به احتمال زیاد صلح ایروان و باکو تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی عملیاتی خواهد شد؛ چراکه ارمنستان به دنبال آن است که با برقراری روابط خود با ترکیه و آذربایجان اقتصاد و همچنین مناسبات دوجانبه را تقویت کند.
قاسم مؤمنی، کارشناس مسائل قفقاز طی یادداشتی به تشریح اخرین وضعیت پرونده صلح ارمنستان و آذربایجان و ابعاد اعتراضات در ایروان پرداخت که به شرح زیر از نظر میگذرد:
واقعیت این است که نخستوزیر ارمنستان در شرایط کنونی یک سیاست مشخص را با حمایت آمریکا و اروپا آغاز کرده که دو هدف عمده را در بطن خود دارد: نخست، بحث تعمیق نفوذ در منطقه قفقاز است و دوم دور کردن ایروان از روسیه خواهد بود. در این مسیر باید توجه شود که اساساً در داخل ارمنستان هم نیکول پاشینیان زیر تیغ منتقدان و معترضان قرار دارد و حالا شاهد آن هستیم که مخالفان وی، علیه او دست به خیزش زدند که البته این مسأله ریشه در دستهای پشت پرده دارد. از منظر دیگر این تظاهرات نمیتواند دولت پاشینیان را به کلی ساقط کند و صرفاً باید آن را یک کنشگری مخرب بدانیم که علیه کابینه فعلی ایروان مهندسی شده است.
در این میان باید متوجه بود که صلحبانان روسیه نه تنها از ایروان بلکه از قرهباغ هم خارج شدند و به موازات این روند دولت فعلی ارمنستان به دنبال آن است تا از پیمان امنیت جمعی خارج شود. به همین دلیل باید توجه داشت که سیاست ارمنستان به شدت تغییر کرده و از این جهت به دنبال هماهنگی بیشتر با غرب اعم از ایالات متحده و اروپا است. ارمنستان به دنبال آن بوده که سیاست مستقل خود را بر اساس منافع ملی و به دور از هرگونه تحکم روسیه پیش بگیرد تا در این مسیر بتواند راهبرد ملی خود را پیگیری کند و این در حالیست که روسیه در پرونده اوکراین با مشکلات زیادی از جمله مصائب میدانی و همچنین تحریمهای غرب دست و پنجه نرم میکند و حالا مسکو به دنبال آن است که آرام آرام این پرونده را به پایان برساند.
روسیه به دنبال آن است که به هر ترتیب اوضاع را تحت کنترل خود قرار دهد و در این راستا ارمنستان خواهان چنین مسألهای نیست؛ چراکه به صورت کلی مهمترین مانع صلح میان آذربایجان و ارمنستان میتواند روسیه و تحرکات این کشور باشد. با توجه به مستندات و گامهای دو طرف به احتمال زیاد صلح ایروان و باکو تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی عملیاتی خواهد شد؛ چراکه ارمنستان به دنبال آن است که با برقراری روابط خود با ترکیه و آذربایجان اقتصاد و همچنین مناسبات دوجانبه را تقویت کند که تمام این روند برخلاف میل روسیه خواهد بود.