فضای مجازی مانند تیغی دو لبه، ضرر و فایده را در خود نهفته و بر ابعاد مختلف زندگی افراد در سطوح ملی و فراملی اثر میگذارد. اما آیا از حضور افراد خانواده در این فضا میتوان فرصت ساخت و از تهدیدات قسر در رفت؟
نقش پررنگ شبکههای اجتماعی در زندگی فردی و اجتماعی را نمیتوان نادیده گرفت زیرا در هنگامهای بسر میبریم که این فضا به تمام بخشهای زندگی رسوخ کرده تا جایی که حذف فضای مجازی امکانپذیر نیست.ایجاد گروههای خانوادگی در فضای مجازی نیز یکی دیگر از آثار رسوخ این تکنولوژی به لایههای مختلف زندگی ماست.
هر چند که برخی کارشناسان حوزه منابع انسانی معتقدند که «ایجاد گروههای مجازی خانوادگی علاوه بر ایجاد صمیمیت بیشتر بین اعضای یک فامیل، به حل مشکلات و مسائل اعضای گروه کمک میکند، از طرفی ارسال مطالب آموزشی و علمی در این گروهها اطلاعات، دانش و آگاهی اعضای گروه را نیز ارتقاء میدهد.»دستهای دیگر از کارشناسان این حوزه آسیبهای ورود خانواده به فضای مجازی را بیشتر از مزایای آن میدانند و معتقدند که «اینترنت علاوه بر آنکه شکاف میان نسلها را عیانتر نموده، یک فضای محرمانه و خصوصی را نیز در داخل خانه برای هر عضو ایجاد کرده است.» باید این واقعیت را پذیرفت که درک ما نسبت به فضای مجازی کامل و کافی نیست و پیچیدگیها و فراگیر بودن فضای مجازی را هنوز درک نکردهایم.اما فهم این موضوع که امروزه امکان حذف فضای مجازی از زندگی وجود ندارد نیز لازم است همچنین باید پذیرفت که فضای مجازی دامنهای بسیار وسیع، فراگیر، پیچیده و تودرتو است.
از طرفی این فضا دائماً در حال تغییر است و اگر این درک را نداشته باشیم، نمیتوانیم بفهمیم چه اتفاقی پیرامون ما در حال رخ دادن است.فضای مجازی همانقدر که ابرازی مفید برای کسب و تبادل اطلاعات است، مخرب و ویرانگر هم هست چرا که شبکههای مجازی ابزار جنگ نرم دشمن هستند که هدف آن نابودی خانوادههاست. در عصر کنونی، نظام خانواده دچار مشکلات و چالشهایی شده است که کم کم آن را به سستی و تزلزل میکشاند. در این میان ضروری است عوامل ثبات و سازوکارهای ایجاد ارتباط صمیمانه و سازنده را بررسی کنیم و محیطی سالم و بانشاط برای پرورش فرزندان فراهم آوریم.البته ناگفته نماند که مزیت استفاده از فضای مجازی زیاد است به شرطی که استفاده درست از آن به عمل آید.
در این عصر درک صحیح والدین و خانوادهها از فضای مجازی و آشنایی کامل با ظرفیتها و چالشهای فضای مجازی اجتناب ناپذیر است. یعنی پدر و مادر هم زیست مجازی را تمرین و تجربه کنند و هم در این فضا وقت بگذرانند.بچههای امروز با بچههای نسل قبل کاملا فرق کردهاند بنابراین درک روحیات، علایق، توانمندیها و محیط رشد و زندگی فرزندان ضروری است. پدر و مادر باید بپذیرند که فرزند آنان متعلق به نسل و فضایی جدید است و در این فضا بزرگ شده و رشد کردهاند، از جهات مختلف با آنان متفاوت است.والدین باید مهارتهای استفاده از فضای مجازی را آموزش دیده و به تولید محتوا، کنشگری، انتشار و ارتباط در فضای مجازی تاحدودی مسلط باشند. همچنین والدین قدرت و توان تنظیم برنامهریزی برای فرزندان، نظارت بر آن و مواجهه با مشکلات احتمالی را به دست بیاورند.