در روزهای گذشته رئیس مجلس ایران برای شرکت در نشست روسای مجالس بریکس عازم مسکو شد. محمدباقر قالیباف در این سفر علاوه بر شرکت در جلسات تخصصی گروه، با مسئولان کشور روسیه و سایر روسای مجالس گروه بریکس دیدار و گفتوگو کرد.
اهمیت حضور ایران در گروه بریکس از این منظر است که بررسیها نشان میدهد در سال گذشته از مجموع نزدیک به 114 میلیارد دلاری ایران (شامل 49 میلیارد دلار صادرات و 64 میلیارد دلار واردات) حدود 68 میلیارد دلار آن معادل 60 درصد با کشورهای عضو بریکس انجام شده است.
پژوهشگران روابط بینالملل میگویند الحاق مصر، ایران، عربستان سعودی و امارات متحده عربی به بریکس که چهار کشور از بزرگترین اقتصادهای خاورمیانه و شمال آفریقا هستند، نشاندهنده یک گام استراتژیک دور شدن این کشورها از ایالاتمتحده و اروپاست. به اعتقاد آنان، بریکس برای اعضای جدید میتواند فرصتهای جدیدی را برای تجارت و سرمایهگذاری با بنیانگذاران این بلوک باز کند.
همچنین ممکن است به آنها این فرصت را بدهد که وابستگی خود را به ایالاتمتحده کاهش دهند. کاهش وابستگی به دلار به آنها انعطاف بیشتری برای مقابله با فشارهای سیاسی و اقتصادی ایالاتمتحده میدهد. به اعتقاد پژوهشگران اقتصاد بینالملل، دلیل تقویت بریکس در سالهای اخیر شرایط اقتصادی آمریکا و همچنین سوءاستفادههایی است که دولت آمریکا از جهانروایی ارز خود میکند.
پژوهشگران میگویند ارز واحد گروه بریکس خواه با عنوان ارز بریکس باشد، یا ارز یکی از اعضا، یا جایگزین دیگری، ظهور آن بهعنوان ارز ذخیره جهانی برای تقاضای بینالمللی باید مبتنیبر شفافیت و اعتماد باشد که درحال حاضر هیچ کدام از این کشورها نمیتواند این زیرساخت را ایجاد کند.
براین اساس، در کوتاهمدت به جای اینکه شاهد جایگزینی دلار با یک ارز واحد باشیم به احتمال زیاد شاهد تکهتکه شدن ذخایر با تغییر ساختار تجارت و سرمایهگذاری در جهان در یک دنیای چندقطبی فزاینده باشیم.
به عبارتی با تقویت بریکس و سایر اتحادیههای منطقهای تقاضا برای دلار همچنان قوی خواهد بود اما داراییهای یوآنی، روپیهای و سایر ارزها رشد خواهند کرد، حتی در شرایطی که تجارت و سرمایهگذاری با عدم اطمینان بیشتر و هزینههای تراکنش بالاتر مواجه باشد.
کارشناسان اقتصادی میگویند کشورهای بریکس متشکل از اقتصادهای نوظهور قابل توجه، با تنوع بخشیدن به ذخایر ارزی خود از دلار آمریکا، هدفشان کاهش آسیبپذیری در برابر فشارهای اقتصادی خارجی است. این استراتژی به دنبال کاهش تاثیر نوسانات ارزی و تحریمهای احتمالی است که میتواند ثبات اقتصادی آنها را مختل کند.
برخی از اعضای بریکس به ویژه چین، به طور فعال ارزهای ملی خود را به عنوان جایگزینی برای دلار آمریکا در تجارت بینالمللی و معاملات مالی تبلیغ میکنند. این تلاش به دلارزدایی کمک میکند و به طور بالقوه چشمانداز اقتصاد جهانی را با ایجاد یک سیستم ارزی چندقطبی تغییر میدهد.