است.
هیئت هماهنگی شیعیان عراق اصرار دارد جریانهای اصلی و بزرگ بر سر تشکیل دولت به اجماع دست یابند
درباره شاخصترین احتمالات فضای سیاسی عراق تا این لحظه میتوان گفت؛ پس از اصرار جریانهای کُرد به ریاست مسرور بارزانی و جریانهای اهل سنت به ریاست محمد الحلبوسی، رئیس مجلس عراق درباره اینکه صدر باید با جریان های چارچوب هماهنگی به توافق دست یابد، مذاکرات تا زمان برگزاری جلسه دوم ادامه خواهد یافت. آنچه ممکن است درها را به روی تشکیل دولتی با مشارکت نمادین چارچوب هماهنگی سوق دهد، ریاست یکی از نامزدهای با اقبال بیشتر یعنی مصطفی الکاظمی، حیدر العبادی یا محمد علاوی، نخستوزیر سابق مأمور تشکیل دولت است.
علاوه بر این، امکان تشکیل فراکسیون اکثریت بهوسیله ائتلاف میان جریان های مذکور و مشارکت برخی از فراکسیونهای چارچوب هماهنگی بهویژه ائتلاف فتح و معرفی چهار وزیر از این جریان وجود دارد؛ هرچند با توجه به اظهارات عامری مبنی بر اینکه مذاکراتش در حد توان برای نمایندگی تمامی نیروهای چارچوب است، این احتمال در حال حاضر ضعیف به نظر میآید.
گزینه دیگری نیز وجود دارد که البته بعید است، اما در یادداشت نشریه نشنال اینترست به آن پرداخته شد و آن، این است که جریان صدر به سمت مخالفان غش کند که البته این احتمال ضعیف است، زیرا بحران سیاسی عراق را به نقطهای نامعلوم خواهد کشاند.
دیدار وحدتآفرین العامری و صدر
احمد الموسوی، عضو ائتلاف فتح گفت: پس از تصمیم و حکم دادگاه فدرال درباره نتیجه اعتراض به انتخابات، ما از روند گفتوگوها حمایت کردیم و این را به نفع عراق میدانیم. در حال حاضر جریانهای شیعی وارد تشکل واحدی شدهاند و شاهد بودیم عامری و صدر با یکدیگر دیدار کردند و به تغییرات بزرگی منجر شد؛ اکنون فضای سیاسی روشنی روبهروی عراق است و به آینده امیدواریم.
احمد الموسوی، عضو ائتلاف فتح
وی العبادی و علاوی را گزینههای با شانس بالا برای نخستوزیری خواند و افزود: دیدارهای عامری در نجف و اربیل تکمیلکننده روند ملاقاتها با هدف تشکیل دولت آینده بود و من آن را مثبت تلقی میکنم. طبعاً هر اقدام سیاسی مستلزم حل اختلافات است و امیدواریم در دو روز آینده شاهد حل بنبست سیاسی باشیم. معتقدم کنار گذاشتن احزاب از فرایند تشکیل دولت مانع عملکرد مؤثر آن در آینده خواهد شد، زیرا ما به ثبات سیاسی نیاز داریم تا دولت جدید بتواند به کشور خدمت کند.
عضو ائتلاف فتح عنوان کرد: چارچوب هماهنگی منسجم است، حتی اگر قرار باشد بخشی از آن در دولت بعدی باشد، با تأیید همه نیروها خواهد بود. درواقع چارچوب هماهنگی بر مشارکت دادن همه طرفها در روند سیاسی اصرار دارد. صدر، عامری را قبول دارد و دو طرف به هم اعتماد متقابل دارند. دیدار میان این دو شخصیت سیاسی پیام مهمی برای نیروهای کُرد برای وحدت با بیت شیعی داشت.
هادی العامری روند رایزنیهای چارچوب هماهنگی را ترک نخواهد کرد و با هیچ طرفی بهتنهایی مذاکره نمیکند