اشوینی کی. پی، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد اشکال معاصر نژادپرستی، تبعیض نژادی، بیگانههراسی و عدم تحمل مرتبط، دیدار ۱۴ روزهای را از ۳۱ اکتبر تا ۱۴ نوامبر ۲۰۲۳ (۹ تا ۲۳ آبان ۱۴۰۲) از آمریکا داشت.
گزارشگر سازمان ملل در پی این سفر نتیجه تحقیقات خود را در گزارشی منتشر کرد و به ابعاد نژادپرستی در آمریکا پرداخت.
اشوینی در بیانیهای نوشت: من بین ۳۱ اکتبر و ۱۴ نوامبر ۲۰۲۳ از آمریکا بازدید کردم؛ به واشنگتن دیسی، دیترویت، لسآنجلس، نیواورلئان، باتونروژ و آتلانتا رفتم و با نمایندگان دولتهای فدرال، ایالتی و شهری، مقامهای دولتی و ارائهدهندگان خدمات دیدار کردم و همچنین با بیش از ۸۰ گروه مدنی که در مورد نژادپرستی، تبعیض نژادی کار میکردند، ملاقات داشتم.
اشکال معاصر نژادپرستی در آمریکا
آمریکا در یک مقطع حساس در مبارزه با نژادپرستی، تبعیض نژادی، بیگانههراسی و عدم تحمل مرتبط از یک سو قرار دارد که در سالهای اخیر توجه بیشتری را به خود جلب کرده است.
قتل جورج فلوید، برونا تیلور و بسیاری دیگر، تأثیر نژادی متفاوت کرونا و اعتراضات عدالت نژادی در مقیاس بزرگ در سال ۲۰۲۰ برخی از واقعیتهای ادامه نژادپرستی سیستماتیک را بیشتر به جریان اصلی آمریکا آورده است.
فرمان اجرایی ۱۳۹۸۵ در مورد ارتقای برابری نژادی و حمایت از جوامع محروم از طریق دولت فدرال؛ دستور اجرایی ۱۴۰۹۱ در مورد پیشبرد بیشتر برابری نژادی و حمایت از جوامع محروم از طریق دولت فدرال و برنامههای اقدام عدالت در سراسر نهادهای دولت فدرال از سوی دیگر کاملا واضح بود که بسیاری همچنان با این موضوع مواجه هستند.
اشکال چندوجهی و متقابلاً تقویتکننده نژادپرستی سیستماتیک و تبعیض نژادی؛ ابتکارات اتخاذ شده از سوی دولت آمریکا هنوز به بهبود قابل توجهی در تجربیات زیسته محرومترین افراد در این زمینه تبدیل نشده و به اندازه کافی به برتری سفیدپوستان و عدم تعادل قدرت و محرکهای تاریخی که زیربنای اشکال معاصر نژادپرستی و تبعیض نژادی است نمیپردازد.
نژادپرستی نظام مند در آمریکا
بسیاری از گروههای نژادپرستانه در آمریکا، بهویژه جوامع سیاهپوست همچنان نژادپرستی سیستماتیک مداوم را تجربه میکنند که بهعنوان یک مجموعه، نظام مرتبط قوانین، سیاستها، رویهها و نگرشها در نهادهای دولتی، بخش خصوصی و ساختارهای اجتماعی که ترکیب آنها مستقیم یا غیرمستقیم، عمدی یا غیرعمدی، قانونی یا غیرقانونی را به دنبال دارد.
تبعیض واقعی، تمایز، طرد، محدودیت یا ترجیح براساس نژاد، رنگ، تبار یا منشاء ملی یا قومی؛ نژادپرستی سیستمیک اغلب خود را در کلیشههای نژادی فراگیر نشان میدهد.
تعصب و تبعیض اغلب ریشه در تاریخچهها و میراث بردگی، تجارت آفریقاییهای برده شده و استعمار فراآتلانتیک دارد.
فقر و نابرابری اقتصادی
اشوینی بخشی دیگر از بیانیه خود را به موضوع فقر و نابرابری اقتصادی در آمریکا اختصاص داده و میگوید: من نگران گزارشهایی هستم که درباره حضور بیش از حد سیاهپوستان، بومیها در میان جمعیت فقیر دریافت کردم.
به گفته وی، من میخواهم به دولت آمریکا یادآوری کنم که آنها طبق ماده ۲ کمیته رفع تبعیض، تعهدات گستردهای دارند تا اقدامات مؤثر و فوری علیه این مشکل انجام دهند؛ از جمله درباره مواردی که به نابرابری اجتماعی و اقتصادی مربوط میشود.
گزارشگر ویژه سازمان ملل، اضافه کرد: نگرانیهای من در مورد چنین نابرابریهایی با گزارشهایی در مورد جرمانگاری فقر تشدید میشود؛ بهموجب آن جرایم کوچک، مانند رانندگی بدون گواهینامه یا ناتوانی در پرداخت جریمههای معوق مدنی و هزینهها برای حبس افراد در سیستم عدالت کیفری استفاده میشود؛ جرمانگاری فقر از این طریق به محرک حبسهای دستهجمعی تبدیل میشود، که اغلب مردم را فقیرتر میکند.
نژادپرستی زیست محیطی و مناطق قربانی
کارشناس سازمان ملل در بخشی دیگر از گزارش خود میگوید: من از نژادپرستی زیستمحیطی که در طول زندگی خود شاهد بودم و اطلاعاتی که در مورد آن دریافت کردم شوکه شدم؛ آب و هوای جهانی و بحرانهای زیستی بهطور همزمان بحرانهای عدالت نژادی هستند. بحرانهای زیست محیطی به طور نامتناسبی از سوی افرادی که قربانی تبعیض، طرد و شرایط نابرابری نظاممند و نژادپرستی شدهاند، تحمل میشود.
به گفته وی، این گروهها اغلب به دلیل محرومیت و طردشان کمترین دریافت کمک را در بحرانهای جاری داشتهاند؛ این گروهها به طور نامتناسبی در «مناطق قربانی» متمرکز شدهاند، مناطقی که به دلیل تخریب محیط زیست خطرناک و حتی غیرقابل سکونت شدهاند. در حالی که بسیاری مناطق قربانی در جنوب جهانی هستند، برخی از این مناطق در آمریکا وجود دارد، از جمله «کوچه سرطان» که در لوئیزیانا از آن بازدید کردم.
«کوچه سرطان» به منطقهای در امتداد رودخانه میسیسیپی اطلاق میشود؛ کوچه سرطان پیش از این منطقهای بود که مزارع زیادی در آن وجود داشت و عمدتا جوامع سیاهپوست در آن زندگی میکنند.
این منطقه در معرض یک هجوم کارخانههای پتروشیمی به دلیل شیوههای غارتگرانه تصرف زمین و قوانین منطقهبندی و تصمیماتی که به منافع تجاری کسب و کارهای بزرگ امتیاز داده است. قرار گرفت.
مراقبت های بهداشتی ناعادلانه
نرخ نابرابر نژادی و مرگومیر ناشی از کرونا، نژادپرستی نظاممند را در سیستم مراقبتهای بهداشتی آمریکا آشکار کرد.
کارشناس سازمان ملل، میگوید: در طول بازدید خود، شنیدم که این موضوع تا چه حد نژادی و قومیتی است؛ گروههای اقلیت در سراسر آمریکا، در مقایسه با سفیدپوستان، نرخ بالاتری از بیماری و مرگ را در طیف گستردهای از بیماریها، از جمله دیابت، فشار خون بالا، چاقی، آسم و بیماریهای قلبی تجربه میکنند.
این پیامدهای سلامتی به وسیله اشکال مختلف نژادپرستی نظاممند، از جمله مسائل مربوط به دسترسی به غذای با کیفیت، همانطور که در بالا توضیح داده شد، دسترسی به خدمات مراقبتهای بهداشتی و نژادپرستی و سوگیری ناخودآگاه در بین ارائهدهندگان خدمات بهداشتی تعیین میشود.
گزارشهای زیادی در مورد نبود دسترسی به مراقبتهای بهداشتی در میان گروههای نژادی و قومی به دلیل کمبود امکانات، بهویژه در مناطق روستایی وجود دارد.
خشونت تسلیحاتی
گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه بحران خشونت تسلیحاتی در آمریکا، گفت: من عمیقا نگران میزان بالا و روبهرشد مرگ و جراحتهای ناشی از سلاح و تأثیر ناهمگون چنین فجایعی بر سیاهپوستان، مردم بومی و جوامع لاتینتبار، از جمله کودکان و جوانان از چنین گروههایی هستم.
احتمال مرگ کودکان و نوجوانان سیاهپوست بر اثر قتل با سلاح ۱۴ برابر بیشتر از همتایان سفیدپوست خود است.
چنین خشونتی، ساختار جوامع را ویران میکند و به آسیبهای ثانویه گسترده منجر میشود، زیرا افراد بدون دلیل اعضای خانواده، دوستان و همسالان خود را از دست میدهند.
اجرای قانون و سیستم عدالت کیفری
اشوینی در ادامه بیانیه خود به تبعیض نژادی در اجرای قانون و سیستم عدالت کیفری آمریکا پرداخت و نوشت: من از گزارشهایی درباره غیرانسانی کردن تبعیض نژادی در مجریان قانون و در هر مرحله از سیستم عدالت کیفری، بهویژه بر افراد سیاه پوست، عرب، اسلامی، بومی و لاتین تبار که دریافت کردم، وحشتزده شدم؛ من از شباهتهای دلخراش بین سیستم عدالت کیفری کنونی و الگوهای تاریخی بردهداری و جداسازی نژادی شنیدم.
نژادپرستی در سیاست های مهاجرتی آمریکا
اشوینی درباره نحوه مدیریت موضوع مهاجرات از سوی مقامهای آمریکایی، میگوید: در طول دیدارم، اطلاعاتی در مورد ایدئولوژیهای نژادپرستانه و بیگانههراسی و قوانین، سیاستها و شیوههای نهادینه شده دریافت کردم که روی هم تاثیر تبعیضآمیز نژادی بر دسترسی افراد و گروهها به تابعیت، ملیت و وضعیت مهاجرت دارند.
برخی از مواردی که گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه سیاستهای مهاجرتی آمریکا، درباره آنها ابراز نگرانی شدیدی کرده، به شرح زیر هستند.
- بازداشت اجباری غیرشهروندان بدون روند قانونی یا دسترسی به وکیل قانونی، در مراکز بازداشت تحت شرایط نامناسب، که تاثیر متفاوتی بر پناهجویان سیاه پوست دارد.
- عدم دسترسی به زبان در سیستم مهاجرت
- گزارش استفاده بیش از حد از خشونت از سوی گمرکات و حفاظت از مرزها و مهاجرت وافسران اجرای قانون که منجر به کشته شدن مهاجران سیاهپوست غیرقانونی شده است.
- پیشگیری از طریق بازدارندگی، سیاستها و شیوههایی که هدف آن جلوگیری از ورود مهاجران سیاهپوست و دیگر غیرسفیدپوستان از دیگر گروههای نژادی و قومیتی به آمریکا یا منصرف کردن آنها از تلاش برای ورود است.
- برونسپاری و نظامی کردن کنترل مرزهای آمریکا
- نقض اصل خودداری از اخراج
- کانال زندان تا اخراج که در آن افراد، بیشتر از اقلیت های نژادی، بلافاصله پس از آزادی از زندان های ایالتی به بازداشتگاه اداره مهاجرت و گمرکات فدرال (ICE) منتقل می شوند.
- درک نکردن این موضوع که بسیاری از عوامل محرک مهاجرت، مانند تغییرات آبوهوایی، درگیری و ناامنی ریشه در استعمار و بردهداری دارند یا اینکه شهروندی جبرانی را به عنوان نوعی عدالت جبرانی در نظر نگرفته است.
ریشه تاریخی نژادپرستی در جامعه آمریکا
در همین رابطه فواد ایزدی، استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل آمریکا در گفتوگو با میزان ضمن اشاره به موضوع نژادپرستی در آمریکا در سالی که گذشت، میگوید: اصولا تاسیس آمریکا با نژادپرستی بوده و جنایت نسلکشی ازسوی موسسان آمریکا نسبت به بومیان آن، روی داده است.
کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به اینکه این امر مورد پژوهش قرار گرفته که در ۱۵۰ سال نخست تاسیس آمریکا بیش از ۱۰۰ میلیون سرخپوست آمریکایی کشته شدند و سبک کشتار هم تنها با استفاده از سلاح نبوده است، اظهار کرد: کشتار هم با استفاده از سلاح بوده و هم اروپاییهایی که به آمریکا مهاجرت میکردند و در آنجا مستقر میشدند، غالبا بیماریهای گوناگونی داشتند و افرادی بودند که این بیماریها را گذرانده و مصونیت پیدا کرده بودند، اما بومیان آمریکایی نسبت به این بیماریها مصونیت پیدا نکرده بودند و بسیاری از آنها به دلیل بیماریهایی که ویروس آنها به صورت عمدی از سوی اروپاییها شیوع پیدا میکرد، جان خود را از دست دادند.
وی ضمن اشاره به ورود سیاهپوستان آفریقایی به آمریکا، یادآور شد: موضوع دیگر ورود آفریقاییهای سیاهپوست به آمریکاست؛ دهها میلیون نفر از این سیاهپوستان به آمریکا منتقل شدند و نیمی از این افراد در مسیر آفریقا به آمریکای شمالی جان خود را از دست دادند.
وی با بیان اینکه با افراد سیاهپوست مانند حیوان برخورد میشد، تاکید کرد: درصدی از این افراد سیاهپوست که به آمریکا رسیدند، نیز هدف انواع ظلمها قرار گرفتند.
ایزدی با بیان اینکه نوع بردهداری در آمریکا با دیگر نقاط جهان متفاوت بود، افزود: با سیاهپوستان در آمریکا مانند حیوان برخورد میکردند، این افراد حتی اجازه ازدواج هم نداشتند و حق اینکه دارای خانواده باشند را نداشتند، حتی کودکان سیاه پوست پس از تولد از مادر خود جدا میشدند؛ اینگونه برخوردهایی با سیاهپوستان در آمریکا میشد.
این استاد دانشگاه ضمن اشاره به اینکه این روند در آمریکا ادامه پیدا کرد، ادامه داد: همچنانکه مساحت آمریکا افزایش یافت و گستردهتر و سلطه آن بیشتر شد، این عقبه فکری و اعتقادی و ایدئولوژیکی ادامه داشت و نگاه نژادپرستانه نسبت به آمریکای لاتین و آمریکای مرکزی داشتند.
وی با اشاره به رویدادهای بعد از جنگ جهانی دوم، بیان کرد: بعد از جنگ جهانی دوم یکی از دلایل خشونت و کشتار آمریکا همین نگاه نژادپرستانه و ندیدن طرف مقابل به عنوان انسان است؛ چراکه اگر کسی این احساس را داشته باشد که طرف مقابلش نیز یک انسان است هیچگاه نمیتواند به راحتی او را بکُشد و فرد زمانی میتواند این کار را انجام دهد که طرف مقابل خود را انسان نپندارد.
ادامه دیدگاه نژادپرستانه آمریکا تا زمان معاصر
این استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه دیدگاه نژادپرستانه در آمریکا تا زمان معاصر نیز ادامه یافته است، گفت: این نژادپرستی و دیدگاه تنها مربوط به زمان تاسیس آمریکا نبوده و به عنوان مثال براساس محاسبات یک استاد تاریخ دانشگاه یل درباره هنری کیسینجر، سیاستمدار کهنهکار آمریکایی که چند ماه پیش درگذشت، این سیاستمدار با دستور شخصی خود دستکم ۳ میلیون نفر را کشته است.
ایزدی با اشاره به اینکه موضوع نژادپرستی در آمریکا عقبه فکری، فرهنگی طولانی دارد، بیان کرد: این دیدگاه هم در سیاست خارجی و هم در سیاست داخلی آمریکا مشهود است.
به گفته وی، در سالهای اخیر تظاهرات گستردهای علیه نژادپرستی در آمریکا روی داده و تظاهرکنندگان در شهرهای مختلف مجسمه جورج واشنگتن، موسس آمریکا و یا کریستف کلمب را پایین میآوردند چراکه تاسیس آمریکا براساس نژادپرستی بوده است.
وی با اشاره به اینکه نژادپرستی در آمریکا همچنان هم به صورت کامل ادامه دارد، تاکید کرد: این نژادپرستی در رابطه با کشتار پلیس علیه رنگینپوستان و در رابطه با اقتصاد آنها وجود دارد.
این استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه ترکیب جمعیتی آمریکا در حال تغییر است، گفت: این محاسبه اداره آمار آمریکاست که تا سال ۲۰۴۵ بیشتر جمعیت آمریکا را رنگینپوستان تشکیل خواهند داد و اکثریت مردم آمریکا رنگینپوست میشوند، یک تغییر در جمعیتشناسی آمریکا در حال اتفاق افتادن است، دولتها در آمریکا برای حفظ ظاهر هم که شده ممکن است برخی رنگینپوستان را به عنوان مسئول قرار دهند، اما حتی این افراد نیز در آن سیستم نژادپرستانه رشد کردند و اگرچه سیاهپوست هستند، اما در خدمت همان سیستم قرار دارند.
آمریکا در حال تغییر است
کارشناس مسائل آمریکا با بیان اینکه آمریکا در حال تغییر است، عنوان کرد: اگر این جمعیت رنگینپوست به اکثریت تبدیل شود در آن صورت آمریکا به صورت ریشهای تغییر خواهد کرد و آینده یک آینده متغیری خواهد بود.
وی با اشاره به خبرهای مربوط به دونالد ترامپ در آمریکا، بیان کرد: یکی از دلایل اقبال به دونالد ترامپ در میان درصدی از مردم آمریکا نیز همین است که آن جمعیت نژادپرست آمریکا متوجه شدهاند تغییری در جمعیتشناسی این کشور در حال روی دادن است و از این جهت ترامپ در انتخابات پیروز شد چرا که سخنانی نژادپرستانه و باب میل آنها میگوید.
ایزدی در پایان با اشاره به جنبههای مختلف نژادپرستی در آمریکا، گفت: در جنبههایی مانند زیستمحیطی هم این نژادپرستی وجود دارد، این تبعیض نژادی در حوزه اقتصادی هم نمایان میشود؛ وضعیت اقتصای رنگینپوستان ضعیف است و ضعیف نگهداشته شدهاند و بسیاری از آنها مجبور به تهیه مسکن در مناطق ارزانتر و جاهایی هستند که مشکلات زیستمحیطی و آلودگی وجود دارد.