باکمال احترام مسعود پزشکیان خود پوپولیسم است آنهم پوپولیسم خام!
پوپولیسم خام یعنی چه؟ یعنی برخلاف اشکال متعارف پوپولیسم که ایدئولوژی‌های سیاسی را خرج کنش خود میکنند این بار این پوپولیسم خام است که خرج ایدئولوژی ها و گروه‌های ذی نفع متناسب با آن می‌شود.
خدا می‌داند اگر در میان نامزدهای اصولگرا کسی همچون او در میدان بود اصلاح طلبان گوش فلک را از بانگ خطر” ظهور پوپولیسم” کر می کردند.
عامیانه ترین حرف‌ها، بدون کمترین صورت بندی مفهومی و سیاسی یا سیاستی…
بهزاد نبوی پیر سیاست اصلاحات میگوید: بگذارید پزشکیان خودش باشد!
ماجرا این است ایدئولوژی و ذی نفعانش این بار در کمیناند تا از نردبان پوپولیسم بالا روند و طبعا بعد از آن بیدرنگ نردبان را کنار خواهند زد.
پزشکیان میگوید من از اینها استفاده میکنم چون رای میخواهم! یعنی، میخواهد با فاصله گذاری از راديكاليسم اصلاحات هم از مواهب آن بهره ببرد و هم مضراتش را کنار بگذارد.
اما از آنجا پزشکیان در سیاست ساده و نقش پذیر و خام است رابطه معکوس خواهد بود… آنها از او استفاده میکنند و او را در هاضمه خویش مستحيل خواهند کرد.
پزشکیان آدم شریفی است منتها جهان سیاست را نمی شناسد. فکر میکند نزاع‌های سیاسی دعوای الكي” است و می‌شود با گفتگو و رجوع به کارشناسان رفعش کرد.
این البته مزیت نسبی اوست که اهل دعوا نیست برخلاف جریان حامیاش که سیاست را فقط با نزاع و دشمن سازی داخلی پیش میبرند. “بادوستان خصومت با دشمنان مدارا”
اما نیروی پوپولیسم غوغا سالار در پس پوپولیسم خام پزشکیان مخفی شده‌است.
پوپولیسم غوغا سالار چیست؟
کلمه در ادب فارسی و عربی “غوغاء” به معنی خیل مردمان است از جهت نابخردی و شکل پذیری و عوامی و همج الرعاء بودن…
غوغایی کسی است که مردم را با تحریک عواطف سطحی و احساسات خامشان به میدان می‌کشد و هنگامه به پا میکند. مردم گرایی اصلاح طلبان غوغاسالارانه است. ۸۸ نمونه آن سیاست جاری و خرد عمومی و منافع ملی قربانی این منش غوغایی است.
اصلاح طلبان می‌توانستند در چهارچوب جمهوری اسلامی و منافع ملی، ایده هایی چون “آزادی” و گرایش به تعامل با غرب را نمایندگی کنند. احزاب در یک سیستم سیاسی هر یک در اولویت بخشی به ارزشهای بنیادین از هم ممتاز می‌شوند اما اصلاح طلبان این ارزش‌ها و گرایش‌ها را گروگان کام جویی سیاسی خود و رادیکالیسم تمامیت خواهانه خود کردند رادیکالیسمی که چون “دیگری” را به رسمیت نمی شناسد، خود نیز به رسمیت شناخته نخواهد شد گرچه با تمام این احوال نظام آنها را در بازی شریک میکند و به ایشان فرصت می‌دهد.
پوپولیسم خام ،پزشکیان با سبد رای متفاوتی از سبد رای پوپولیسم غوغایی اصلاح طلبان کار میکند سبد رای پزشکیان تا حد زیادی با سبد رای احمدی نژاد و حتی رئیسی مشترک است… ترکیب درهمی از نارضایتی‌ها و بیم‌ها و امیدهایی که چون خام است مرز روشنی ندارد. پزشکیان آدم خوبی است اما باید نگران باشیم از یک آشوب و پریشانی بی‌لجام که نتیجه ذاتی این خامی و شکل پذیری و بساطت است.بساطتی که وضع “پیشاسیاست” را یادآوری :کند وضع پیشاسیاست، وضع طبیعی و خام امور وضع جهان بیدعوا و پر از صلح نیست. دقیقا وضع جنگ “همه با همه” است…
نویسنده: دکتر حسین شهرستانی
عضو پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی
