مدیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی گفت: برای عقلانیت می‌توان محورهایی برشمرد از جمله عقلانیت در تصمیم، عقلانیت در گفتار و عقلانیت در رفتار و عقلانی‌سازی جامعه وظیفه نخبگان است؛ چه با تصمیم، چه با عمل، چه با تبیین و چه با عملکرد شخصی و اجتماعی.
محمدباقر خراسانی، پژوهشگر حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با رسانه فکرت به بیان نقش نخبگان حوزه و دانشگاه در بالا بردن مشارکت حداکثری مردم در انتخابات پیش رو پرداخت.
مدیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی با تعریف سه اصطلاح عقلانیت، مردم و نخبگان بیان کرد: عقلانیت، یعنی خردورزی و استفاده از فکر و عقل و بهره گیری از روش و ابزارهای عقلانی در تصمیم، رفتار و عمل (فردی و اجتماعی) و دوری از هیجانات، احساسات و تعصبات. مردم، همه افرادی که در یک کشور زندگی می‌کنند و یا وابسته به آن کشور هستند که به هویت، قوانین، و آیین آن احترام گذاشته و یا پایبند آن هستند. فارغ از قومیت، جنسیت، موقعیت (جایگاه)، ثروت و اعتقاد. نخبگان، همه افراد حقیقی و حقوقی که قدرت تأثیرگذاری، جهت‌دهی، بسیج و سامان دهی توده‌های مردم را دارند. رسانه‌ها در این زمره می‌توانند تعریف شوند.
وی افزود: انواع نگاه به مردم و جایگاه آنها از نظر سیاسیون را می‌توان این‌گونه دسته‌بندی کرد؛ نگاه ویترینی و دکوری، نگاه داربستی و ابزاری، نگاه تشریفاتی، نگاه مقطعی و نگاه دائمی، جدی و رکن رکین نگاه امام و رهبری به مردم همین نگاه آخری هست؛ از روش‌های مبارزه سیاسی امام خمینی(ره) مردمی کردن مبارزه بود. از مصادیق این نگاه به مردم در سیره امام‌خمینی (ره) می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ تشکیل کمیته انقلاب 23 بهمن 1357 برای امنیت، تشکیل کمیته‌امداد 14 اسفند 57 برای رفاه و ارائه خدمات اجتماعی، تشکل بسیج 5 آذر 1358 و تشکیل سپاه 2 اردیبهشت 1358
خراسانی درباره تأثیر نخبگان بر مشارکت حداکثری مردم تصریح کرد: برای عقلانیت می‌توان محورهایی برشمرد از جمله عقلانیت در تصمیم، عقلانیت در گفتار و عقلانیت در رفتار و عقلانی‌سازی جامعه وظیفه نخبگان است؛ چه با تصمیم، چه با عمل، چه با تبیین و چه با عملکرد شخصی و اجتماعی.
پژوهشگر حوزه و دانشگاه ادامه داد: نخبگان با این روش‌ها می‌توانند در عقلانی سازی و یا هیجانی‌سازی جامعه نقش داشته‌باشند. البته برخی اوقات در مسیر عقلانی سازی هیجان هم صورت گیرد. هیجان‌سازی اگر توأم با هدفِ برنامه ریزی شده، و مثبت و در مسیر مصالح عمومی، مشارکت حداکثری و حفظ منافع باشد، بسیار سودمند است و دقیقاً در مسیر عقلانیت است، (هیجان صادق)؛ اما اگر هیجان سازی با مصالح و منافع عمومی ناسازگار، به‌دنبال منافع و سودهای شخصی و حزبی، سبب تضعیف روحیه امید مردم و بی اعتمادی عمومی در جامعه باشد، مخالف عقلانیت است. باید مراقب هیجان کاذب بود که توسط برخی رسانه‌ها، افراد، جریان‌های سیاسی و… صورت می‌گیرد.
وی گفت: می‌توان با فعال‌سازی قدرت تفکر و جلوگیری از تحمیق و انسداد فکری و معرفتی مردم کار کرد که آنها درست انتخاب‌کنند و فردی را برگزینند که مطابق با شأن و وظایف و اختیارات نماینده و مجلس باشد و به تعهد و تخصص او توجه کنند نه شانتاژ و قومیت و حزبیت. شکل‌گیری مجلسی که در رأس امور و تسهیل کننده امور باشد؛ مجلسی که مکمل سایر قوا در توسعه و تعالی جامعه باشد؛ مجلسی که برنامه‌دان و شعور محور باشد نه پیمانکار افراد، گروه‌ها، جریانات سیاسی، نه نماینده دولت و قوای دیگر.
خراسانی گفت: با اعتماد سازی، با امید آفرینی، با رفع شبهات و با شناسایی برنامه دشمن در مقابل مردم؛ برنامه دشمن برای مردم این است که مردم در صحنه‌ی سیاست و فرهنگ و اقتصاد و امنیت و برنامه‌های دینی نباشند و برای این منظور روی یأس آفرینی خیلی حساب باز کرده‌اند. با ایجاد شبهاتی مثل اینکه حضور فایده ندارد، همه چی دست خودشان هست، با بزرگ نمایی کمبودهای خود و دستاوردهای دیگران، با ایجاد ترس از قدرت‌های خارجی بزرگ. آنها می‌خواهند مردم بی‌اعتقاد و بی‌اعتنا باشند.
پژوهشگر حوزه علمیه قم همچنین راه مقابله با راهبرد دشمن را حضور مردم دانست و ابراز داشت: حضور حق است نه فقط تکلیف. باید حضور ترویج بشود؛ ترویج از سوی نخبگان، طبق فرموده رهبر معظم انقلاب وظیفه نخبگان این است که هر کسی صدایی دارد، هر کسی زبان گویایی دارد، هر کسی مخاطبی دارد، هر کسی می‌تواند اثر بگذارد، باید روی این زمینه کار کند: وَ تَواصَوا بِالحَقّ؛ مردم را بایستی به حضور در میدان، ایستادگی در میدان، آشنایی با لوازم میدان وادار کنند.
محمدجواد رحمانی
