دور هشتم مذاکرات وین؛ گردنه سخت تصمیمات سیاسی

نشست افتتاحیه کمیسیون مشترک برجام تا ساعاتی دیگر با حضور دیپلمات‌های ارشد گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و ایران آغاز خواهد شد. هیات جمهوری اسلامی ایران با ترکیبی حقوقی، سیاسی، اقتصادی و با اراده جدی برای دستیابی به توافق نهایی در این دور به وین سفر کرده است.  طرف‌های مقابل هم تا اینجای کار، از تعطیلات کریسمس و سال نو چشم‌پوشی کرده تا به تعبیر مذاکره کننده ارشد روسیه اراده خود را برای شرکت در مذاکرات به نمایش بگذارند.

مذاکره کنندگان در دور قبل که در دو نوبت پیگیری شد، پس از نزدیک به سه هفته گفت‌وگو و انکار طولانی سه کشور اروپایی دربرابر مطالبات منطقی ایران، درباره متن مشترک و مبنای ادامه گفت‌وگوها به توافق رسیدند. انگلیس، آلمان و فرانسه ابتدا بحث در مورد متون پیشنهادی ایران را نمی‌پذیرفتند و اصرار داشتند که مذاکرات برمبنای پیش‌نویس دور قبل دنبال شود.

آن‌ها از پذیرش عبارت پیشرفت در مذاکرات، با هدف اعمال فشار روانی بر تیم ایران جهت واگذاری امتیاز، ابا می کردند. اما بر اساس استدلال‌های ارائه شده و مواضع اصولی، منطقی و مشروع هیات جمهوری اسلامی ایران طرف‌ اروپایی مجاب شد که دیدگاه‌های ایران به عنوان مبنایی برای مذاکرات جدی و نتیجه‌بخش پذیرفته شود.

انریکه مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده برجام پس از نشست اختتامیه کمیسیون مشترک برجام به خبرنگاران گفت که زمان زیادی برای رسیدن به توافق وجود ندارد و بحث بر سر چند هفته و نه چند ماه است. او از پیچیدگی‌های دور پیش رو سخن گفت و تصریح کرد که طرف‌ها باید تصمیمات سیاسی سختی را اتخاذ کنند.

اهرم رسانه

در کنار مذاکرات فشرده دیپلمات‌ها، فضاسازی‌های رسانه‌ای غربی سهم زیادی در انعکاس تصویر غیرواقعی از مذاکرات دور قبل ایفا کرد.مطبوعات اروپایی و آمریکایی به همراه شبکه‌های معاند فارسی زبان به رغم پیشرفت دور قبلی مذاکرات جو رسانه‌ای منفی درباب روند گفت‌وگوها به راه انداخته و بدون اشاره به مقصر اصلی مشکل اجرای برجام (ایالات متحده)، ایران را دلیل عدم پیشرفت مذاکرات معرفی می‌کردند.

آن‌ها از ابتدای دور هفتم مذاکرات تبلیغات گسترده‌ای را علیه هیات ایران به راه انداخته و وانمود می‌کردند که جمهوری اسلامی ایران به دنبال توافق در وین نیست. هنگامی که پیش‌نویس پیشنهادی ایران درباره نحوه ادامه مذاکرات، آن‌ها را شگفت زده کرد، جو مطالبات فرابرجامی و زیاده خواهی ایران در مذاکرات را به راه‌انداخته و برای توجیه اقدامات بعدی خود در صورت شکست گفت‌وگوها، ایران را از پیش مقصر نشان دادند.

رسانه‌های غربی دست کم روزی یک بار با تیتر منفی از روند مذاکرات اوضاع نا امید کننده‌ای را مخابره کرده و شبکه‌های معاند فارسی زبان هم در همین رابطه تلاش بی‌وقفه‌ای را از طریق مصاحبه با کارشناسان ضد ایرانی دنبال کردند.

آن‌ها در واقع به‌عنوان اهرمی برای ایجاد التهاب در بازار ایران و فشار بر مذاکره‌کنندگان ایران ایفای نقش کرده تا طرف‌های غربی بتوانند امتیازهای بیشتری را از ایران در مذاکرات کسب کنند. همین اقدامات غیرسازنده باعث کندی روند مذاکرات شد تا سرانجام طرف‌های مقابل دربرابر مطالبات منطقی ایران که از نزدیک به چهار سال بدعهدی، خلف وعده و بی اعتمادی نشات گرفته تسلیم شوند.

اینک متن پیش‌رو حاوی دیدگاه‌ها و نظرات تمام طرفهاست و گفته می‌شود حدود ۸۰ درصد از پیشنهادات ایران لحاظ شده است. شنیده‌ها از احتمال طولانی شدن این دور از مذاکرات برای دست‌یابی به توافق نهایی حکایت دارد. گرفتن تصمیم‌های سیاسی سخت چاشنی این دور از مذاکرات است و بدیهی است که طرف‌های غربی برای عبور از گردنه‌ تصمیم‌های سخت به ابزار رسانه، مقصرنمایی ایران و صدور بیانیه‌های یکطرفه متوسل شوند.

حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه روز پنج شنبه در نشست حبری مشترک با فواد حسین وزیر خارجه عراق خطاب به طرفهای غربی گفت: اگر می‌خواهید نگرانی شما در موضوع هسته‌ای صلح‌آمیز ایران برطرف شود تمام تحریم‌های برجامی باید برطرف شود.

وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران با منطق قوی خود مذاکرات را تا رسیدن به توافق خوب ادامه می‌دهد،گفت: زمانی که طرف‌های مقابل اراده جدی خودشان را نشان دهند روزی است که می‌توانیم از بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان در برجام سخن بگوییم.