تنها پس از چند ساعت از حمله به ضاحیه جنوبی بیروت برای ترور فواد شکری عالی مقام حزب الله و فرد شماره دو آن، اسماعیل هنیه رهبر حماس و شخص شماره یک این جنبش بامداد امروز در تهران ترور شد. هنوز از چند و چون این حمله خبری در دست نیست. اما نشان میدهد که اسرائیل هیچ خط قرمزی را نمیشناسد. نه خطوط قرمز و قوانین دوستانه با کشتار بیرحمانه دهها هزار زن و کودک، نه خطوط قرمز و سیاسی و دیپلماتیک با ترور مهمان رسمی یک کشور در داخل خاک آن.
در حالی که با حمله محدود اما هدفمند بیروت قواعد درگیری جاری با حزب الله در سطحی جابجا شد و نگاهها ناظر به شیوه و دامنه پاسخ احتمالی به آن بود. اما ترور هنیه در تهران در واقع جابجایی قواعد درگیری با کل «محور مقاومت» و علی الخصوص ایران بود.
این اتفاق در تهران رخ داده و واجد دلالتها و معانی مهمی در سطوح مختلف است و اگر در حمله به ساختمان کنسولی سفارت در دمشق که مجاز است و عرفا بخشی از خاک ایران میشود، چند فرمانده نظامی ایرانی ترور شدند، بامداد امروز در حمله به داخل. خود ایران یک مقام غیر ایرانی ترور شده است.
با این حال، هدف ترور با توجه به ظاهر آن در ایران و آن هم در آغاز به کار دولت جدید فراتر از این است و به نظر میرسد که اسرائیل به دنبال اجرای دستور کاری جدید بر منطقه دامنه آتش از جنگ است. اما هر چند هنوز جنگی منطقهای از پذیرفتن است، ولی هر چه میگذرد، اگر تنشها در نقاطی دیگر باشد، احتمال آن بیشتر میشود.
ترور هنیه محصول یک کار امنیتی پیچیده نیست. به هر او در سفری علی مهمان مراسم رسمی تحلیف رئیس جمهور جدید ایران بود و رصد کردن جابجایی ایشان کار شاقی نبوده است. با این حال اما میتوانم بگویم که محاسبات پیچیدهای در پس این حمله بوده است. این ترور – چه در قطر چه ترکیه- نیز از نظر فنی امکان پذیر است اما به تکرار و محاسبات از انجام آن پرهیز میشد و به نظر میرسد که اسرائیل مترصد سفر او به تهران برای انجام آن بوده است.
بعید است که اسرائیل راسا و بدون هماهنگی و چراغ سبز آمریکا دست به این اقدام زده باشد.
ترور هنیه پس از ده ماه از جنگ غزه اتفاق میافتد. جنگی سرنوشتساز در باریکههای بسیار کوچک و محاصره شده است که هنوز ادامه دارد و اسرائیل با وجود این حجم از بیسابقهها و کشتارها، آن را تمام و کمال میکند. پس از این بن بست، اسرائیل در دو ماه اخیر در کنار ادامه جنگ، خود را بر روی حذف رهبران و فرماندهان حماس قرار داد و این دقیقاً همان چیزی است که آمریکا از اول سال اسرائیل اسرائیل را به انتقال از مرحله شدید حمله هوایی. برنامههای فرا میخواند و از قبل هم تعدادی از منابع اسرائیلی تاکید میکنند که آمریکا به اسرائیل برای اهداف و هدفمند قول مساعد داده است. حمله دیشب و امروز در بیروت و تهران نشان میدهد که دامنه آن را نه فقط نوار غزه در سطح کل منطقه است.
شکی در این نیست که فقدان هنیه ضربه سنگینی به حماس است؛ اما تجربه ترور رهبران بنیانگذار و فرماندهان کلیدی آن در طول نزدیک به چهار دهه گذشته نشان می دهد که این حوادث و ترورها بر مواضع و سیاست های حماس تأثیری ندارد و باعث تضعیف نمی شود و معمولاً در فلان بزرگتر و خطرناک تر است.
در مقابل میتوانم بگویم که ترور هنیه نه تنها بر محبوبیت حماس در فلسطین میافزاید. بلکه میتوان از فشارهای سنگین انسانی و روانی این وضعیت بغرنج در نوار غزه بکاهد و جبهه داخلی در این منطقه را که اسرائیل به نوعی امید داشت، از هم بپاشد و علیه حماس بشوراند، تقویت کند. به هر حال، وقتی ساکنان رنج میبرند، این منطقه را میبینند که رهبران طراز اول قدرت حاکم بر آن نیز در کنار آنها کشته میشوند و زخمی میشوند، خود میتوانند این وضعیت را بر آنها آسانتر کنند.
منبع: کانال صابر گلعنبری