پس از آمارهای پرقدرت ۲۰۲۳، گردشگری بین‌المللی در سال ۲۰۲۴ به خوبی در مسیر بازگشت به سطح قبل از همه‌گیری قرار گرفته است و البته ادامه این جریان، به بازیابی اعتماد گردشگران با توجه به وقوع ناآرامی‌ها در چند منطقه بستگی دارد.
بر اساس نخستین گزارش سازمان جهانی گردشگری در سال جدید میلادی، گردشگری بین‌المللی سال ۲۰۲۳ را با رسیدن به ۸۸ درصد سطح قبل از همه‌گیری کرونا و ثبت ۱.۳ میلیارد ورودی بین‌المللی به پایان رساند. انتظار می‌رود آزادسازی تقاضای متوقف‌شده، افزایش دسترسی‌های هوایی و پرقدرت‌شدن بازارها و مقاصد آسیایی، زمینه‌ساز بهبود کامل جریان گردشگری تا پایان سال ۲۰۲۴ باشد.
رقابت خاورمیانه، اروپا و آفریقا
گزارش سازمان جهانی گردشگری یک نمای کلی از عملکرد این بخش در سال ۲۰۲۳ را ارائه می‌دهد و بهبود را بر اساس منطقه جهانی، زیرمنطقه و مقصد ردیابی می‌کند، که مهم‌ترین نتایج این گزارش عبارتند از:
- خاورمیانه، به عنوان تنها منطقه‌ای معرفی شد که به سطوح پیش از همه‌گیری رسید و حتی ۲۲ درصد بالاتر از آمار سال ۲۰۱۹ را ثبت کرد.
- اروپا، پربازدیدترین منطقه جهان با حمایت تقاضای درون‌منطقه‌ای و سفر از ایالات متحده، به ۹۴ درصد از سطح سال ۲۰۱۹ رسید.
- آفریقا، ۹۶ درصد از بازدیدکنندگان قبل از همه‌گیری را بازیابی کرد و قاره آمریکا به ۹۰ درصد رسید.
- پس از بازگشایی چندین بازار و مقصد، آسیا و اقیانوسیه به ۶۵ درصد از سطح قبل از همه‌گیری رسید. با این حال، عملکردها در مناطق گوناگون متفاوت است، به طوری که جنوب آسیا در حال حاضر به ۸۷درصد از سطوح ۲۰۱۹ رسیده و شمال شرق آسیا حدود ۵۵درصد بهبود یافته است.
ورود گردشگران بین‌المللی در سال ۲۰۲۳ (درصد تغییر نسبت به سال ۲۰۱۹):
داده‌های موجود در چندین مقصد، از جمله مقاصد بزرگ و همچنین مقاصد کوچک و نوظهور نشان می‌دهد که سال ۲۰۲۳ در مقایسه با سال ۲۰۱۹، رشد دورقمی در ورودی‌های بین‌المللی را تجربه کرده است. چهار زیرمنطقه از سطح ورود خود در سال ۲۰۱۹ فراتر رفته‌اند: اروپای مدیترانه جنوبی، دریای کارائیب، آمریکای مرکزی و شمال آفریقا.
زوراب پولولیکاشویلی ـ دبیرکل سازمان جهانی گرشگری ـ می‌گوید: «آخرین داده‌های این سازمان بر انعطاف‌پذیری و بهبود سریع گردشگری تاکید می‌کند و پیش‌بینی می‌شود در پایان سال ۲۰۲۴ به سطح کامل پیش از همه‌گیری دست یابیم. این بازگشت در حال حاضر تأثیر قابل‌توجهی بر اقتصاد، مشاغل، رشد و فرصت‌ها برای جوامع دارد. این آمار و ارقام همچنین وظیفه حیاتی پیشرفت پایدار را در توسعه گردشگری خاطرنشان می‌کند.»
درآمد گردشگری بین‌المللی در سال ۲۰۲۳
آخرین داده‌های سازمان جهانی گردشگری تأثیر اقتصادی بازگشت به شرایط پیش از کرونا را نیز برجسته نشان می‌دهد.
- بر اساس برآوردهای اولیه، درآمدهای بین‌المللی گردشگری در سال ۲۰۲۳ به ۱.۴ تریلیون دلار رسید، که حدود ۹۳ درصد از ۱.۵ تریلیون دلاری است که مقصدها در سال ۲۰۱۹ به دست آورده بودند.
- کل درآمدهای صادراتی حاصل از گردشگری (شامل حمل و نقل مسافر) در سال ۲۰۲۳ در مجموع ۱.۶ تریلیون دلار تخمین زده می‌شود که تقریباً ۹۵ درصد از ۱.۷ تریلیون دلار ثبت‌شده در سال ۲۰۱۹ است.
- برآوردهای اولیه درباره سهم اقتصادی گردشگری که در تولید ناخالص داخلی مستقیم گردشگری (TDGDP) اندازه‌گیری می‌شود، به ۳.۳ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۳ یا ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی اشاره می‌کند. این نشان‌دهنده بهبود تولید ناخالص داخلی مستقیم گردشگری نسبت به سطح قبل از همه‌گیری است که تحت‌تأثیر گردشگری داخلی و بین‌المللی قوی قرار دارد.
- چندین مقصد، رشد شدیدی را در درآمدهای گردشگری بین‌المللی در ۱۰ تا ۱۲ ماه اول سال ۲۰۲۳ گزارش کردند که در برخی موارد از رشد ورودی‌ها فراتر رفته است. تقاضای زیادی برای سفرهای خروجی نیز توسط چندین بازار منبع بزرگ در این دوره گزارش شد که بسیاری از آنها از سطح سال ۲۰۱۹ فراتر رفتند.
- بهبود پایدار در عملکرد شاخص‌های صنعت گردشگری نیز منعکس شده است. بر اساس این گزارش، هم ظرفیت هوایی بین‌المللی و هم تقاضای مسافر حدود ۹۰ درصد از سطوح قبل از همه‌گیری را تا اکتبر ۲۰۲۳ بهبود بخشیده است. نرخ اشغال جهانی در مؤسسات اقامتی در نوامبر به ۶۵ درصد رسید که کمی بالاتر از ۶۲ درصد در نوامبر ۲۰۲۲ است.
چشم‌انداز ۲۰۲۴
- انتظار می‌رود گردشگری بین‌المللی در سال ۲۰۲۴ به طور کامل، سطح قبل از همه‌گیری را بازیابی کند و برآوردهای اولیه حاکی از رشد ۲ درصدی بالاتر از سطح سال ۲۰۱۹ است. این پیش‌بینی تابع سرعت بهبود در آسیا و تحول ریسک‌های نزولی اقتصادی و ژئوپلیتیکی موجود است.
- چشم‌انداز مثبت در آخرین نظرسنجی شاخص اعتماد گردشگری منعکس شده است، به طوری که ۶۷ درصد از متخصصان گردشگری، چشم‌انداز بهتر یا بسیار بهتری را برای سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۲۳ پیش‌بینی کرده‌اند. حدود ۲۸ درصد انتظار عملکرد مشابه دارند، درحالی که تنها ۶ درصد انتظار دارند عملکرد گردشگری در سال ۲۰۲۴ بدتر از سال گذشته میلادی باشد.
چند نکته کلیدی
هنوز فضای قابل توجهی برای بهبود در سراسر آسیا وجود دارد. بازگشایی چندین بازار مبدا و مقصد، بهبود را در منطقه و در سطح جهانی تقویت خواهد کرد.
انتظار می‌رود گردشگری خروجی و ورودی چین در سال ۲۰۲۴ به دلیل تسهیل در صدور روادید و ظرفیت هوایی بهبود یابد. چین برای اتباع فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، اسپانیا و مالزی برای یک سال تا ۳۰ نوامبر ۲۰۲۴، امکان سفر بدون ویزا را فراهم کرده است.
اقدامات تسهیل‌کننده ویزا و سفر، مسافرت به خاورمیانه و آفریقا را با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) برای اجرای یک ویزای توریستی یکپارچه مشابه ویزای شنگن تقویت خواهد کرد.
انتظار می‌رود اروپا در سال ۲۰۲۴ دوباره پیشتاز آمارهای سفر باشد. در ماه مارس، رومانی و بلغارستان به منطقه حرکت آزاد شنگن خواهند پیوست و پاریس میزبان بازی‌های المپیک تابستانی در ماه‌های جولای و آگوست خواهد بود.
سفرهای قوی از ایالات متحده به دلیل قدرت دلار همچنان برای مقاصد در قاره آمریکا و فراتر از آن مفید خواهد بود. همانند سال ۲۰۲۳، بازارهای بزرگ تأمین‌کننده گردشگر در اروپا، آمریکا و خاورمیانه همچنان به جریان‌ها و هزینه‌های گردشگری در سراسر جهان کمک خواهند کرد.
روندهای معکوس اقتصادی و ژئوپلیتیکی همچنان چالش‌های مهمی را برای بهبود پایدار گردشگری بین‌المللی و سطوح اعتماد ایجاد می‌کند. تداوم تورم، نرخ‌های بهره بالا، قیمت‌های نوسانات نفت و اختلال در تجارت می‌تواند همچنان بر هزینه‌های حمل‌ونقل و اقامت در سال ۲۰۲۴ تأثیر بگذارد.
در مقابل این پس‌زمینه، انتظار می‌رود گردشگران به‌طور فزاینده‌ای به دنبال ارزش پول در سفر باشند و به مناطقی نزدیک‌تر به محل سکونت خود سفر کنند. شیوه‌های پایدار و سازگاری نیز نقش فزاینده‌ای در انتخاب مصرف‌کننده خواهد داشت.
کمبود کارکنان در بخش گردشگری همچنان یک مسأله حیاتی است؛ زیرا مشاغل گردشگری برای مقابله با تقاضای بالا با کمبود نیروی کار مواجه هستند.
همچنین تحولات درگیری رژیم صهیونیستی در غزه ممکن است سفر در خاورمیانه را مختل کند و اعتماد مسافران را تحت‌تأثیر قرار دهد. بی‌اطمینانی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و همچنین سایر تنش‌های ژئوپلیتیکی فزاینده، همچنان بر اعتماد گردشگران بین‌المللی تاثیر می‌گذارد.
