چینش سیاسی صندلی های پارلمان دوازدهم اما حکایت از آن دارد که این مجلس، مجلسی با یک فراکسیون اکثریت نخواهد بود بلکه مجلسی چند فراکسیونی روی کار آمده است.
مجلس دوازدهم با ترکیب سیاسی کاملا متفاوت از مجالس دهم و یازدهم شورای اسلامی روی کار آمد. اگر در مجلس دهم رقابت تنگاتنگی میان فراکسیون های اصلاح طلب و اصولگرا وجود داشت، اما مجلس یازدهم اقلیت کم تعدادی از مستقلین اعتدالیون و اصلاح طلب در مقابل اکثریت پرتعداد اصولگرایان در میدان بودند.
رتبه سوم کمترین درصد آرا
در این جلسه محمدباقر قالیباف اگر چه با رأی 68 درصدی نمایندگان مجلس دوازدهم، در کرسی ریاست پارلمان باقی ماند اما براساس مقایسه میزان آرای روسای ادوار مجلس در سال نخست فعالیت، قالیباف رتبه سوم کمترین درصد آرا را در این دوره به خود اختصاص داد.
چینش سیاسی صندلی های پارلمان دوازدهم اما حکایت از آن دارد که این مجلس، مجلسی با یک فراکسیون اکثریت نخواهد بود بلکه مجلسی چند فراکسیونی روی کار آمده است. از یک سو طیف نزدیک به قالیباف و از سوی دیگر طیف پایداری‌ها در این مجلس حضور دارند. نمایندگان وارد شده به مجلس از لیست امنا که مورد تأیید چهره هایی چون رائفی پور، الله کرم، سعید محمد، رسایی و …بودند نیز یک طیف دیگر حاضر در مجلس هستند.
هرچند طی روزهای اخیر فراکسیون انقلاب اسلامی به عنوان فراکسیون اکثریت تشکیل شد و همه این طیف های اصولگرا در آن حضور داشتند اما اولین رأی گیری این فراکسیون که برای کرسی های هیات رئیسه مجلس و مشخصا ریاست بود به نتیجه نرسید تا حکایت از یکدست نبودن اصولگرایان این مجلس داشته باشد.
مقایسه آرا در مجلس دهم و یازدهم
در این میان مستقلین که ترکیبی از اصلاح طلبان ذو اعتدالیون هستند را نیز باید طیف پرتعدادی در مجلس دوازدهم دانست، طیفی که بنا به روایت ها بین 80 تا 100 نماینده در مجلس دوازدهم دارد و می تواند در مقاطع مهم نقش بازی ساز را در مجلس ایفا کنند.
برهمین اساس پیش بینی می شود مستقلین که بنا به گفته نوری قزلجه نزدیک به 100 صندلی در این مجلس دارند، قدرت نفوذ و تاثیرگذاری بیشتری نسبت به مجلس قبل داشته باشند. در ادامه مروری بر آراء هیات رئیسه مجلس در اجلاسیه های اول سه دوره اخیر مجلس داشته ایم.
در مجلس دهم، علی لاریجانی در اجلاسیه اول با 237 رأی توانسته بود بر کرسی ریاست مجلس تکیه زند، او در 3 اجلاسیه بعد نیز با کسب رأی بر کرسی ریاست مجلس خود ابقاء شد.
در مجلس یازدهم یعنی چهار سال پیش، زمانی که پارلمان نشینان قرار بود تکلیف رئیس قوه مقننه را در اولین اجلاسیه مشخص کنند، 230 رأی به محمدباقر قالیباف دادند.
32 رأی ریزش!
محمدباقر قالیباف در 3 اجلاسیه بعدی مجلس یازدهم با کسب به ترتیب 230 رأی، 194 رأی و 210 رأی توانست حضور خود در ریاست مجلس را حفظ کند. نوسانات پایین رأی قالیباف را می توان ناشی از ترکیب نسبتا یکدست مجلس و توافقات درون حزبی و معاملات پشت پرده دانست.
ریاست مجلس دوازدهم در اجلاسیه اول، بعد از رأی گیری اخیر در صحن علنی مجلس، بار دیگر به محمدباقر قالیباف رسید. او بر خلاف سال اول مجلس یازدهم که 230 رأی
کسب کرده بود، این بار تنها 198 رأی توانست به دست آورد؛ یعنی 32 رأی ریزش! قالیباف این ریزش رأی را در انتخابات نیز تجربه کرد و بعد از 4 سال نمایندگی با حدود 800 هزار رأی ریزش حضورشان در پارلمان را تمدید کرد.
مقایسه رأی نواب رئیس، دبیران و ناظران در جلسه علنی دیروز حمیدرضا حاجی بابایی با 175 رأی و علی نیکزاد با 169 رأی به عنوان نواب رئیس اول و دوم مجلس دوازدهم در سال اول انتخاب شدند. غلامرضا نوری قزلجه با 130 رأی، علیرضا سلیمی با 82 رأی، سید جلیل میرمحمدی با 61 رأی به عنوان ناظران سال اول هیات رئیسه مجلس دوازدهم رأی پارلمان نشینان را گرفتند. از سوی دیگر، ۶ دبیر این دوره از مجلس شورای اسلامی به ترتیب عبارتند از؛ مجتبی بخشی پور با 120 رأی، احمد نادری 112 رأی، روح اهلل متفکر آزاد 110 رأی، مجتبی یوسفی 9۸ رأی، محمد رشیدی 9۷ رأی و اکبر رنجبر زاده با کسب 95 رأی.
اما کفه آراء در دو مجلس پیشین چگونه بوده است؟
ترکیب سیاسی مجلس در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی تنوعی به مراتب بیشتر از مجلس یازدهم داشت که مجلسی تمام قد اصولگرا بود، بنابراین چنین ترکیب سیاسی باعث شده بود که هیات رئیسه مجلس یازدهم در برخی کرسی ها به نسبت مجلس دهم آرای بالاتری را کسب کند.
چنانچه، در میان نواب رئیس کف رأی امیرحسین قاضی زاده و علی نیکزاد در اجلاسیه اول مجلس یازدهم از کف رأی مسعود پزشکیان و علی مطهری در مجلس دهم سنگین تر بود، نتایج نشان می دهد که قاضی زاده 208 رأی کسب کرده بود، در حالی که پزشکیان در اجلاسیه اول مجلس دهم، توانست 158 رأی را از آن خود کند.
از سوی دیگر علی مطهری در مجلس دهم با 133 رأی توانست نائب رئیس دوم باشد، در حالی که علی نیکزاد در اولین هیات رئیسه مجلس یازدهم 196 رأی کسب کرده بود.رأی نائب رئیس اول مجلس یازدهم، یعنی امیرحسین قاضی زاده نسبت به آراء حمیدرضا حاجی بابایی نائب رئیس اول مجلس دوازدهم هم بیشتر است.
اما مقایسه آراء حاجی بابایی با آراء مسعود پزشکیان در مجلس دهم نشان می دهد که 17 رأی بیشتر کسب کرده است.همچنین رأی نائب رئیس دوم مجلس یازدهم نسب به ادوار دهم و دوازدهم سنگین تر است، آراء نائب رئیس دوم در مجلس یازدهم 196 بوده است، در صورتی که در مجالس دهم و دوازدهم به ترتیب 133 و 169 رأی کسب کرده بودند.درباره 9 کرسی دبیران و ناظران هم باید گفت آرای دبیران و ناظران مجلس یازدهم یک گام جلوتر از مجالس دهم و دوازدهم بوده است.
ابقا شدگان مجلس دهم و یازدهم در مجلس دوازدهم
بررسی اعضای هیأت رئیسه مجالس دهم و یازدهم، نشان می دهد که برخی چهره ها در مجلس دوازدهم هم ماندگار شدند. مسعود پزشکیان که در مجلس دهم جزو نواب رئیس بود، اما نتوانست در مجلس یازدهم به هیأت رئیسه راه یابد، او در این دوره از مجلس نیز منتخب تبریز شده است. همچنین قسیم عثمانی نماینده بوکان که یکی از 3 ناظر مجلس دهم بوده است، از راهیابی به مجلس یازدهم بازماند. وی در این دوره از انتخابات توانست بار دیگر کرسی حوزه انتخابیه بوکان در بهارستان را از آن خود کند.
علی نیکزاد در مجلس یازدهم کرسی نائب رئیسی مجلس را در اختیار داشت، در این دوره نیز توانست بار دیگر از حوزه اردبیل به مجلس راه یابد و به کرسی نایب رئیسی مجلس نیز تکیه زند.
علی نیکزاد در مجلس یازدهم با کسب 19۶ رأی نائب رئیس دوم شده بود، اما در این دوره از مجلس با کسب 169 رأی توانست نائب رئیس دوم مجلس دوازدهم شود.همچنین علیرضا سلیمی که یکی از ناظران مجلس یازدهم بود، در مرحله دوم از انتخابات مجلس دوازدهم از حوزه تهران بار دیگر به پارلمان راه یافت او نیز حضورش در هیات رئیسه را به عنوان یک ناظر تمدید کرده است.
حذف شدگان مجلس دوازدهم
در این میان، برخی چهره ها در 2 مجلس دهم و یازدهم جزو هیات رئیسه بوده اند که از راهیابی به مجلس دوازدهم باز ماندند. علی مطهری که در مجلس دهم از نواب هیات رئیسه بود، در مجلس یازدهم نتوانست حضور یابد و در مجلس دوازدهم نیز که سرلیست «صدای ملت» بود، نتوانست به ساختمان سبز بهارستان قدم گذارد. امیرحسین قاضی زاده نماینده مشهد وکالت در مجلس دهم در زمره دبیران هیات رئیسه بود، او در مجلس یازدهم نیز به سمت نائب رئیسی انتخاب شد.
ویکه تنها در اجلاسیه اول مجلس یازدهم حضور داشت، در سال های بعد از سمت نمایندگی استعفا داد و معاون ریاست جمهوری و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در دولت سیزدهم را عهده دار شد.
از سوی دیگر، محمدحسین فرهنگی از حوزه تبریز و محسن پیرهادی از حوزه تهران ناظران مجلس یازدهم بوده اند که در مجلس دوازدهم نتوانستند آراء کافی را کسب کنند. احمد امیرآبادی فراهانی که در مجالس دهم و یازدهم سمت دبیری هیات رئیسه را بر عهده داشت، از کاندیداتوری از انتخابات مجلس دوازدهم استعفا داده بود.سید ناصر موسوی لارگانی، علی کریمی فیروزجایی و سید محسن دهنوی نیز از دبیران هیات رئیسه مجلس یازدهم بوده اند که از ورود به مجلس دوازدهم باز ماندند.
محمد جهاد
