آموزش عالی رژیمصهیونیستی شاید در نگاه نخست تنها وظیفه آموزش و تربیت دانشجو را برعهده داشته باشد اما در عمل، ابزاری برای آپارتاید به شمار میرود. درواقع، آموزش عالی این کشور در حمایت از پروژه صهیونیستی، بیش از اینکه صرفا فعالیتی ضدفلسطینی داشته باشد، ابزاری اصلی برای این ضدیت به شمار میرود و از ابتدای شکلگیری نیز این نقش را برعهده گرفته است. آنچه از ماهیت کار آموزش عالی و دانشگاهی رژیمصهیونیستی برمیآید، فعالیتی است که در راستای حمایت از ارتش و نظامیان این کشور در مقابله با فلسطینیها دارد بهطوریکه حتی سالانه بودجههای زیادی صرف تحقیق و توسعه برای تولید فناوریها میشود. از اینرو ابتدا به بررسی وضعیت دانشگاههای این کشور و سپس نقش آنها در پیشبرد اهداف نظامی پرداختهایم.
در مورد آموزش رژیمصهیونیستی چه میدانیم؟
آموزشهای دانشگاهی در رژیمصهیونیستی شامل دانشگاههای خصوصی و دولتی، کالجها، موسسات آموزش فنی و مدارس فنی و حرفهای میشود. در دوران کرونا، بیکاری افرادی با مدرک پایینتر از مقطع دانشگاهی در مقایسه با تحصیلکردههای دانشگاه، بر اهمیت تحصیلات دانشگاهی تاکید کرد. به عبارتی، افرادی که در دانشگاه تحصیل کردهاند راحتتر میتوانند با فناوریهای جدید سازگار شوند. حدود 71 درصد از افراد 55 تا 74 ساله با تحصیلات دانشگاه در دوران کرونا میتوانستند از سیستمهای ویدئویی و آنلاین استفاده کنند. این آمار در افرادی که تحصیلات غیردانشگاهی داشتند تنها 34 درصد بوده است. آموزش عالی در رژیمصهیونیستی نقش مهمی برای ورود فارغالتحصیلان به بازار کار دارد. تعداد دانشجویان تازه ورود به دانشگاه در سال تحصیلی این کشور به بیش از 211 هزار نفر میرسد. طبق آمار ارائه شده، بیش از 50.12 درصد از جمعیت حدود 9 میلیون و 400 هزار نفری رژیمصهیونیستی تحصیلکرده است و تحصیلات دانشگاهی خود را به اتمام رساندهاند. بیش از 350 هزار دانشجو در دانشگاههای رژیمصهیونیستی در حال تحصیل هستند که بالاترین تعداد آنها را دانشجویان مقطع کارشناسی تشکیل میدهند و به عبارتی 24 درصد کل دانشجویان دانشگاهها را دانشجویان کارشناسی به خود اختصاص دادهاند. حدود 12 هزار دانشجو تنها در مقطع دکتری در دانشگاههای اسرائیلی مشغول تحصیل هستند.
هزینه 30 میلیون دلاری دولت در بخش آموزش عالی
دولت رژیمصهیونیستی در سال 2022 قریب 30 میلیون دلار برای حوزه آموزش عالی این کشور هزینه کرد که در مقایسه با سال 2021 اندکی کاهش داشته است. اما در این میان، هزینهای که دولت طی سالهای 2013 تا 2019 روی حوزه آموزش عالی داشته به مرور روند افزایشی را نشان میدهد. علاوهبر این، آمارها حکایت از آن دارد که درآمد حاصل از بخش آموزش عالی تا سال 2024 با روند تدریجی افزایشی روبهرو خواهد بود. به دلیل نقش مرکزی آموزش عالی در رژیمصهیونیستی، اغلب استادان فعال در مراکز آموزشی نسبت به حقوق و مزایایی که به آنها تعلق میگیرد، معترضند و انتظار دارند با وجود اهمیتی که این حوزه برای آنها دارد، از حقوق و مزایای بیشتری برخوردار باشند. در سال 2020، بیش از 463 هزار نفر در صنعت آموزش عالی رژیمصهیونیستی به فعالیت مشغول بودند که یکی از بزرگترین حوزههای استخدامی در این کشور به شمار میرود. طبق پیشبینیهای صورت گرفته، کل هزینه مصرفی دولت روی حوزه آموزش عالی تا سال 2026 به بیش از هشت میلیارد و 150 میلیون دلار خواهد رسید. به گزارش eolasmagazine، بیش از 400 مرکز R&D در رژیمصهیونیستی مستقر هستند که بیشتر آنها از سوی شرکتهای چندملیتی اداره میشوند. میزان تولید ناخالص داخلی (GDP) رژیمصهیونیستی در سال 2023 حدود 564 میلیارد دلار برآورد شده و در سال 2022 حدود 4.8 درصد از کل GDP این کشور به R&D اختصاص یافته است. تنها 3.39 درصد از R&D از سوی بخش خصوصی تامین میشود.
دانشگاههای صهیونیستها در نگاه آماری
به گزارش statista، در آخرین آماری که از شمار دانشگاههای رژیمصهیونیستی در دست است، حدود 10 دانشگاه و 53 کالج در این کشور فعالیت میکنند که تحت نظارت شورای آموزش عالی اسرائیل مشغول کار هستند. از 10 دانشگاه رژیمصهیونیستی، 9 دانشگاه دولتی و تنها یک دانشگاه آن خصوصی است. «موسسه فنی تخنیون»، دانشگاه عبری اورشلیم، موسسه علوم وایزمن، دانشگاه برایلان، دانشگاه تلآویو، دانشگاه حیفا، دانشگاه بنگوریون، دانشگاه آریل، دانشگاه ریچمن و האוניברסיטה הפתוחה 10 دانشگاه فعال در رژیمصهیونیستی هستند که تنها دانشگاه ریچمن به صورت خصوصی اداره میشود. قدمت قدیمیترین دانشگاه این کشور یعنی موسسه فنی تخنیون به سال 1912 برمیگردد که در منطقه حیفا واقع شده است. علاوهبر این دانشگاهها و کالجهایی که در این کشور فعالیت میکنند، برخی پردیسهای دانشگاههای خارجی هم شامل دانشگاه بریگم یانگ، کالج اتحادیه عبری، کالج هیلسانگ، دانشگاه نیویورک، کالج تورو، دانشگاه ایندیاناپلیس، دانشگاه یشیوا مشغول فعالیتند. بخش عظیمی از موفقیت دانشگاههای این کشور مدیون شکوفایی فناوریهای برتر و توسعه اقتصادی است که بهویژه در سالهای اخیر برای این کشور ایجاد شده است. در آخرین گزارشی که پایگاه رتبهبندی تایمز برای برترین دانشگاههای 2024 منتشر کرده، هشت دانشگاه رژیمصهیونیستی در جمع برترینهای دنیا قرار گرفتهاند. دانشگاه «تلآویو» با کسب رتبه 250- 201 در دنیا، برترین دانشگاه این کشور شناخته شده است. همچنین در رتبهبندی شانگهای، هفت دانشگاه از این کشور حضور دارند و سه دانشگاه جزء 100 دانشگاه نخست این رتبهبندی قرار گرفتهاند. از دیدگاه شانگهای، موسسه علوم «ویزمن» رتبه 68 دنیا را از آن خود کرده است. علاوهبر این، در رتبهبندی QS، شش دانشگاه از رژیمصهیونیستی در جمع برترین دانشگاههای دنیا قرار گرفتهاند و برترین دانشگاه این کشور دانشگاه «تلآویو» با رتبه 215 مشخص شده است. در میان رشتههای دانشگاهی رژیمصهیونیستی، رشتههای مهندسی و معماری پرطرفدارترین رشتهها هستند و بیش از 26 هزار دانشجو تنها در این دو رشته ثبتنام کردهاند. دومین رشته پرطرفدار، علوم اجتماعی است که سهم آن از جذب دانشجو حدود 25 هزار نفر است. سومین رشتههای پرطرفدار نیز به ریاضیات، آمار و علوم کامپیوتر با بیش از 13 هزار دانشجو تعلق میگیرد. از سوی دیگر، رشتههایی چون هنر، صنایعدستی و هنرهای کاربردی کمترین طرفدار را بین دانشجویان دارد بهطوریکه شمار دانشجویان آنها به بیش از 2600 نفر نمیرسد.
دانشگاهها شریک جنایت جنگی رژیمصهیونیستی؟
به گزارش eccpalestine، دانشگاههای رژیمصهیونیستی درواقع بخش مهمی از بدنه این رژیم را تشکیل میدهند. درحالیکه فلسطینیها به دلیل جنگی که با آن مواجه هستند به دانشگاه و مدارس آموزش عالی دسترسی مناسبی ندارند، دانشگاههای پژوهش و فناوری رژیمصهیونیستی دستاوردهای خود را برای حفظ اشغالگری این رژیم ادامه میدهد. در این میان نمیتوان نقش اصلی دانشگاههای رژیمصهیونیستی را با بودجههای پژوهشی اتحادیه اروپا و شرکای پژوهشی دانشگاهها نادیده گرفت و بهنوعی میتوان مراکز آموزش عالی آنها را در جنایتهای جنگ شریک دانست. برنامههای چهارچوب پژوهشی اتحادیه اروپا عموما مبنای قانونی خود را درمورد تحقیق و توسعه دارند بهطوری که در قالب طرح پژوهشی «چالشهای امنیتی»، مشکلات متعددی از حوزههای مختلفی چون مهاجرت، بینظمی عمومی، جنایتهای سازمانیافته و تروریسم که همگی از جمله تهدیدهای امنیتی به شمار میروند، مورد توجه قرار گرفته است. این دستور کار در یک دهه گذشته توسط شرکای صهیونیستی پروژههای تحقیقاتی هدایت شده که درنهایت به نفع این رژیم تمام میشود.
برای نخبگان غربی مدل پیچیده نظامی- صنعتی صهیونیستی است که صنعت امنیتی پیشرویی را در جهان تولید کرده است. یکی از نمونههای آن همکاری شرکت RAND و دانشگاه عبری اورشلیم در پروژه اتحادیه اروپا با هدف ایجاد یک شبکه تحقیقاتی برای ارائه مشاوره سیاسی مبتنیبر پژوهش پیرامون جنبههای اقتصادی امنیتی است. اتحادیه اروپا در بسیاری از پروژههای نظامی صهیونیستها وظیفه حمایت مالی را ایفا میکند؛ بهعنوان مثال، صنایع هوافضای اسرائیل تاکنون بودجه 29 پروژه خود را از این اتحادیه دریافت کرده و آنها روی پروژه توسعه هواپیماهای آینده فعالیت میکنند. از قرار معلوم یکی از همین پروژهها که هواپیمای بدون سرنشین Heron است در حملات غزه مورد استفاده قرار گرفته است.
فناوریهای جدید در خدمت جنگافروزی
شواهد نشان میدهد نیروهای امنیتی اسرائیل بهطور چشمگیری به دستگاههای مجهز به فناوریهای پیشرفته دانشگاههای رژیمصهیونیستی وابسته شدهاند. فناوریهای جدیدی که استارت آنها در دانشگاهها زده میشود به صهیونیستها کمک میکند تا با استفاده از فناوریهای برتر و نیز نیروی نظامی کمتری بتوانند در صنعت امنیت کشور خود قدم بردارند. زرادخانههای اسرائیل مجهز به فناوریهای نانو، سیستمهای دوربین مخفی، پایگاههای اطلاعاتی فعالیتهای غیرنظامی، سیستمهای هدفگیری خودکار و پهپادها هستند که دانش تولید تمام این فناوریها از دانشگاههای این کشور تامین شده است.
اتحادیه اروپا و شراکت در جنایت
به گزارش electronicintifada، البته شواهد بیانگر آن است که اتحادیه اروپا بیش از آنچه تصور میشود در ساخت فناوریهای نوین و اسلحههای مرگبار به رژیمصهیونیستی کمک میکند و گرنتها و کمکهای مالی در اختیار آنها قرار میدهد. یکی از معروفترین شرکتهای هوافضای اسرائیلی «التا» نام دارد که در زمان ریاستجمهوری دونالد ترامپ برای ساخت دیواری که قرار بود بین مرز آمریکا و مکزیک کشیده شود، انتخاب شده بود. سیستمهای راداری ساخت این شرکت در حملات اسرائیل به غزه در سال 2014 بهطور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند و فناوریهای این شرکت نقش مهمی را در تخریبها و جنایتهای ضد بشر رژیمصهیونیستی ایفا کرده است. رژیمصهیونیستی در اخذ بودجه از اتحادیه اروپا مهارت بالایی دارد بهطوری که تنها 530 میلیون دلار از بودجه اختصاص یافته به طرح «افق 2020» اتحادیه اروپا را به خود اختصاص داده است.
اعتراضات جهانی به حمایت مالی اتحادیه اروپا از صهیونیستها
در ادامه گزارشeccpalestine به این اشاره شده است که همکاری میان اتحادیه اروپا و دانشگاههای صهیونیستی در بسیاری از کشورها اعتراضهایی را برانگیخته است. بهعنوان مثال اتحادیه اروپا پروژه Law Train را با هدف توسعه روشهای بازجویی از طریق همکاری بین «دانشگاه کاتولیک لون» و پلیس اسرائیل تامین مالی کرده است. این همکاری اعتراضهای دانشجویی را در دنیا به همراه داشت که درنهایت منجر به راهاندازی کمپینی در همین راستا شد که مداخله پلیس را به همراه داشت. از سوی دیگر اساتید دانشگاه بلژیکی «گنت» خواستار پایان دادن به همکاری این موسسه با شرکای تحقیقاتی صهیونیستی شدهاند که روابط نزدیکی با ارتش این کشور دارند. آنها معتقدند این همکاریها، دانشگاه «گنت» را در جنایات جنگی و ضدبشریت صهیونیستها در مقابل فلسطینیها شریک میکند. آنها در این اعتراضها بر همکاری این دانشگاه با موسسه فناوری اسرائیل و صنایع هوافضای رژیمصهیونیستی تاکید کردهاند که پهپادهای هرمس استفاده شده در حملات 2014 به غزه را تولید میکرد. چنین نمونههایی نشان میدهد که چگونه بخشهای نظامی- امنیتی و صنایع رژیمصهیونیستی به دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی این کشور وابسته است.
وابستگی نظامی صهیونیستها به دانشگاهها
نیروهای امنیتی رژیمصهیونیستی تا حد زیادی به دستگاههای مجهز به فناوریهای پیشرفته تولید دانشگاههای این کشور وابسته شدهاند. فناوریهای جدید علاوهبر کمک به نیروها در جنگها، شرایط را برای تولید محصولات جدید صادراتی برای صنعت امنیتی این رژیم مهیا میکنند. همکاری با صنعت تسلیحات از سوی موسسه «تخنیون» در حیفا، موسسه ویزمن، دانشگاه عبری، دانشگاه تلآویو و دانشگاه بن گوریون صورت گرفته است. دانشگاه «برایلان» در تحقیقات مشترکی که با ارتش این کشور بهویژه در زمینه توسعه هوش مصنوعی بهکاررفته در وسایل حملونقل بدون سرنشین جنگی حضور داشته و به تجهیز امکانات نظامیان کمک کرده است. گرافنی که محققان صهیونیست در باتریهای لیتیومی هواپیماهای بدون سرنشین به کار بردهاند، در مصارف نظامی و غیرنظامی مورد استفاده قرار میگیرند. ماده گرافن با همکاری دانشگاه منچستر و دانشگاههای اسرائیلی توسعه یافته است. همچنین دانشگاه «تخنیون» این کشور نیز عملا به یکی از بالهای رونق تحقیق و توسعه رژیمصهیونیستی تبدیل شده است. این مرکز آموزشی سالها پیش با مشارکت شرکت Elbit که یکی از بزرگترین شرکتهای اسلحهسازی اسرائیل بود، مرکزی را برای توسعه صنعت الکترواپتیک افتتاح کرد. این دانشگاه بهطور خاص محصولاتی را برای استفاده در جنگهای نظامی این کشور طراحی و تولید کرده است. بهعنوان مثال میتوان به محصول Scream اشاره کرد که نوعی سیستم صوتی غیرکشنده است که سطح صدای غیرقابل تحملی را برای انسان در فواصل تا 100 متر ایجاد میکند. این سلاح کنترل جمعیت اساسا برای سرکوب تظاهرات در سرزمینهای اشغالی فلسطین مورد استفاده قرار میگیرد.
سیستم آکادمیک رژیمصهیونیستی دخالت مستقیمی در خشونت دارد
یکی از استادان دانشگاههای فلسطین بر این باور است که سیستم آکادمیک رژیمصهیونیستی از نظر ساختاری در خشونت این کشور علیه فلسطینیها دخالت مستقیم دارد. در این میان دانشگاهها قادرند با روشهای مختلفی تسلیحات نظامی رژیمصهیونیستی را در نگاه دنیا پاک و بیخطر جلوه دهند و به این ترتیب، صنعت دفاعی اسرائیل را برای مخاطبان جهانی خود به برند تبدیل کرده و حتی آنها را بازاریابی کنند. به عبارتی، صنعت تسلیحاتی رژیمصهیونیستی میتواند از طریق دانشگاه خود را بهعنوان یک صنعت پیشرفته از حیث فناوری و نظری اثبات کند. طبق آنچه از شواهد و گفتههای محققان و کارشناسان برمیآید تمام دانشگاههای اسرائیلی بهنوعی در خدمت امنیت این کشور فعالیت میکنند و نمیتوان تمایزی بین فعالیتها و عملکردهای نظامی و غیرنظامی آنها پیدا کرد. این کشور از فلسطین بهعنوان آزمایشگاهی برای صدور مدل کاملی از ترور، کنترل و سرکوب یا حتی قتل عام مردم استفاده میکند.
همکاری دانشگاهها در برنامههای نظامی
البته از قرار معلوم همکاری دانشگاههای صهیونیستی در جنایات جنگی این رژیم تنها به این مورد ختم نمیشود بلکه پیشتر هم نمونههایی از این دست وجود داشته است. در این میان، دانشگاه بن گورین به دانشجویانی که دوره خلبانی را میگذرانند، آموزش میدهد. همچنین دانشگاه حیفا به سه کالج نظامی ازجمله دانشکده فرماندهی و ستاد ارتش مدرک ارائه میدهد. دانشگاه عبری اورشلیم نیز طرح Havatzalot را برای افسران اطلاعاتی آینده در نظر گرفته است. علاوهبراین، دانشگاه تلآویو نیز پیشتر میزبان برنامه Arazim است که هدف آن تعلیم دانشجویان برجسته پژوهشی-فناوری و ریاضیات و گنجاندن آنها در بخش اطلاعات و دفاع سایبری ارتش است. دانشگاه تلآویو در مناقصهای که از سوی وزارت دفاع رژیمصهیونیستی برای پذیرش طرح «اِرز» به راه انداخته بود، برنده شد. وزارت دفاع این کشور علاوهبر پرداخت جداگانه برای دروسی چون زبان انگلیسی، روانسنجی، وعدههای غذایی و خوابگاه، بیش از دو میلیون و 100 هزار دلار برای شهریه سربازان به این دانشگاه پرداخت کرد. اما شواهد حکایت از آن دارد که دانشگاه «تلآویو» چهار میلیون دلار در قبال این طرح دریافت خواهد کرد. از دیگر موضوعات بحثبرانگیز، این است که نگهبانان امنیتی دانشگاه را ملزم کرده است به دانشجویان و افسران همراه آنها اجازه حمل سلاح در اطراف محوطه دانشگاه را بدهند که در ادامه باز هم باعث ایجاد موجی از اعتراضها به نظامیسازی محوطه دانشگاهها شد که درنهایت منجر به لغو این الزام شد اما هنوز هم دانشجویان نظامی ملزم به پوشیدن یونیفرمهای نظامی خود در دانشگاه هستند.
موج اعتراض به پادگان شدن دانشگاه تلآویو
همکاری بین ارتش اسرائیل و دانشگاه تلآویو با واکنش شدید اساتید و دانشجویان فلسطینی مواجه شده و در خلال اعتراضهای خود نظامیسازی دانشگاه را محکوم کردهاند. از هفتههای گذشته که سال تحصیلی دانشگاهها در اسرائیل آغاز شده، موجی از اعتراضها نیز شکل گرفته است. گویا سال تحصیلی امسال دانشگاه تلآویو با سالهای گذشته کمی فرق داد بهطوری که قرار است حدود 80 تا 100 سرباز صهیونیست یونیفرمپوش هم به دانشجویان این دانشگاه اضافه شوند و قرار است این دانشگاه میزبان طرح جدیدی موسوم به «اِرز» با همکاری ارتش رژیمصهیونیستی باشد. در قالب این طرح قرار است آموزشهایی به سربازان داده شود تا مسیر برای ارتقای آنها به افسران رده بالا در آینده فراهم شود. درواقع، هدف اصلی از گذراندن این دوره، تبدیل شدن این سربازان به افسران جنگی و در عین حال دانشگاهیانی باسواد عنوان شده است. رئیس گروه علوم انسانی این دانشگاه که با افتخار از برگزاری چنین دورهای در دانشگاه صحبت میکند، برگزاری این دوره را همراه با ارزشهای انسانی در دورههای نظامی، منحصربهفرد دانست. باوجوداین، انتشار این اعلامیه، واکنش شدید بخشهایی از بدنه دانشجویی و اساتید دانشگاهی بهویژه شهروندان فلسطینی اسرائیلی را برانگیخت. دانشجویان معترض اعلام کردند با اجرای این دوره، دانشگاه تلآویو به پایگاه ارتش و یک پایگاه نظامی تبدیل خواهد شد.
دانشگاهها در خدمت ادامه شهرکسازی
به گزارش overland، خدمات علمی و ایدئولوژیک به پروژه صهیونیستی به واسطه برخی رشتهها از قبیل تاریخ، باستانشناسی، جامعهشناسی و مطالعات خاورمیانه ارائه میشود. این حوزهها بهویژه باستانشناسی در زمینه ساختوساز و شهرکسازیهای رژیمصهیونیستی مورد استفاده قرار میگیرد. به عبارتی، باستانشناسی در کرانه باختری بیشتر از اینکه بهعنوان تحقیقات دانشگاهی شناخته شود، یک فعالیت نظامی تلقی میشود. انتقاد از سکوت دانشگاههای اسرائیل در مقابل حملات به فلسطینیها در دنیا در حال گسترش است. شواهد نشان میدهد اعضای هیاتعلمی دانشگاههای رژیمصهیونیستی بهندرت خود را درگیر مسائلی میکنند که بهطور مستقیم به شرایط و مسئولیتهای شغلی آنها مربوط نمیشود و این میتواند شرایط را دشوارتر کند.
اقدام علیه فلسطین؛ ماحصل ارتباط دانشگاه و ارتش
دانشگاههای اسرائیلی نقشی حیاتی در توسعه حمایتهای مادی و فکری نسبت به حملات علیه فلسطینیها ایفا میکنند و این اقدامات ریشهای تاریخی دارند. بهعنوان مثال، اشغال کرانه باختری در سال 1963 در پردیس Givat Ram دانشگاه عبری طراحی شد. پس از تهاجم سال 1967 به کرانه باختری، دانشمندان علوم سیاسی، جامعهشناسان و مردمشناسان برجسته اسرائیلی در مطالعهای در مقیاس وسیع در مورد سرزمینهای تازه اشغالشده مشارکت کردند. امروز هم همکاریهای پژوهشی میان دانشگاهها و تولیدکنندگان سلاحهای نظامی، آموزش عالی اسرائیل را محکوم به همکاریهای صنعتی-نظامی کرده است. دانشگاههای رژیمصهیونیستی در تامین بخش اعظمی از درآمد به آموزش و بودجههای پژوهشی ارتش رژیمصهیونیستی متکی هستند. در این میان، بهعنوان مثال، دانشگاه «بن گورین» با واحدهای لجستیک، دفاع سایبری، فناوری نیروی هوایی و واحدهای محاسباتی ارتش اسرائیل، همکاری نزدیک دارد و سربازان این رژیم را در زمینه مهندسی و علوم آموزش میدهد. آزمایشگاه رباتیک این رژیم، وزارت دفاع اسرائیل را بهعنوان یک مشتری و محرک مهم برای امر پژوهش در کنار خود دارد. همچنین شرکت انتقال فناوری دانشگاه عبری موسوم به Yissum همکاری طولانی مدتی با شرکت لاکهید مارتین برای تولید جتهای جنگنده دارد که به نوعی از توپخانههای ارتش رژیمصهیونیستی پشتیبانی میکند. درنهایت، آمارهای بهدستآمده و همکاریهای گستردهای که دانشگاهها با مراکز نظامی و دفاعی این کشور دارند، حکایت از آن دارد که روابط دانشگاههای رژیمصهیونیستی با ارتش این کشور بهطور مستقیم به حملاتی علیه فلسطین منتهی میشود.
ندا اظهری