کارشناسان و خبرگان نظامی وابسته به غرب در مورد اقدام ایران در تنبیه رژیم صهیونیستی و پاسخ به حمله نظامی ۱۳ فروردین اسرائیل علیه کنسولگری ایران در سوریه، دیدگاههای مختلفی را مطرح کردند. آنها قدرت بازدارندگی نظامی ایران در منطقه را مورد توجه قرار دادند.
در نخستین دقایق بامداد یکشنبه ۲۶ فروردین، با رسانهای شدن شروع عملیات جمهوری اسلامی ایران برای تنبیه رژیم متجاوز صهیونیستی، نگاه داخلی و خارجی به چگونگی پاسخ ایران علیه صهیونیستها متمرکز شد. در این میان کارشناسان نظامی مراکز تحقیقاتی یا اتاق فکرهای نظامی در دنیا، از زوایای تخصصیتر، عملیات ایران را ارزیابی کردند.
این عملیات پاسخی به حمله حدود دو هفته پیش اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه بود. عصر دوشنبه سیزدهم فروردین، رژیم صهیونیستی به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق حمله کرد که بر اثر آن این ساختمان به طور کامل تخریب شد و
هفت تن از نیروهای مستشاری ایران از جمله سرداران «محمدرضا زاهدی» و «محمدهادی حاج رحیمی» به شهادت رسیدند. همان زمان ایران به صراحت اعلام کرد این جنایت بدون پاسخ نخواهد ماند و رژیم صهیونیستی از ارتکاب آن پشیمان خواهد شد.
بلافاصله پس از شروع پاسخ ایران به اسرائیل در بامداد امروز، شماری از کارشناسان نظامی و تحلیلگر در مراکز تحقیقاتی و نظامی، در شبکههای اجتماعی مختلف و از جمله ایکس و یا تارنمای مراکز تخصصی، به بیان تحلیل و ارائه دیدگاههای خود پرداختند.
اگرچه این دیدگاهها به طور عمده در حمایت از رژیم اسرائیل مطرح شده اما در همه آنها هراس از اقدامات منحصربه فرد و قدرت نظامی موشکی و پهپادی ایران علیه اسرائیل کاملا مشهود است. البته بیشتر اظهارنظرها بدون ریشهیابی این موضوع که رژیم اسرائیل با حمله به کنسولگری ایران در سوریه، شروعکننده ماجرا بوده، مطرح شده است.
در همین رابطه، «امیرسعید ایروانی» سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل به «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل و «ونسا فریزر» سفیر و نماینده دائم مالت که ریاست دورهای شورای امنیت در ماه جاری میلادی (آوریل) را برعهده دارد، اعلام کرد: اقدام نظامی ایران در اجرای حق ذاتی کشورمان برای دفاع از خود بود که ذیل ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد به صراحت آمده و در پاسخ به تجاوزات نظامی مکرر رژیم اسرائیل، به ویژه حمله نظامی این رژیم در یکم آوریل(۱۳فروردین) به کنسولگری ایران در سوریه که در تناقض کامل با ماده ۲ بند ۴ منشور است، صورت گرفت.
تحلیلگران نظامی در شبکه اجتماعی ایکس چه نوشتند؟
«عمر آناس- Omair Anas» کارشناس موسسه گفتوگوی هند و غرب آسیا
موافق نیستم آن را انتقامجویی هماهنگشده بنامید؛ اما بسیاری از مفروضات، قوانین و برداشتهای امنیتی منطقهای را تغییر داد که هژمونی اسرائیل-غرب در جهان عرب تاکنون روی آن کار کرده است. ایران، خودمختاری را تضمین کرد که حتی مصر که زمانی یک کشور قدرتمند عربی بود، نمیتواند تصورش را بکند.
«دیوید ماکوفسکی» مدیر برنامه روابط اعراب و اسرائیل در موسسه خاورنزدیک
متحدان اسرائیل، ایالات متحده، بریتانیا و اردن به یکدیگر ملحق میشوند تا حداقل چند صد پهپاد و موشک ایرانی را با موفقیت رهگیری کنند. ایالات متحده بار دیگر ثابت کرد در کنار دوستانش در خاورمیانه ایستاده است. سایر متحدان عرب نقش ضمنی در پشتصحنه بازی میکنند. دبیرکل سازمان ملل متحد، اروپاییها و دیگر کشورها، ایران را محکوم میکنند؛ آیا تهران منزوی خواهد ماند؟ این آزمایشی برای این اتحاد خواهد بود. اسرائیل باید به دقت فایده انتقام را در برابر اصرار بایدن برای رویکرد دیپلماتیک در آینده ارزیابی کند. بحران باید با منزوی ماندن ایران پایان یابد.
«میشل سینگ» مدیر خاورمیانه کارنگی
باید تصور کرد که دولت بایدن امیدوار است این تلاش دیپلماتیک، به جای انتقام نظامی بزرگ اسرائیل، به عنوان پاسخ اولیه به حمله ایران به اسرائیل باشد.
«فرزین ندیمی» کارشناس نظامی مؤسسه خاورنزدیک
پهپادهای تهاجمی یکطرفه و موشکهای کروز ایرانی در حال پرتاب هستند اما باید انتظار داشت که بیشتر آنها توسط جنگندههای اسرائیلی، آمریکایی، اردن و عربستان سعودی با استفاده از موشکهای AIM-۹X ،Python ۵ و AMRAAM سرنگون شوند. حتی اگر برخی از آنها زمانبندی شده باشد تا به عنوان طعمههایی در نظر گرفته شوند تا دفاع هوایی و موشکی را مشغول نگه دارند تا دیگران بتوانند شانس بیشتری برای عبور از آنها داشته باشند. آن دسته از افرادی که از یک شبکه دفاع هوایی/موشکی در سطح منطقه حمایت کردند، اکنون صدای بلندتری خواهند داشت.
«دنیس راس» مؤسس مؤسسه خاورنزدیک
ایران هواپیماهای بدون سرنشین را به سمت اسرائیل پرتاب کرده است. این حمله پهپادی شاید با حملات موشکی کروز ادامه یابد. اسرائیل به احتمال زیاد میتواند آنچه را که در راه است رهگیری کند. با این حال، ایالات متحده باید در این رهگیریها کمک کند. هیچکس خواهان یک جنگ گستردهتر نیست اما ایران باید بداند که بهای آن را خواهد پرداخت.
«دیوید ماکوفسکی» مدیر برنامه روابط اعراب و اسرائیل در موسسه خاورنزدیک
وقتی داستان کامل گفته شود، مردم متوجه خواهند شد که از ۱۰ روز گذشته پس از حمله اسرائیل به ژنرالهای سپاه پاسداران در دمشق، آمریکا و اسرائیل برای امروز برنامهریزی کردهاند. ایالات متحده در آن حمله اسرائیل شریک نیست اما پس از آن متوجه شد که عواقب احتمالی آن میتواند حمله گسترده توسط ایران باشد. هماهنگی عالی ایالات متحده و اسرائیل در میان حملات پهپادها و موشکهای زمین به زمین. عملیاتی که برای مدت طولانی در یادها خواهد ماند!
«تریتا پارسی» کارشناس کوینسی
بیانیه بایدن کافی نیست؛ او باید از تشدید بیشتر(تنشها) جلوگیری کند، نه اینکه فقط تمایل خود را برای دور ماندن از آن اعلام کند.
«متیو لویت– Matthew Levitt» کارشناس خاورنزدیک
حمله گسترده ایران به اسرائیل _ کاملاً نامتناسب با (توانمندی) اسرائیل (است). سپاه پاسداران در سوریه عمدتاً به دو دلیل شکست خورد؛ نخست «سرمایهگذاری اسرائیل در مکانیسمهای دفاعی گنبد آهنین، پیکان و موارد دیگر» و دیگری «کمک از کشورهایی مانند ایالات متحده، بریتانیا، اردن و عربستان»
آرتا مونی ArtaMoeini کارشناس مؤسسه صلح و دیپلماسی
یک درگیری نظامی جدید همیشه فرصتی برای سیانان است تا ارتشی از نئوکانهای بدجنس از «جان بولتون» و «کینزینگر» گرفته تا «مایک لاولر» را فراهم کند که خواستار جنگ و تحریم بیشتر شود! در مورد اینکه آیا ما شرکتهای رسانهای را باید برای ترویج جنگطلبی و جنگطلبی مسئول بدانیم؟
«علی واعظ-Ali Vaez» مدیر برنامه ایران در گروه بحران
همانگونه که دیروز نوشتیم: ضروری است هر دو طرف با تشویق و فشار شرکای خود از تشدید تنش اجتناب کنند یا حداقل زمان و دامنه آن را مهار کنند. ادامه جنگ در غزه، خاورمیانه را به آتش نزدیکتر میکند؛ سناریوی فاجعه باری که در آن همه شکست خواهند خورد.
«لوک کافه- Luke Coffe» عضو ارشد موسسه هادسون
اگر زمانی برای از بین بردن توان تولید پهپاد ایران وجود داشته باشد، اکنون است.
دیدگاه تحلیلگران نظامی در رسانهها و شبکههای خبری
همچنین برخی کارشناسان و تحلیلگران در گفتوگو با شبکهها و رسانههای مختلف خبری در این زمینه به اظهارنظر پرداختند.
«مک اینیس» یکی از مشاوران نظامی در گفتوگو با فاکس نیوز گفت: «فکر میکنم در برخی عملیات مقیاس کوچکتر، روی زمین، ایرانیها در وضعیت بهتری نسبت به چند دهه پیش هستند.»
«جاناتان پانیکوف» مدیر ابتکار امنیت خاورمیانه اسکوکرافت در برنامه خاورمیانه شورای آتلانتیک و معاون سابق افسر اطلاعات ملی ایالات متحده برای خاور نزدیک نیز گفت: این نخستینبار است که ایران حمله مستقیم به اسرائیل را آغاز میکند و با انجام این کار آستانه درگیری قبلی در جنگ طولانیمدت بین اسرائیل و ایران را درهم میشکند و آن را از سایهها بیرون میآورد و به روشنایی میکشاند… . صرفنظر از شکل هرگونه اقدام تلافیجویانه اسرائیل، اکنون واضح است که این آغاز عصر جدیدی است.
همچنین دو مقام نظامی آمریکایی که نام خود را ذکر نکردند در روزهای اخیر در گفتوگو با «سیبیاس نیوز» پیشبینی کردند: حمله ایران به اهدافی در اسرائیل بزرگ خواهد بود و افزودند، دفاع در برابر حملهای به این بزرگی برای اسرائیلیها چالش برانگیز خواهد بود.
«کریس آزبورن-Kris Osborn» کارشناس سابق پنتاگون و رئیس مرکز تحقیقات نظامی «جنگجو ماون- Warrior Maven» نوشت: در جنگ بین اسرائیل و ایران چه اتفاقی ممکن است رخ دهد؟ همیشه ناشناختههای زیادی در جنگ وجود دارد و ارزیابیها و بازیهای جنگی ممکن است در مورد شرایط جنگی تاکتیکی که در نهایت اتفاق میافتد، علامتی را گم کنند. با این حال، جزئیات مرتبط زیادی در رابطه با این پرسشها وجود دارد که میتوان آنها را آموخت یا حداقل ارزیابی کرد.
نه ایران و نه اسرائیل حضور زیادی در نیروی دریایی ندارند، با این حال ایران به دلیل توانایی خود در انجام حملات قایقهای کوچک، شناخته شده است. بسته به نوع موشکهای کروز یا سلاحهای حمله زمینی، زیردریاییهای ایرانی قادر به شلیک هستند؛ میتوان تصور کرد که ایران میتواند بخشهای مهمی از اسرائیل را در معرض خطر آبهای مدیترانه شرقی نگه دارد… .
دوربردترین موشک بالستیک فهرستشده توسط دیدهبان ایران، «خرمشهر ۱،۲ و ۴» است که میتواند مسافت ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتر را طی کند. این یعنی موشک از تهران میتواند به هر نقطه از اسرائیل ضربه بزند.
«آسف رونل» تحلیلگر اسرائیلی و نویسنده سابق هاآرتص درباره واکنش نظامی ایران گفت:
۱. آنها از ارتش ما نمیترسند و تحت تأثیر هشدارهای «جوبایدن» قرار نگرفتند.
۲. ما برای دفاع در برابر چنین حملاتی کاملاً به حمایت خارجی وابستهایم.
۳. نرخ رهگیری قابل توجه است اما تعداد ناشناخته موشکهای بالستیکی که اصابت کردهاند (برخی میگویند ۱۵ عدد) اگر دفعه بعد به مکانهای مناسب اصابت کنند، میتوانند آسیب زیادی وارد کنند.
۴. کمکهای بینالمللی که دریافت کردیم از روی مهربانی یا به دلیل اینکه آنها ما را دوست دارند یا از ایران بیزارند، انجام نشده است. آنها این کار را برای جلوگیری از یک جنگ منطقهای همهجانبه انجام دادند.
۵. حمله ایران نیز به نظر میرسید که برای پاسخدادن تنظیمشده باشد، طوری که به جنگ منطقهای منجر نشود.
۶. اکنون سؤالات این است: آیا نتانیاهو و ارتش ما خواهان جنگ منطقهای هستند و اگر بایدن بخواهد میتواند آنها را متوقف کند؟
«بلال صاب» تحلیلگر موسسه «چتم هاوس» نیز در این رابطه، به صورت تلویحی به شکست سیاست بازدارندگی ایالات متحده در مقابل ایران اذعان و تصریح کرد تهران قادر است بین آمریکا و شرکای خاورمیانهای آن شکاف ایجاد کند. وی با بیان اینکه سناتور «تام کاتن» و «تیم اسکاتبر» این مساله را بهشدت دنبال میکنند، افزود: درخواستها برای پاسخ عملی علیه ایران نشان میدهد بازدارندگی ایالات متحده در مقابل ایران نه تنها به طرز تاسفباری ناکافی بوده بلکه به بیان دقیقتر تضعیف شده است.
همچنین «الیستر بونکال» خبرنگار حوزه خاورمیانه شبکه خبری اسکای در یادداشتی نوشت: «آمریکا به عنوان متحد سرسخت (رژیم) اسرائیل، به طور فزایندهای خود را گرفتار چند درگیری در مقیاس کوچک کرده است». امیدوارم آتشبس در غزه، باعث آرام شدن اوضاع شود.