مسیر پرپیچ‌وخم اعتمادسازی دولت؛ از هانیوان تا گرگو

در جامعه شناسی می‌خوانیم اعتماد عمومی یک سرمایه اجتماعی است و یکی از ارکان مهم روابط انسانی به شمار می‌رود، این مقوله برای جامعه یک امر حیات بخش است زیرا نبود اعتماد عمومی منجر به تضعیف جامعه می‌شود.

در سیاست هم از ضروریات پیشرفت یک جامعه و موفقیت دولت‌ها افزایش “اعتماد عمومی” است. اگر در جامعه‌ای اعتماد وجود نداشته باشد مشارکت به مقدار قابل توجهی پایین می‌آید و به مرور باعث واگرایی آن جامعه خواهد شد.

دولت سیزدهم از زمان شروع فعالیت تا کنون برای افزایش اعتماد عمومی، افزایش امید و حفظ سرمایه اجتماعی تلاش های زیادی انجام داده و برنامه‌های زیادی برای بهتر شدن وضعیت معیشت مردم در نظر دارد؛ برنامه هایی که هم مخالف دارد و هم موافق.

رئیس جمهور باید قبل رسیدن گزارش به دستش، خودش در جریان امور کشور باشد

پرویز سروری نماینده پیشین مجلس شواری اسلامی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان در این مورد گفت مهم ترین موضوع که سرمایه ملی و اجتماعی ماست، اعتماد مردم است که در پی عملکرد دولت قبل به آن ضربه وارد شده است. اولین اقدامی که دولت باید انجام می‌داد احیای این اعتماد بود که آقای رئیسی از چند جهت به این موضوع ورود کرد، اولین اقدام حضور بی واسطه در بین مردم با یک مدیریت آگاهانه و کارشناسانه برای حل مشکلات و معضلات مردم است، رئیس جمهور باید قبل رسیدن گزارش به دستش، خودش در جریان امورات کشور باشد، یعنی با اطلاعات غلط به اصطلاح دورش نزنند و به محاسبات اشتباه وادارش نکنند. آقای رئیسی و وزرا نشان دادند با حضور میدانی خود بدون واسطه با مردم توانسته ‎اند تا حدودی این لطمه را که به سرمایه اجتماعی دولت وارد شده جبران کنند.

با آغاز به کار دولت سیزدهم عملا رویکرد دولتمردان در تعامل و مواجهه با مردم تغییر کرد و شاید یکی از ملموس‌ترین این تغییرات در دیدار چهره به چهره رئیس جمهور با مردم رقم خورد، موضوعی که برای مردم بیگانه شده بود. خوزستان و سفر ناگهانی به منطقه محروم جفیر و منطقه زلزله زده اندیکا، حضور در سیستان بلوچستان و روستایی که ۱۰۰ متر با مرز افغانستان فاصله دارد، ایلام و محله محروم هانیوان، دیدار با عشایر ‌تنگه گرگو ‌در سیاه‌چادر و حضور در زنجان و کوی فلسطین در حاشیه این شهر تنها بخشی از مصادیق انتقال قدرت از پشت میز به میدان در دولت سیزدهم هستند.

سروری یادآور شد نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد با تمام فشار‌ها که به مردم وارد شده و با تمام نقد و انتقادات که به عملکرد دولت وجود دارد، اما مردم نسبت به عملکرد شخص رئیس جمهوری نگاه مثبت دارند. نظرسنجی‌هایی مثل موسسه گالوپ نشان می‌دهد مردم باور دارند اراده رئیس جمهور بر این است که خدمت کند تا مسائل کشور را با حضور میدانی حل و فصل کند. هدف گذاری‌های درست مانند ساخت یک میلیون مسکن در سال از امید بخش‌ترین اقدامات دولت است که اگر اجرایی شود باعث رونق اقتصاد می شود. در موضوع کرونا که کشور را فلج کرده بود و مردم باور کرده بودند دولت قادر نیست بر این موضوع فائق بیاید، اما خوشبختانه دولت در یک اقدام کار آمد و صحیح با خرید واکسن توانست این بیماری را کنترل کند.

وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی درباره آخرین آمار واکسیناسیون کرونا در کشور اعلام کرده که بر اساس آخرین آمار تا جمعه سوم دی‌ماه مجموعاً ۵۹ میلیون و ۴۱۸ هزار و ۵۷۱ نفر دز اول واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند. ۵۰ میلیون و ۹۸۵ هزار و ۳۹۷ نفر دز دوم واکسن و پنج میلیون و ۱۸۸ هزار و ۸۳۶ نفر دز سوم واکسن را دریافت کرده‌اند.

با احتساب این تعداد مجموع دزهای واکسن تزریق شده در کشور به شمار ۱۱۵ میلیون و ۵۹۲ هزار و ۸۰۴ مورد رسید.

محمدحسن زروق کارشناس مسائل سیاسی هم معتقد است دولت سیزدهم تا امروز کارنامه درخشانی داشته و در جلب اعتماد عمومی بسیار موفق عمل کرده است. دولت آقای رئیسی در زمینه بهداشت و واکسیناسیون کرونا، در گسترش روابط با کشور‌های همسایه و در زمینه سفر‌های استانی و رسیدن به مشکلات مردم توانسته بسیار خوب عمل کند.

وضع اقتصادی بدتر شده است/ بودجه ارائه شده توسط رئیسی شاهکار است

علی محمد نمازی عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی اما نظر دیگری درباره اقدامات اعتمادساز دولت سید ابراهیم رئیسی دارد. به گفته نمازی آقای رئیسی در حال تلاش است، اما نسبت به قول‌ها و وعده‌ها و مواردی که به عنوان برنامه در زمان انتخابات اعلام کرد هیچ گشایشی اتفاق نیفتاده و حتی بعضا وضع اقتصادی بدتر هم شده است.  شاخص‌های اقتصادی را که بررسی می‌کنیم می‌بینیم نقدینگی که رشد خود را دارد، حتی از ۴۰ هزار میلیارد تومان گذشته، نرخ تورم با افزایش روبه رو بوده و کاهشی نداشته، نرخ ارز نیز از مرز ۳۱ هزار تومان عبور کرده، نرخ بیکاری هم نه تنها حتی یک دهم درصد هم اضافه نشده و رشد هم کرده، معیشت مردم با مشکل مواجه و سفره‌ها هم کوچک تر شده است.

نمازی همچنین می گوید در مورد بودجه هم که دولت آقای رئیسی یک شاهکار تحویل داده است، یکی از نکات بد این بودجه این بود که اعلام شده بعد از یک سال این بودجه باید به رشد ۸ درصدی برسد، کدام کشور توانسته در عرض یک سال به رشد ۸ درصدی برسد؟ حتی آمریکا و چین هم که با بحران اقتصادی رو به رو شدند بعد از چهار یا پنج سال توانستند به رشد ۴% برسند؛  رشد ۸% اصلا پذیرفته نیست.

حجت‌الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی روز بیست و یکم آذر ماه لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور را به مجلس شورای اسلامی تحویل داد که در آن رشد اقتصادی ۸ درصدی پیش‌بینی شده است.

دولت به دنبال مردم است برای زدن واکسن کرونا

لاله افتخاری نماینده سابق مجلس شورای اسلامی هم معتقد است که اقدامات خوبی در دولت سیزدهم تا به امروز صورت گرفته، اما برای نتیجه گیری و ارزیابی بسیار زود است و باید به دولت زمان داد. در بحث سلامتِ مردم و واکسن، دولت قوی عمل کرد، در پایان دولت دوازدهم صف‌های طولانی برای دریافت واکسن کرونا وجود داشت، اما اکنون دولت به دنبال مردم است برای زدن واکسن، می شنویم که می‌گویند واکسن در دولت قبل خریداری شد، اما خب اگر خریداری شد چرا به کشور نیاوردند؟ در‌ها که به یکباره باز نشده‌اند پس آقای رئیسی توانست این در‌ها را باز کند.

حضور میدانی رئیس جمهور و از زبان مردم مشکلات را شنیدن بسیار تاثیرگذار است؛ این جمله را افتخاری می گوید.

حسین نقاشی عضو حزب اتحاد ملت و فعال سیاسی هم در مورد پروژه اعتمادسازی دولت سیزدهم یادآور شد اقدام اول آقای رئیسی در شروع کار دولت راه اندازی سامانه‌ای بود که گفته بود در آن نخبگان را به ما معرفی کنید و از مردم برای انتخاب مدیران ارشد‌ دولتی نظرخواهی کرد و می خواست با استفاده از آن سامانه کابیه‌ی دولت را تشکیل دهد؛ این کار از نظر بسیاری از فعالان سیاسی و حتی فعالان سیاسی اصولگرا هم یک کار غیرکارشناسی و در عین حال تبلیغاتی محسوب می شد. زیرا در هیچ دولتی بر طبق نظرسنجی در سطح عالی مدیران سیاسی یعنی همان وزرا را انتخاب نمی‌کنند، این یکی از اقداماتی بود که در شروع کار دولت عمل غیر کارشناسانه‌ای بود که نه تنها موجب امید اجتماعی نمی شد، بلکه حتی غیر واقع بینانه بود.

نخستین روزهای تابستان ۱۴۰۰ بود که سید ابراهیم رئیسی، سامانه‌ای را برای مشارکت مردم در معرفی اعضا و مدیران دولت سیزدهم معرفی کرد. در این سامانه که با عنوان “یاران رئیسی” راه‌اندازی شد، از همه نخبگان، فرهیختگان، گروه ها، احزاب، تشکل‌ها و آحاد مردم دعوت شد تا چنانچه فردی را در تراز دولت مردمی می‌شناسند نسبت به معرفی وی اقدام کنند.

“کارآمدی”، ” فسادستیزی”، ” روحیه انقلابی” و “مردمی بودن” از جمله ویژگی‌هایی بود که رئیس جمهوری منتخب بر آن‌ها تاکید کرد.

آقای نقاشی داشتن امید اجتماعی را   به وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم مرتبط دانست.

روحانی فکر می‌کرد رئیس جمهور نباید تحرک آنچنانی داشته باشد

این فعال سیاسی اصلاح طلب معتقد است هنوز برای صحبت در مورد کارنامه دولت سیزدهم زود است؛ او می گوید دولت آقای رئیسی کم تر از چهارماه است که تشکیل شده و برای هرگونه ارزیابی بسیار زود است، آقای رئیسی دولت را در شرایطی تحویل گرفت که وضعیت بسیار بد اقتصادی و کرونایی بر‌کشور حاکم بود، حداقل یک سالی باید این دولت مجال پیدا کند تا چشم انداز‌های چهارساله‌ی او را بتوان ارزیابی و قضاوت کرد.

این عضو حزب اتحاد ملت درباره سفر‌ها و بازدید‌های میدانی دولت سیزدهم گفت: نسبت به شخص آقای روحانی و مدل سیاست ورزی که فکر می‌کرد  رئیس جمهور نباید تحرک آنچنانی داشته باشد، چون کابینه سیاست‌گذار است و این کار‌ها عوام فریبانه یا پوپولیستی هستند من خودم به این منش انتقاد دارم، یعنی فکر می کنم یک مدیر عالی در کشور از رئیس جمهور تا وزیر در کنار اینکه یک سیاست گذار است و باید به زیر مجموعه خود و نظام بروکراسی کشور را تحت نظارت داشته باشد؛ باید در حضور میدانی هم فعال باشد و این نقطه ضعف دولت سابق و به ویژه شخص روحانی بود، اما نباید در مورد حضور میدانی افراط و تفریط صورت بگیرد.

امروز از شروع کار دولت کم‌تر از چهار ماه می‌گذرد و کارشناسان می‌گویند برای ارزیابی دولت این مقدار زمان بسیار کم است و برای اینکه دولت بتواند برنامه‌‎های خود را پیاده کند به زمان بیشتری نیاز دارد، دولت سیزدهم مثل دولت‌های پیشین خود هم موافق دارد و هم مخالف. حالا باید دید آیا دولت قادر است به وعده‌هایی که داده عمل کند یا اتفاق دیگری می افتد، وعده هایی که دولت برای عملی کردن آن های قطعا به مردم و اعتمادشان نیاز دارد.