کرونا که آمده بود همه از شیوع یکباره آن شوکه بودیم و نگران! اما در بین همه استرس‌هایی که این بیماری برای ما ایجاد کرده بود شایعات و واقعیت های پیرامونش تبدیل به سوهان جسم و روح جمعی ما شد به نحوی که با جهش‌های جدید این بیماری هنوز هم انتشار برخی این مطالب گاها کذب یا اغراق آمیز منجر به نگرانی مردم می‌شود.
برخی هم بدون آنکه مطالعه‌ای درباره گونه‌های جدید ویروس کنند هر مطلبی را که در فاضی مجازی می‌بینند دست به دست می‌کنند و به انتشار اخبار نگران کننده دامن می‌زنند و بی آنکه خیلی متوجه باشند با ناآرام کردن فضای افکار عمومی جامعه از خود این بیماری خطرناک تر عمل می‌کنند. سوال ها و نگرانی های بی شماری در باره این بیماری در اذهان عمومی مطرح است.
حالا با ورود سویه امیکرون به کشور باز هم شاهد انتشار همین دست اخبار و مطالب هستیم لذا سعی کردیم با استفاده از نظر متخصصان و پزشکان تکلیف پاسخ این سوال ها از خط ملتهب شایعات جدا کنیم تا با شناخت هرچه بهتر این بیماری رفتار منطقی تری نسبت به خبرهای داغ و لحظه به لحظه فضای مجازی داشته باشیم.
اگرچه به گفته کارشناسان بخش بهداشت و درمان، اطلاعات کافی در خصوص رفتار سویه جدید کرونا موسوم به «اومیکرون» در دست نیست، اما گاهی باورهای عامیانه‌ای در میان کاربران فضای مجازی در این باره دست به دست می‌شود و برخی‌ها را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این باورهای عامیانه به جای منابع موثق و صاحب صلاحیت که در این مورد کارشناسان و مدیران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است، از سوی کاربران ناشناخته منتشر، و گاهی نیز به سرعت از طریق بازنشر سایر کاربران گسترش می‌یابد؛ باورهایی که اگر به نظر یک کاربر فضای مجازی نزدیکتر و با تجربه زیسته‌اش کمی همخوان‌تر باشد، بدون تجزیه و تحلیل آن را لایک و بازنشر می‌کند.
این باورهای سطحی و فاقد بنیه علمی و پژوهشی در برخی از موارد کارشناسان این بخش را به روشنگری وا می‌دارد تا جایی که اخیرا دکتر «ایلاد علوی»، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی بیمارستان «لقمان حکیم» به برخی از این باورها واکنش نشان داد.
*واکسیناسیون و ابتلا در گذشته مصونیت ایجاد نمی‌کند
وی در تبیین یکی از این باور غلط مبنی بر در معرض خطر بودن افرادی که پیش‌تر به کرونا مبتلا شده‌اند، تصریح کرد: تمامی افراد در معرض خطر ابتلا به سویه جدید هستند و نباید تصور شود که واکسیناسیون و ابتلا در گذشته، ایمنی لازم برای مقابله با امیکرون را فراهم می‌کند.
به گفته وی این عبارت برای جلب توجه بیشتر افراد واکسینه شده و آنهایی که در گذشته درگیر کرونا شده بودند، بیان شده است زیرا احتمال ابتلا در این افراد هم وجود دارد.
وی اضافه کرد: این موضوع در خصوص ریسک ابتلای کودکان نیز مطرح است زیرا کودکان نیز از ابتلا به اومیکرون مصون نیستند؛ از طرفی واکسیناسیون هم برای این گروه سنی کامل نشده است.
*بیماری زایی امیکرون کمتر نیست
علوی با اشاره به تایید ادعای قدرت انتقال بالای امیکرون در مطالعات علمی، تصریح کرد: با توجه به فقدان اطلاعات کافی در خصوص رفتار سویه امیکرون، کم‌رنگ شدن رعایت اصول بهداشتی و هر اقدامی که امکان رعایت را محدود کند، نگران‌کننده خواهد بود.
احمد مجتهدی، معاون بهداشتی دانشکده علوم پزشکی مراغه نیز می‌گوید: در ارتباط با بیماری‌زایی این ویروس مباحث زیادی مطرح می‌شود که به مطالعه نیاز دارد اما به طور مشخص ادله علمی مبنی بر اینکه بیماری‌زایی اومیکرون کمتر باشد، در دست نیست.
وی اظهار داشت: حتی اگر بنا بر این باشد که بیماری‌زایی اومیکرون کم است، تعداد بستری‌های اومیکرون به دلیل سرایت‌پذیری بالای آن زیاد خواهد بود و در نتیجه سطح خدمات کاهش خواهد یافت که این امر به نوبه خود می‌تواند تلفات را در موج ششم کرونا افزایش دهد.
* دریافت دو نوبت واکسن کفایت نمی‌کند
وی به تاثیر واکسیناسیون کرونا روی اومیکرون نیز اشاره و بیان کرد: بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، دریافت دو نوبت واکسن کفایت نمی‌کند و تزریق دز سوم الزامی است.
به گفته وی افرادی که یک نوبت واکسن دریافت کرده‌اند، درست مثل فرد واکسن‌نزده هستند و دریافت دو دز واکسن هم کفایت نمی‌کند و دریافت دز سوم برای آنان الزامی است.
وی با تاکید بر اینکه درصد ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در بین افرد واکسینه پایین است، به یکی دیگر از باورهای سطحی اشاره و بیان کرد: روند واکسیناسیون باید تکمیل شود و توصیه اساسی تا زمانی که سویه‌های جدید کرونا غیرفعال و از حالت همه‌گیری خارج شود، دریافت منظم واکسن است.
*برای دز سوم می‌توانید هرنوع واکسنی دریافت کنید
معاون بهداشتی دانشکده علوم پزشکی مراغه اضافه کرد: از نظر تامین واکسن مشکلی نداریم و از جاماندگان نوبت‌های اول و دوم انتظار می‌رود تا واکسن کرونا را هرچه سریع‌تر دریافت کنند؛ افرادی که سه ماه از دریافت دز دوم واکسن آنان می‌گذرد نیز می‌توانند هر نوع واکسنی را دریافت کنند و به ویژه سالمندان و گروه‌های پرخطر به دنبال واکسن خاص نباشند.
وی در مورد این باور غلط که افراد واکسینه شده نیاز چندانی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی ندارد، اظهار داشت: حتی اگر ۹۵ درصد جمعیت هم طی هر سه نوبت واکسینه شوند، باز هم رعایت پروتکل‌ها الزامی است زیرا در صورت رعایت نکردن آنها، تاثیر واکسن کاهش می‌یابد.
رئیس دانشکده علوم پزشکی مراغه در سوی دیگر معتقد است که افراد بالای ۱۸ سال با مراجعه به مراکز واکسیناسیون، دُز سوم واکسن کرونا را باید بدون توجه به نوع آن دریافت کنند و در حقیقت بر تاثیر دریافت نوبت سوم همه واکسن‌ها مهر تایید می‌زند.
*دلمیکرون وجود ندارد
همچنین طی روزهای گذشته اخباری درباره انتشار دلمیکرون نیز منتشر شد که پیام طبرسی عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا بیان داشت:در اروپا و آمریکا چون به صورت همزمان سویه دلتا و امیکرون در حال چرخش است و ممکن است برخی از افراد مخصوصاً آنهایی که دچار نقص ایمنی هستند، به این دو ویروس گرفتار شوند، اسم ابتلای آنها دلمیکرون نامیده شده و نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورها از جمله هند هم چنین سویه‌ای گزارش نشده است.
*سرعت انتقال Omicron چقدر است؟
طبرسی گفت: همانطور که گفتیم سرعت انتقال اومیکرون چندین برابر دیگر سویه‌های کروناست. این به معنی است که اگر شما پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکنید، این ویروس می‌تواند در کمتر از سی ثانیه منتقل شود و دیگران را هم درگیر کند.
*اومیکرون پایان کرونا است؟
پیدایش واریانت جدید یک مسئله اجتناب‌ناپذیر است. همان‌گونه که ویروس آنفولانزا سال هاست دچار جهش می‌شود و از بین نمی‌رود، کرونا هم ممکن است از بین نرود. تنها راهکار موجود این است که بدن‌مان را در مقابل این ویروس همانند آنفولانزا مقاوم کنیم تا عوارض ناشی از آن را به حداقل برسانیم.
مسعود یونسیان درباره روش‌های پیشگیری از مبتلا شدن افراد به واریانت اُمیکرون گفت: طبق تحقیقات و اطلاعاتی که تا به امروز به دستمان رسیده، شدت آن برای فردی که به این ویروس مبتلا می‌شود، خوشبختانه نسبت به واریانت‌های قبلی از جمله دلتا کمتر خواهد بود. باتوجه به همین امر، این واریانت برای خود آن فردی که به این ویروس مبتلا می‌شود نگرانی به نسبت کمتری دارد، اما به دلیل این که فرد مبتلا شده تعداد افراد بیشتری را به این بیماری مبتلا می‌کند و این امر موجب جهش ویروس می‌شود، نگرانی‌هایی را به دنبال خواهد داشت.
*نباید در فضای بسته حضور داشته باشیم
به گفته دبیر کمیته تخصصی اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری ویروس کرونا «وقتی تعداد زیادی از افراد حتی با درصد پایین کشندگی به این ویروس مبتلا شوند خطرات بیشتر می‌شود.»
دبیر کمیته تخصصی اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری ویروس کرونا ادامه داد: باید علاوه بر حفظ سلامتی خود، از سلامت خانواده، دوستان، نزدیکان و … نیز محافظت کنیم و روش‌های پیشگیری این بیماری با مدل‌های قبلی تفاوتی ندارد و تنها به خاطر اینکه سرایت پذیری اُمیکرون نسبت به قبلی‌ها بیشتر است، باید سختگیری بیشتری داشته باشیم. اگر در گذشته و شیوع سویه‌های قبلی می‌گفتیم در فضاهای بسته بیشتر از نیم ساعت حضور نداشته باشیم، در حال حاضر در صورت عدم ضرورت نباید در فضای بسته حضور داشته باشیم و باید در حال حاضر هم به مسئولیت فردی و هم به مسئولیت اجتماعی توجه ویژه‌ای کنیم.
به گفته دبیر کمیته تخصصی اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری ویروس کرونا خطر این ویروس برای هر فرد مبتلا شده بیشتر از سویه‌های قبلی نیست، اما افزایش تعدا مبتلایان برای جامعه خطرناک خواهد بود. اقدامات پیشگیری همانند قبل است و هموطنان فقط باید رعایت بیشتری داشته باشند. همچنین مطمئن‌ترین روش پیشگیری به دلیل نشان دادن اثر بخشی خود در گذشته، تکمیل واکسیناسیون است و تجربه نشان داده ما متاسفانه استفاده از ماسک و دستورلعمل‌های بهداشتی را به صورت کامل رعایت نمی‌کنیم، در همین راستا بهتر است در کنار رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی از روش‌های دیگری مانند تزریق واکسن استفاده کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا امیکرون می‌تواند پایان کرونا باشد گفت: در آینده هر موضوعی ممکن است رخ دهد و ما نمی‌توانیم این موضوع را پیش بینی کنیم، بهتر است در حال حاضر روی وضعیت فعلی خود متمرکز شویم و بر روی احتمالات ذهن خود را مشغول نکنیم.
در نهایت آنچه اهمیت دارد این است که نه تنها سویه اُمیکرون بلکه سویه‌های قبلی و حتی بعدی هم تنها در شرایطی کنترل می‌شوند که در وهله واکسیناسیون عمومی در دزهایی که وزارت بهداشت تاکید داشته انجام می‌گیرد و همچنان رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم رعایت شود.
