در دیدار احمد مسعود و وزیر خارجه طالبان در تهران چه گذشت؟

جبهه مقاومت ملی افغانستان” به رهبری احمد مسعود در یک اعلامیه رسمی گفته است که دیدار هیأتی از اعضای آن با طالبان به درخواست دولت ایران و طالبان “برای حل مشکل کشور از راه مصالحه و مذاکره” صورت گرفت. در این اعلامیه آمده است که “جبهه مقاومت ملی” در این دیدار بر اهداف خود از جمله “تشکیل حکومت واقعی اسلامی و همه‌شمول در نتیجه اراده مردم افغانستان” تاکید داشته است. اما نمایندگان طالبان “بر ادامه وضع موجود” تاکید کردند.

امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان نیز با تایید این دیدار‌ها گفته است”از آن‌ها خواستیم که به کشورشان برگردند، هیچ کس به آن‌ها کاری نخواهد داشت و مشکلی امنیتی برای آن‌ها ایجاد نخواهیم کرد. ” این در حالیست که حسام‌الدین، شمس والی پیشین بادغیس و از نزدیکان محمد اسماعیل خان، که در گفتگو‌ها با طالبان حضور داشت، گفت که دست کم سه جلسه با طالبان برگزار کردند که در دو جلسه نماینده دولت ایران هم حضور داشته است.

از سویی جبهه مقاومت ملی افغانستان اعلام کرده که نشست با طالبان هیچ نتیجه‌ای در پی نداشته است. در اعلامیه این جبهه آمده است: “عدالت اجتماعی، نوع نظام٬ حقوق شهروندی، آزادی بیان، حقوق و نقش واقعی بانوان، انتخابات و حق تعیین سرنوشت مردم افغانستان توسط خودشان از جمله اهداف و موضوعاتی بود که در آن نشست از سوی هیأت جبهه مقاومت ملی به عنوان حق مردم افغانستان یاد گردید. “

جبهه مقاومت گفته در پی بی‌نتیجه ماندن این نشست طالبان “بار دیگر ثابت کردند که به هیچ صورت حاضر به پذیرش اصول و ارزش‌های شهروندی، تقسیم عادلانه‌ی قدرت میان همه اقوام و اقشار جامعه، و تشکیل حکومت فراگیر بر آمده از آراء و اراده مردم افغانستان نیستند.”

طالبان زیر بار حکومت فراگیر نخواهد رفت
پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه منافع ملی ایران ایجاد می‌کند که گفتگو بین طالبان و احمد مسعود انجام شود، گفت: با توجه به اینکه ایجاد صلح در افغانستان از اهمیت بسیار زیادی برای منافع ملی ایران برخوردار است، سرپرست وزارت خارجه طالبان در تهران با اسماعیل‌خان و احمد مسعود رهبر مقاومت دره پنجشیر بر سر مصالحه و سازش در این کشور مذاکره کردند.

وی افزود: اما متاسفانه این گفتگو‌ها نتیجه‌ای در برنداشت، احمد مسعود به دنبال تشکیل یک دولت فراگیر در افغانستان با حضور تمامی اقوام و مذاهب است، اما طالبان زیر بار چنین موضوعی نمی‌رود هرچند این گروه اعلام کرده که دولتی که تشکیل داده فراگیر است، اما قرائت آن‌ها از این موضوع با قرائت اقوام و مذاهب دیگر متفاوت است.

ملازهی اظهار داشت: طالبان اعلام می‌کند از وزیر تاجیک و ازبک و همچنین معاونین وزیر از همه اقوام استفاده کرده، اما در مقابل افرادی که در دولت طالبان بر سر کار گمارد شده‌اند، تماماً تفکر طالبانیزم را دارند و به نوعی بخشی از طالبان را نمایندگی می‌کنند، بنابراین اقوام و مذاهب گوناگون افغانستان آن‌ها را به عنوان نماینده خود در دولت به رسمیت نمی‌شناسند.

این کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به اینکه طالبان از لحاظ ایدئولوژیک و قومیتی خود را مُحِق اصلی حکومت در افغانستان می‌داند، اضافه کرد: با توجه به ایدئولوژی حاکم بر طالبان، این‌ها خود را تنها دولت بر حق در افغانستان می‌دانند، همچنین قوم پشتون که حدود ۱۰۰ سال است در اکثر سال‌ها حکومت در افغانستان را برعهده داشته، طالبان نیز این قومیت را نمایندگی می‌کنند، بنابراین تحت چنین مسائلی به هیچ عنوان این گروه زیر بار تقسیم قدرت در افغانستان نمی‌رود و تلاش‌ها برای حکومت فراگیر که آزادی‌های مدنی، حقوق زنان و آزادی بیان را افغانستان محترم بشمارد، به نتیجه نخواهد رسید.

ملازهی ادامه داد: هرچند که ایران باید به تلاش‌های خود برای تعدیل حکومت طالبان در افغانستان ادامه دهد، زیرا منافع ملی ایران در ایجاد صلح در این کشور است و هرگونه آشوب و بلوا در این افغانستان به ضرر ایران خواهد بود و مسائل و مشکلات بیشتری را برای کشورمان رقم خواهند داد، همان‌گونه که قدرت گرفتن طالبان در افغانستان باعث مهاجرت اجباری صد‌ها هزار از اتباع این کشور به سوی مرز‌های ایران شده که خود تبعات بسیاری را به دنبال داشته است.

وی با اشاره به اینکه با دیدار‌هایی که بین طالبان و دولت ایران انجام شده، به نوعی این گروه از سوی ایران به رسمیت شناخته شده، خاطر نشان کرد: با توجه به سفر نماینده ویژه دولت ایران در امور افغانستان به کابل و دیدار با مسئولان ارشد طالبان و همچنین سرپرست وزیر خارجه دولت موقت طالبان به تهران به نوعی روابط بین دو طرف برقرار شده، حال اینکه سفارت افغانستان در تهران به طالبان تحویل داده شود، خیلی در حال حاضر از اهمیت برخوردار نیست.

این کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به اینکه طالبان از لحاظ اقتصادی در حال حاضر در تنگنای شدیدی قرار دارد، تصریح کرد: با توجه به اینکه آمریکای تمامی دارایی‌های افغانستان را بلوکه کرده، در حال حاضر دست طالبان خالی است، افغانستان در فصل سرد سال نیاز مبرمی به مواد غذایی و سوخت دارد که در این رابطه تهران می‌تواند نقش بسیار پررنگی را برای تامین نیاز‌های همسایه خود ایفا کند، از سوی دیگر افغانستان به دلیل اینکه محصور خشکی است، برای صادرات محصولات کشاورزی خود به خصوص به هند نیاز دارد که از بندر چابهار استفاده کند، بنابراین سفر اخیر مقام ارشد طالبان به ایران با دو هدف عمده سیاسی و اقتصادی انجام شد، زیرا وزرای اقتصاد و بازرگانی طالبان نیز در این سفر حضور داشتند.