نامه ای که تروییکای اروپایی خطای به شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص چرایی صدور قطعنامه ضد ایرانی اخیر در آژانس نگاشته و در آن، روایتگری کاملا یکطرفه و مضحکانه‌ای را در توجیه رویکرد غیرسازنده و پرهزینه خود صورت داده‌اند.
متعاقب صدور قطعنامه کاملا سیاسی و غیر حقوقی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه جمهوری اسلامی ایران، شاهد مخابره آدرس‌های نادرست، مخدوش و دروغینی از سوی غرب در قبال روند مذاکرات هسته‌ای با کشورمان هستیم. یکی از تازه‌ترین این موارد، نامه ایست که تروییکای اروپایی خطای به شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص چرایی صدور قطعنامه ضد ایرانی اخیر در آژانس نگاشته و در آن، روایتگری کاملا یکطرفه و مضحکانه‌ای را در توجیه رویکرد غیرسازنده و پرهزینه خود صورت داده‌اند.
ادعای تروییکای اروپایی چیست؟
انگلیس فرانسه و آلمان در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد جزئیات نقض توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ توسط ایران را (به قول خود) شرح داده اند. خبرگزاری رویترز روز جمعه ۷ ژوئن (۱۸ خرداد) نوشت دیپلمات‌ها هدف از این اقدام را تحت فشار قرار دادن تهران برای حل دیپلماتیک موضوع هسته‌ای برای پرهیز از اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل خوانده‌اند. بر اساس ادعای منابع غربی، در نامه سه کشور اروپایی به صراحت تهدیدی به «بازگشت» تحریم‌های سازمان ملل نشده است، اما آن‌ها یادآوری کرده‌اند که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۶ مهر ۱۴۰۴) منقضی می‌شود. این قطعنامه توافق هسته‌ای را تضمین کرده و امکان اعمال تحریم‌ها پس از تاریخ انقضای آن وجود دارد. به نوشته رویترز، ایران نیز به نوبه خود در نامه‌ای ضمن رد مواضع اروپا، به اقدام آمریکا در خروج از برجام اشاره کرده است. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در سال ۲۰۱۸ توافق هسته‌ای با ایران را کنار گذاشت و تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده را مجدداً علیه این کشور اعمال کرد. تلاش تروئیکا، یعنی بریتانیا، فرانسه و آلمان برای افزایش فشار در این هفته در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز قابل مشاهده بود، زیرا آن‌ها به‌رغم ملاحظات دیگر اعضای شورای حکام، قطعنامه‌ای را در انتقاد از فعالیت هسته‌ای ایران به تصویب رساندند. نامه تروئیکا که تاریخ آن ۳ ژوئن است، به گزارش ماه گذشته دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل اشاره کرده که پیشرفت‌های هسته‌ای ایران از جمله افزایش ذخایر اورانیوم و بالا بردن سطح غنی‌سازی را نقض توافق سال ۲۰۱۵ توصیف کرده است.
اروپاییان پاسخ نقض تعهدات خود باشند
صورت مسئله مشخص است: تروییکای اروپایی پس از خروج دولت سابق آمریکا از برجام و متعاقبا در دوران ریاست جمهوری بایدن، کمترین اقدامی در راستای انجام تعهدات خود مبنی بر رفع تحریم‌های ضد ایرانی صورت نداده و به هیچ یک از مفاد بیانیه موسوم به بروکسل (که در سال ۲۰۱۸ با هدف حفظ ایران در توافق هسته‌ای صادر شد) پایبند نبودند. بدیهی است که کاهش تعهدات ایران وفق سند توافق هسته‌ای و مفاد ۲۶ و ۳۶ آن تحقق یافته و به لحاظ حقوقی، طرف اروپایی نمی‌تواند در توافقی که خود و آمریکا آن را هم به لحاظ ماهوی و هم اجرایی نقض کرده اند، مطالبه گر پایبندی یکطرفه کشورمان به این سند باشند. نکته مهم‌تر اینکه تروییکای اروپایی در این خصوص، حکم قاضی یا واسطه گر (میان ایران و آمریکا) را نداشته و شریک جرم مطلق واشنگتن در این روند محسوب می‌شود. برخی منابع آگاه می‌گویند، یکی از نارضایتی‌های تروییکای اروپایی، معطوف به تاکید ایران بر احیای برجام به صورت تضمین محور (و نه تعهد محور) است. به عبارت بهتر، ایران تاکید دارد که رفع تحریم‌های ضد ایرانی باید به صورت عملیاتی، با قابلیت راستی آزمایی و تضمین صورت گرد. این در حالیست که تروییکای اروپایی تلاش می‌کند احیای برجام را بر پایه دو مولفه عدم رفع واقعی تحریم‌ها و پایبندسازی ایران به تعهدات یکطرفه هسته‌ای مدیریت نماید.
ادعای وقیحانه تروییکای اروپایی
اشاره به چرایی کاهش تعهدات برجامی ایران که همان خروج رسمی آمریکا از توافق و متعاقبا، بدعهدی مطلق طرف اروپایی در قبال رفع تحریم‌های ضد ایرانی می‌باشد، خط قرمز سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان محسوب می‌شود. در نامه تروئیکای اروپایی به شورای امنیت سازمان ملل متحد آمده است «تشدید تنش هسته‌ای ایران، برجام را توخالی کرده و ارزش آن برای عدم اشاعه را کاهش داده است.»
این در حالیست که سفیر کشورمان در سازمان ملل متحد در نامه‌ای در تاریخ ۵ ژوئن تاکید نموده که تصمیم ایران برای اتخاذ اقدامات اصلاحی در واکنش به خروج غیرقانونی و یکجانبه ایالات متحده، کاملاً مطابق با حق ذاتی‌اش بوده است.
منت‌گذاری اروپاییان!
دیپلمات‌های غربی و در اظهاراتی مضحکانه مدعی شده اند که که هدف از فرستادن این نامه تلاش برای افزایش فشار بر ایران در داخل شورای امنیت و خرید زمان برای یک راه حل دیپلماتیک قبل از انقضای امکان سازوکار «اسنپ‌بک» (بازگشت فوری) آن‌ها برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در سال آینده است. طبق بند مرتبط با snap back اعضا نمی‌توانند در این باره از حق وتو استفاده کنند.
یک منبع نزدیک به این پرونده به رویترز گفت هدف آن است که «پیشرفت‌های هسته‌ای ایران را که غیرقابل قبول شده و در حال بدتر شدن است، ارزیابی کنیم و فشار درون شورای امنیت را افزایش دهیم.»
این منت گذاری وقیحانه در حالی صورت می‌گیرد که صدور قطعنامه ضد ایرانی اخیر، قطعا موانعی را در مسیر مذاکرات احیای برجام و حتی همکاری‌های ایران -آژانس ایجاد خواهد کرد و تبعات این موضوع نیز بر عهده تروییکای اروپایی و آمریکا می‌باشد. بدون شک، طرف اروپایی اگر واقعا در خصوص استناد به راهکار دیپلماتیک صداقت داشت، هرگز مطالبات وقیحانه و یکطرفه خود از تهران را در قالب یک قطعنامه ضد ایرانی مطرح نمی‌کرد و به صدور بیانیه اکتفا می‌کرد. به عبارت بهتر، عملکرد اخیر تروییکای اروپایی با ادعای این سه کشور مبنی بر هموارسازی مسیر مذاکرات دیپلماتیک با تهران در تعارض کامل قرار دارد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، دو بار در سال، به طور سنتی در ژوئن و دسامبر، در مورد اجرای قطعنامه ۲۰۱۵ به شورای امنیت گزارش می‌دهد. شورای امنیت قرار است در ۲۴ ژوئن گزارش بعدی او را بررسی کند. چین، روسیه و ایران روز چهارشنبه بیانیه مشترکی درباره توافق هسته‌ای ایران صادر کردند و از کشور‌های غربی خواستند اقدامات خود را افزایش داده و این توافق را بازگردانند. در هر حال، هزینه بازی ضد ایرانی مشترک آمریکا-اروپا، متوجه غرب خواهد بود. ایران مدتهاست مواضع خود را به صورت صریح و گویا در خصوص چگونگی احیای برجام و شروط همکاری‌های فراپادمانی با آژانس بین الملل انرژی اتمی مشخص کرده و هرگز از این شرایط و خطوط قرمز کوتاه نخواهد آمد.
فخرالدین اسدی
