اعضای ناتو و اتحادیه اروپا گرچه می‌گویند توقف انتقال غلات و عدم تمدید توافق غیرمستقیم کی‌یف و مسکو در این خصوص، امنیت غذایی در جهان را مورد تهدید قرار داده اما عامدانه اشاره‌ای به دلایل مخالفت روسیه با احیاء این توافق نمی‌کنند!
واقعیت این است که تشدید مداخله‌گرایی آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه در میدان جنگ و حمایت غیر اعلامی آنها از گسترش جنگ به داخل خاک روسیه، نقش به سزایی در عدم تمدید توافق انتقال غلات از دریای سیاه داشته است.
برخی تحلیل‌گران معتقدند؛ به جز توافق عبور غلات از دریای سیاه، راه‌حل‌های دیگر برای صادرات غلات اوکراین کارآیی چندانی نخواهند داشت.
از سویی؛ گرچه اخیرا رایزنی‌هایی میان مقامات ترکیه و اوکراین در خصوص احیاء دالان دریای سیاه صورت گرفته اما آنکارا نیز به دلیل تشدید تقابل با روسیه، دیگر نمی‌تواند در کسوت یک واسطه‌گر موثر در این معادله ایفای نقش کند.
«هاکان فیدان» وزیر خارجه ترکیه در یک نشست مطبوعاتی مشترک با «دمیترو کولبا» وزیر خارجه اوکراین در کی‌یف گفته: «از سرگیری توافق مزبور، از اولویت‌های آنکارا است و مسکو باید بخشی از هر معادله کارآمد باشد.»
او با ابراز امیدواری نسبت به موفقیت‌آمیز بودن تلاش‌ها برای احیاء این توافق گفته؛ دیگر جایگزین‌ها برای آن کارآیی چندانی نخواهند داشت.
گرچه می‌توان مجاری جایگزینی را برای انتقال غلات اوکراین از طریق دالان‌های زمینی و غیردریایی در نظر گرفت اما قطعا چنین مسیرهایی مقرون به صرفه نخواهند بود.
توافق غلات دریای سیاه که سال گذشته با میانجی‌گری ترکیه و سازمان ملل متحد میان کی‌یف و مسکو امضا شد، اجازه صدور ایمن غلات اوکراین از طریق دریای سیاه را می‌داد اما به دلایل متعددی از جمله نرسیدن بار به اهداف مدنظر و دپو شدن آن توسط طرف‌های اروپایی دخیل در جنگ، مسکو را از ادامه آن منصرف کرد.
آنکارا طی هفته‌های گذشته در تلاش بوده مسکو را به اجرای دوباره این توافق متقاعد کند اما مقامات روسی در این خصوص شروطی را از جمله توازن در توزیع غلات و انتقال آنها به کشورهای آسیب‌پذیرتر (به جای کشورهای ثروتمند) در نظر گرفته‌اند.
قطعا نمی‌توان عوامل فرامتنی دخیل در جنگ اوکراین را در تعیین تکلیف نهایی روند انتقال غلات از دریای سیاه نادیده انگاشت اما بدون شک احیاء واقعی این توافق، بیش از آنکه در گروی واسطه‌گری ترکیه و پذیرش مجدد این میانجی‌گری از سوی روسیه باشد، معلول حل برخی اختلافات معطوف به جنگ اوکراین و فراتر از آن، چینش میز مذاکرات صلح میان دو طرف درگیر خواهد بود.
در غیر این صورت، راهکارها و پیمان‌های موقتی که در خصوص انتقال غلات از دریای سیاه منعقد می‌شود، نمی‌تواند در دراز مدت امنیت غذایی جهانی در حوزه دسترسی به غلات را تضمین کند.
هر چند زمزمه‌هایی غیر رسمی در خصوص تشدید تمایل طرفین مبنی بر صلح از منابع روسی و اوکراینی شنیده می‌شود، اما شرایط جاری در میدان نبرد فعلا این اخبار و گزاره‌های غیر رسمی را تایید نمی‌کند.
آنچه مسلم است اینکه؛ بر خلاف ادعاهای صورت گرفته از سوی اوکراینی‌ها و بازیگران غربی، مقصر لغو توافق انتقال غلات در دریای سیاه، مسکو نیست و در اینجا نقش مخرب آمریکا، انگلیس، آلمان و البته دولت اوکراین بیش از هر چیزی ملموس است.
