پارسال عده زیادی از کارشناسان در داخل و خارج ایران می گفتند روسیه پس از تحریم جای ایران را در بازار سیاه نفت گرفته است، اما حالا می گویند جنگ اوکراین و تحریم روسیه به نفع فروش نفت ایران شده است.
تغییرات ژئوپلیتیکی پس از تهاجم روسیه به اوکراین، ایران را قادر ساخته تا صادرات نفت خود را افزایش دهد و به بالاترین حد در 5 سال گذشته برساند.
، وبگاه “مدیا لاین” در گزارشی حاوی گفتگو با چند کارشناس غربی بازار نفت، تاثیر جنگ اوکراین و تحریم نفتی روسیه را در افزایش فروش نفت خام ایران مورد بررسی قرار داده است.
در حالی که در اوایل آغاز جنگ اوکراین تحلیل برخی رسانه ها و تحلیلگران غربی مبنی بر این بود که روسیه به دلیل تحریم های نفتی غرب جای ایران را در بازار سیاه فروش نفت به ویژه به چین خواهد گرفت، اما رکوردزنی ایران در فروش نفت در 5 سال گذشته، که اخیرا به اذعان آژانس ها و نهادهای بین المللی انرژی هم رسیده، حالا نظر کارشناسان بازار را تغییر داده و ناظران بازار نفت در غرب می گویند که جنگ اوکراین و تحریم نفتی روسیه در نهایت به نفع فروش نفت ایران شده است.
در گزارشی که مدیا لاین در این رابطه منتشر کرده، آمده است: بر اساس گزارش‌های متعدد از جمله آژانس بین‌المللی انرژی، علیرغم تحریم‌های اعمال شده علیه ایران در سال 2018 پس از خروج ایالات متحده از برجام، فروش نفت خام ایران به بالاترین سطح خود در نزدیک به 5 سال گذشته رسیده است.
بر اساس این گزارش ها، صادرات نفت خام ایران در ماه می به بیش از 1.5 میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین میزان از سال 2018 است.
صادرات نفت ایران ممکن است در ماه‌های آینده افزایش یابد، به‌ویژه به چین، زیرا تقاضای داخلی روسیه در تابستان آینده افزایش می‌یابد و این می‌تواند صادرات نفت روسیه را کاهش دهد.
“ندیم احمد موناکال” محقق پژوهشی موسسه بین المللی مطالعات ایرانی (رسنا) در عربستان سعودی در این باره به مدیالاین گفت: چین خریدار اصلی نفت ایران است. او افزود که ایران با ارائه نرخ تخفیفی توانسته فروش خود را به چین افزایش دهد و این روند همچنان رو به رشد خواهد بود.
او گفت: “صادرات نفت ایران در ماه‌های آینده به‌ویژه به چین ممکن است افزایش یابد، زیرا تقاضای داخلی روسیه در تابستان آینده افزایش می‌یابد و این می‌تواند صادرات روسیه را کاهش دهد و این کاهش با نفت ایران جبران خواهد شد.”
افزایش فروش نفت ایران نتیجه ترکیبی از شرایط ژئوپلیتیکی و اقتصادی است که این کشور را قادر ساخته در موقعیت بهتری برای افزایش صادرات خود قرار گیرد. به ویژه، حمله روسیه به اوکراین در اوایل سال 2022 شرایط مساعدی را برای ایران ایجاد کرد تا فروش نفت خود را به طور مستقل گسترش دهد.
دکتر “رامو سی ام” مشاور انرژی و سیاست بین‌الملل مستقر در برلین، به مدیا لاین گفت که پس از حمله روسیه به اوکراین، تمرکز غرب به تحریم‌های اعمال‌شده بر صادرات نفت روسیه معطوف شد و توجه را از ایران منحرف کرد.
او گفت: “سازمان‌های ردیابی نفت‌کش‌ها و اجرای تحریم‌ها بیشتر توجه خود را بر محموله‌های نفت خام روسیه متمرکز کرده‌اند، در حالی که عمدتا صادرات مخفیانه نفت خام ایران را نادیده می‌گیرند.”
با این حال، او گفت که این تا حدی هم عمدی بوده است، زیرا دولت بایدن به همان اندازه نگران عدم اخلال در جریان نفت جهانی و اعمال تحریم‌ها علیه روسیه است.
فرانچسکو ساسی، محقق ژئوپلیتیک انرژی و بازار در یک مرکز تحقیقاتی در بولونیا ایتالیا، گفت که تحریم‌های روسیه بیشتر تجارت نفت را به سمت بازار سیاه سوق داده است که این مساله به نفع ایران بوده است.
او گفت:” از زمان حمله روسیه به اوکراین که کشورهای غربی و به ویژه اروپایی که زمانی واردکنندگان اصلی نفت روسیه بودند، واردات نفت روسیه را تحریم کردند، بخش زیادی از بازار نفت به سمت بازار سیاه سوق پیدا کرده است و ایران می داند چگونه در این سناریو حرکت کند، زیرا نفت این کشور سال ها و سال ها تحت تحریم بوده است.
او گفت که چین “علاقه زیادی به افزایش بی سر و صدا خرید نفت با تخفیف دارد، خواه نفت ایران باشد یا نفت روسیه یا ونزوئلا.”
“رامو سی.ام” هم در این باره گفت: ایران نیز طی سال‌ها روش‌های مختلفی را برای دور زدن تحریم‌ها به کار گرفته است. اینها شامل غیرفعال کردن سیستم های ردیابی کشتی، تغییر در اسناد فروش و انجام انتقال کشتی به کشتی برای پنهان کردن منشاء واقعی محموله است.
“ندیم احمد موناکال” گفت که آژانس بین المللی انرژی تقاضای جهانی نفت را در ماه های آینده بالاتر پیش بینی کرده است.
وی گفت: ورود نفت ایران به بازار عامل مهمی است که می تواند بر قیمت نفت تاثیر بگذارد. وی افزود: ایران به دنبال افزایش عرضه خود است و اگر نفت بیشتری از ایران وارد بازار جهانی شود، قیمت نفت کاهش خواهد یافت.
“دیمیتریوس ماکوسیس” تحلیلگر اندیشکده “استراتژی اینتر نشنال” هم به مدیا لاین گفت که علیرغم افزایش صادرات نفت ایران، این کشور به سرمایه گذاری بزرگ در زیرساخت های انرژی خود نیاز دارد که دستیابی به آن برایش سخت است.
او گفت: ” ایران برای دستیابی به توسعه اقتصادی پایدار به سرمایه گذاری بیشتر در بخش انرژی و زیرساخت های خود نیاز دارد و نمی تواند تنها به افزایش صادرات متکی باشد. سرمایه گذاری هایی که بعید است از کشورهایی مانند چین و هند انجام شود، مورد نیاز است.”
وی گفت که اکثر کشورها تلاش می کنند تا تعادلی بین منافع اقتصادی خود و روابط خود با غرب حفظ کنند.
وی گفت: چین ضمن ترویج همکاری‌ها، ثبات و امنیت منطقه‌ای و تا حدی مقابله با ایالات متحده، تمایلی به درگیری آشکار با غرب ندارد.
وی گفت: فضای ایجاد شده در بازار نفت، با تصمیم اوپک برای حمایت از قیمت‌ها، به جریان نفت ایران اجازه می‌دهد تا قیمت‌ها را ثابت نگه دارد و با توجه به افزایش تقاضای پس از کووید، از افزایش قابل توجه جلوگیری می‌کند.
فرانچسکو ساسی گفت که ایالات متحده در زمینه ایجاد این تعادل ظریف در بازار نفت” روی یک طناب باریک راه می‌رود” زیرا نفت بیشتر ایران در بازار به نفع تلاش‌های غرب برای محدود کردن قیمت‌ها در سطح جهانی و کاهش درآمدهای نفتی روسیه است.
او گفت: ” اما همین مساله همزمان فضای بیشتری برای تهران باقی می‌گذارد تا با کارت نفت خود در بازارهای بیش از حد سیاسی جهانی انرژی بازی کند.”
وی گفت: ” آمریکا مایل به حل دیپلماتیک مساله ایران را دارد، اما به نظر می‌رسد تهران مایل به انجام تمام مراحل رسمی مورد نیاز برای کاهش تنش‌ها از جمله بازنگری در سیاست‌های داخلی و همچنین بازنگری در سیاست همکاری با روسیه در طول جنگ اوکراین نیست.
