استراتژی هریس؛ توازن در خاورمیانه، تعامل مشروط با ایران

انتظار می‌رود هریس رویکرد دلسوزانه تری نسبت به جنبه‌های انسانی درگیری اسرائیل و فلسطین داشته باشد و از ایجاد توازن بین حمایت از امنیت اسرائیل و پرداختن به درد و رنج فلسطینیان دفاع کند. هریس احتمالا بین واقع گرایی و آرمان گرایی با تمرکز بر منافع امنیتی آمریکا و ارزش‌های بشردوستانه با تاکید بیش‌تر بر مسائل حقوق بشری توازن ایجاد خواهد کرد.

 گمانه زنی‌های قابل توجهی در واشنگتن وجود دارد مبنی بر آن که “کامالا هریس” در صورت انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهور بعدی چه رویکردی را در سیاست خارجی دنبال خواهد کرد و آیا سیاست او تداوم سیاست چهار سال گذشته دولت بایدن خواهد بود یا خیر. احتمالا تا آنجا که به روابط ایالات متحده با چین و روسیه مربوط می‌شود او مسیر بایدن را دنبال خواهد کرد. با این وجود، در مورد خاورمیانه به ویژه در مورد مناقشه اسرائیل و فلسطین این احتمال وجود دارد که استثنایی در کار باشد آن هم به سبب موضع بشردوستانه‌تر هریس در مورد مصائبی که بر مردم فلسطین رفته است. اگرچه انتظار چرخش کامل از حمایت سنتی آمریکا از امنیت اسرائیل غیر واقع بینانه محسوب می‌شود، اما هریس احتمالا موضع دور شدن بیش‌تر از نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل را اتخاذ خواهد کرد.

به نقل از مرکز سیاستگذاری امارات، برخلاف جو بایدن که تجربه مادام العمری در عرصه سیاست خارجی دارد کامالا هریس در صورت پیروز شدن در انتخابات  دارای موقعیتی شبیه وضعیت “باراک اوباما” در زمان به قدرت رسیدن خواهد بود. هریس همانند اوباما حقوقدانی است که به عدالت اجتماعی متعهد است. او با دقت تحلیلی به مسئولیت هایش می‌پردازد و با دقت کارکنان خود را برای اثبات فرضیات اش به چالش می‌کشد. او مانند اوباما آمریکا را در مرکز یک نظام چند جانبه تصور می‌کند. هریس هم چنین همانند اوباما به اهمیت قدرت نرم آمریکا در کنار قدرت سخت باور دارد. از این نظر هریس را می‌توان به عنوان یک انترناسیونالیست لیبرال تلقی کرد که از رهبری آمریکا حمایت می‌کند.

سخنان و اقدامات هریس در مقام معاون رئیس جمهور حاکی از آن بوده او به انقلاب در سیاست خارجی ایالات متحده باوری ندارد و به دنبال حفظ رهبری قدرتمند جهانی ایالات متحده، با مقداری توجه و همکاری با متحدان است و بدین گونه از ایجاد تحول حمایت می‌کند. رد انزواطلبی ترامپیستی از سوی هریس مشهود است. هریس در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ در فوریه ۲۰۲۴ میلادی نشان داد که حمله اش به رویکرد ترامپ چگونه می‌تواند باشد زمانی که گفته بود: “تاریخ نیز این را به ما نشان داده که اگر صرفا به درون نگاه کنیم نمی‌توانیم تهدیدات خارجی را شکست دهیم. انزواطبی به مثابه یک عایق نیست. هر زمانی که ایالات متحده خود را منزوی کرده تهدیدات صرفا افزایش یافته اند”.

خاورمیانه

کامالا هریس و جو بایدن در اکثر جنبه‌های مرتبط با روابط خارجی به استثنای غزه با یکدیگر هماهنگ بوده اند. هریس خواستار آتش بس فوری در مارس ۲۰۲۴ میلادی شد و راه خود را از موضع بایدن جدا کرد. این انحراف نسبتا قابل توجه هریس از سیاست بایدن در مورد اسرائیل نشان دهنده تمایل او برای شکستن مواضع متعارف آمریکا است. مانند مورد اوباما بسیاری از مشاورانی که برای هریس کار می‌کنند تعهد شخص هریس به زیر سوال بردن حقایق مفروض و هنجار‌های ثابت شده  را نقطه تمایز او با بایدن می‌دانند.

اگر هریس در انتخابات برنده شود یکی از فوری‌ترین مسائل سیاست خارجی که در مورد خاورمیانه به ارث خواهد برد به احتمال زیاد جنگ اسرائیل علیه غزه خواهد بود. به همین دلیل است که سوابق معاون رئیس جمهور در مورد اسرائیل و درگیری به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد تا نشانه‌هایی از تداوم یا واگرایی از رویکرد بایدن پیدا شود. بایدن روابط شخصی طولانی مدتی با “بنیامین نتانیاهو”  و “ولادیمیر پوتین” از طریق چندین دهه کار در کمیته روابط خارجی سنا و دوره حضور در منصب معاونت رئیس جمهور را داشت تجربه‌ای که هریس از آن برخوردار نیست.

سوابق و سخنرانی‌های عمومی هریس در مورد اسرائیل و فلسطین نشان می‌دهد که او رویکردی دلسوزانه‌تر در مورد کشتار غیرنظامیان خواهد داشت.  هریس به طور فزاینده‌ای از ماهیت خشن کارزار نظامی اسرائیل انتقاد کرده و از توافق آتش بس که آزادی گروگان‌های اسرائیلی را تضمین می‌کند نیز دفاع کرده است. اگر هریس رئیس جمهور شود احتمالا در مقایسه با بایدن در  مورد حفظ توازن محتاطانه‌تر رفتار خواهد کرد.

هریس تاکنون یک خط مشخص برای اظهارات لفظی ایجاد کرده و نسبت به رنج فلسطینیان انتقادات تندی کرده است حتی در حالی که به کمک نظامی قوی به اسرائیل ادامه می‌دهد. برای مثال، هریس در ژوئن ۲۰۲۳ میلادی در مراسمی در واشنگتن به مناسبت روز استقلال اسرائیل سخنرانی کرد و بر تعهد “تزلزل ناپذیر” ایالات متحده در حمایت از اسرائیل و سابقه  خود در سنا در رای مثبت دادن به حمایت از کمک‌های امنیتی به اسرائیل اشاره کرد.

به همین ترتیب او در دیدار با رهبران جامعه مسلمان در کاخ سفید به وضوح اشاره کرد که از رنجی که بر مردم غزه رفته متاثر است. او پس از جلسه خواستار دریافت گزارش‌های بیش تری درباره این موضوع شد و با مردم غزه همدلی نشان داد. این موضع با گزارش‌های رسانه‌ها در اواخر سال گذشته مطابقت داشت مبنی بر آن که او کاخ سفید را تحت فشار قرار داد تا نگرانی بیش تری در مورد بحران انسانی در جریان در غزه ابراز کند.

هریس در تلاشی دیگر حمله حماس علیه اسرائیل را جرقه آغاز جنگ دانست، اما او هم چنین از اسرائیل خواست تا اقداماتی برای محافظت از جان غیر نظامیان در غزه انجام دهد. در نهایت، هریس در جریان ایراد یک سخنرانی در آلاباما جایی که به مشابهت‌هایی بین قربانی شدن آمریکایی‌های آفریقایی تبار و فلسطینیان اشاره کرد خواستار برقراری آتش بس فوری برای آزادی گروگان‌ها و سرازیر شدن کمک‌ها به غزه شد. این اولین باری بود که فردی از دولت بایدن با این وضوح خواستار برقراری آتش بس  شده بود.

اخیرا پس از آن که بایدن تصمیم گرفت از رقابت‌های ریاست جمهوری کناره گیری کند و از هریس حمایت کرد هریس ترجیح داد در جلسه سخنرانی نتانیاهو در کنگره آمریکا شرکت نکند. در عوض، او یک جلسه ۴۰ دقیقه‌ای جداگانه با نتانیاهو برگزار کرد و در مقابل دوربین اظهاراتی را بیان کرد و از نتانیاهو خواسته بود که با قرارداد تبادل گروگان‌های اسرائیلی و آتش بس با حماس موافقت کند.

او گفته بود:” زمان آن فرا رسیده که این جنگ به گونه‌ای پایان یابد که اسرائیل در امنیت باشد، همه گروگان‌ها آزاد شوند، رنج فلسطینیان در غزه پایان یابد و مردم فلسطین بتوانند از حق آزادی و کرامت خود استفاده کنند. همان طور که من همین الان به نخست وزیر نتانیاهو گفتم زمان انجام این توافق فرا رسیده تا بتوانیم برای پایان دادن به جنگ به آتش بس دست یابیم. کمک به مردم فلسطین ضرورت دارد… آن چه در غزه طی نه ماه گذشته اتفاق افتاده ویرانگر بوده است. تصاویر کودکان مرده و مردم ناامید و گرسنه که برای جستجوی امنیت فرار می‌کنند و گاهی اوقات برای بار دوم، سوم یا چهارم آواره می‌شوند را دیده ایم… در برابر این مصیبت‌ها نمی‌توانیم به خودمان اجازه دهیم که در برابر رنج بی حس شویم”.

هریس از سوی دیگر معترضانی که پرچم آمریکا را سوزاندند و روی مجسمه‌های نزدیک ساختمان کنگره گرافیتی‌های ضد اسرائیلی نقاشی کردند را به شدت محکوم کرده بود.

مذاکرات هسته‌ای با ایران

اگر هریس به عنوان رئیس جمهور بعدی آمریکا انتخاب شود این احتمال وجود دارد که رویکردش در قبال ایران در راستای رویکرد “تعامل مشروط” به نوعی تداوم رویکرد دولت بایدن باشد. در واقع، جستجوی یافتن توازن از نظر مشارکت و تعامل و حفظ رویکرد انتقادی از  ایران احتمالا استراتژی او خواهد بود.

علیرغم آن که هریس در زمانی که سناتور کالیفرنیا بود خروج ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران را در سال ۲۰۱۸ میلادی محکوم کرد و آن را تصمیمی بی پروا خواند در طول کارزار انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۹ گفته بود که خواستار پیوستن دوباره آمریکا به توافق هسته‌ای است، اما خواسته بود از “انطباق قابل تایید” با برنامه هسته‌ای ایران اطمینان حاصل شود. او هم چنین از ترور ژنرال “قاسم سلیمانی” توسط دولت ترامپ علیرغم آن که او را “دشمن آمریکا” می‌دانست حمایت نکرد و بر لزوم تمرکز بر حفظ امنیت نیرو‌های آمریکایی و ثبات منطقه تاکید کرده بود.

هریس احتمالا تنش زدایی با ایران به امید دستیابی به یک توافق هسته‌ای جدید را دنبال خواهد کرد. ایجاد توازن بین منافع امنیتی با سیاست خارجی مبتنی بر ارزش‌ها احتمالا چالشی بزرگ برای استراتژی “تعامل مشروط” او در مورد ایران خواهد بود.

هریس در طول کارزار انتخاباتی خود در سنا در سال ۲۰۲۰ میلادی با طرح ادعا‌هایی در مورد ایران بر ضرورت “توسعه و تکمیل برخی از مفاد توافق هسته‌ای و همکاری با شرکای خود برای مقابله با رفتار ایران در منطقه از جمله در رابطه با برنامه موشک‌های بالستیک” تاکید کرده بود.

نتیجه گیری

ایدئولوژی هریس احتمالا جستجوی توازن ظریف بین منافع و ارزش‌های آمریکا یعنی ایجاد تعادل بین واقع گرایی و ایده آلیسم (کمال گرایی) خواهد بود. او احتمالا نگرانی بیشتری در مورد مسائل بشردوستانه و حقوق بشر از خود نشان خواهد داد همان طور که در رویکرد او نسبت به وضعیت دردناک فلسطینی‌ها مشهود است. برخلاف بایدن که تجربه مادام العمر در سیاست خارجی داشت هریس با رویکرد مشابه اوباما نظری بازتر نسبت به نظرات مشاوران اش خواهد داشت.

اعتقاد هریس به نیاز به عدالت جهانی و حقوق بشر او را به سمت یک سیاست خارجی مبتنی بر ارزش سوق خواهد داد. با این وجود، تاکید هریس بر نظم و امنیت او را به سمت واقع گرایی و همکاری با متحدانی مانند عربستان سعودی، اسرائیل و امارات متحده عربی سوق خواهد داد. در رویکرد او نسبت به ایران و چین جستجو برای ایجاد توازن خود را در قالب “تعامل مشروط” نشان خواهد داد که در آن مسئله حقوق بشر نقش نسبتا مهمی ایفا خواهد کرد.

دیدگاهتان را بنویسید