افسانه‌ای به نام آموزش رایگان!

به گزارش خبرگزاری موج، همه ساله در هنگام ثبت نام دانش آموزان در مدارس دولتی، والدین موظف به پرداخت شهریه هنگام ثبت نام هستند ولی در کشور ما طبق اصل ۳۰ قانون اساسی، دولت موظف به تأمین رایگان وسایل آموزشی و پرورشی مدارس دولتی تا پایان دوره متوسطه است.

دلیل اصلی برخی مدارس برای دریافت وجه هنگام ثبت نام دانش آموزان نبود بودجه و امکانات لازم است و این مدارس برای ثبت نام دانش آموزان، مبلغی تحت عناوین بالا از والدین طلب میکنند و در صورت نپرداختن آن به بهانه های متعدد از ثبت نام دانش آموز سرباز میزنند.

در حالت کلی ۸۰ تا ۸۵ درصد از تنوع مدارس ایرانی را مدرسه های غیرانتفاعی و دولتی شامل میشوند و ۱۵ تا ۲۰ درصد باقیمانده را مدارس دیگر تشکیل میدهند.

مدارس دولتی

مدارس دولتی بین انواع مدارس ایران بیشترین تعداد را دارند. به طور کلی، خود مدارس دولتی به ۲ دسته مدرسه های یک شیفت یا دو شیفت تقسیم بندی میشوند.

مدرسه های دو شیفته معمولا در مناطقی که جمعیت دانش آموزان زیادی دارند، برگزار میشوند.

در مدارس دولتی آموزگاران استخدامی یا حق التدریس آموزش و پرورش تدریس میکنند. سازمان آموزش و پرورش نیز برای این معلمان دورههای ضمن خدمت برگزار میکند و به همین دلیل معلمان مدارس دولتی دورههای آموزشی آموزش و پرورش را میگذرانند.

همچنین آموزگاران مدارس دولتی اغلب فارغ التحصیلان دانشگاههای فرهنگیان هستند.

مدارس دولتی بدون غربالگری دانش آموزان را برای آموزش ثبت نام میکنند. این در حالی است که مدارس غیرانتفاعی نوعی غربالگری برای ورود دانش آموزان به مدارسشان دارند.

به عبارتی، برخی مدارس غیرانتفاعی تنها به دلیل ثروتمند بودن خانوادهای دانشآموز را ثبت نام میکنند و بعضی از مدارس نیز دانش آموز را به دلیل تحصیلات پدر و مادر ثبت نام میکنند!

در مقابل، دانش آموزان مدارس دولتی از تمام اقشار جامعه هستند و مهارتهای آموزشی و اجتماعی به آنان در یک سطح آموزش داده میشود.

مدارس غیرانتفاعی

مدارس غیر انتفاعی یکی از پرطرفدارها بین انواع مدارس در کشور است، این مدارس چند دسته هستند:

مدارسی که در سطح مدارس دولتی تدریس میکنند؛

مدارس دو زبانه؛

مدارس چند زبانه؛ (که خود را بین المللی نیز مینامند.)

مدارس نمونه دولتی

این مدارس در پایه های هفتم و دهم دانش آموزان خود را می پذیرند و برای ثبت نام هم شرط معدل دارند و هم آزمون ورودی، قبلا آزمون ورودی مدارس نمونه دولتی و تیزهوشان با هم برگزار میشد اما از سال 99 این آزمونها جدا شده اند.

مدارس تیزهوشان

مانند مدارس نمونه دولتی از پایه هفتم و دهم پذیرش دارند و ثبت نام دانش آموزان آزمونهایی را برگزار میکنند که شامل سوالات استعداد تحلیلی و سنجش هوش هستند. برای همین دانش آموزانی که از ضریب هوشی بالایی برخوردارند و میتوانند تحت فشارهای شدید درس بخوانند، میتوانند در این مدارس قبول شوند.

مدارس هیئت امنایی

مدرسه هیئت امنایی یعنی چه؟ چهارچوب آموزشی مدارس هیئت امنایی هم مانند بقیه مدارس عادی توسط آموزش و پرورش تعیین میشود، اما بخش مالی و مدیریت شان توسط اولیا و مردم اداره می شود. این مدارس از تجهیزات آزمایشگاهی باکیفیتی برخوردارند و کارگاه های خوب و باکیفیتی را برای دانش آموزان برگزار میکنند.

خوب مدارس غیر انتفاعی، تیزهوشان، شاهد و … تکلیفشان روشن است و آنهم اینکه از ابتدا ارقام محاسبه و والدین با اطلاع از اینکه باید در قبال تحصیل فرزندشان هزینه کنند، شهریه پرداخت خواهند اما موضوع اساسی مورد بررسی این گزارش مدارس دولتی است که از قضا حجم قابل توجهی از جامعه تحصیلی را تحت پوشش قرار میدهند و آنچنان که در اصل ۳۰ قانون اساسی نیز به صراحت آمده «مدارس دولتی فقط حق دریافت مبلغی بابت پول بیمه و کتابهای درسی را دارند و عملکرد آنها غیر از این چارچوب، خلاف قانون است»، اما باز در عمل شاهد نقض صریح این قانون هستیم و اینجا یک سوال اساسی مطرح می گردد و آن اینکه یک مدرسه برای اداره شدن چه هزینه‌هایی دارد؟

نخست هزینه آب، برق، تلفن و گاز  که بر اساس بند الحاقی ۲ در تبصره ۶؛ کلیه واحدهای آموزشی مدارس دولتی وزارت آموزش و پرورش از پرداخت هزینه های برق، گاز، آب و فاضلاب تا سقف الگوی مصرف معاف هستند.

دوم هزینه های مربوط به آموزش مثل خرید اقلام آموزشی (کاغذ و گچ و..) نگهداری دستگاههای تایپ و تکثیر یا هزینه تکثیر سئوالات است که آنهم بصورت ترمی و قبل از شروع امتحانات بصورت نقدی از دانش آموزان گرفته میشود.

هزینه خرید نشریات کمک آموزشی مثل مجله تربیت، انواع مجلات رشد (معلم، تکنولوژی و..) نشریات و لوازم پرورشی و دفاتر انجمن اولیا و.. در این مورد نیز گزارش های میدانی ثابت می کند که هر لوازم جانبی یا مجله و فعالیت فوق برنامه ای مستقیما به واسطه درخواست از دانش آموزان از والدین اخذ می گردد.

همچنین این روند در خصوص هزینه تهیه جوایز، برگزاری مناسبت ها، ایاب و ذهاب دانش آموزان برای مسابقات فرهنگی و هنری و.. هو وضع به همین منوال است

در این بین هزینه تعمیرات جزیی مثل ترکیدگی لوله آب، خرابی تجهیزات گرمایشی

برق، شکستگی شیشه، تعمیرات کلی مثل ایزوگام، رنگ و نقاشی و … است که قطعا در حیطه کلان تر آموزش و پرورش نواحی و طبق ضوابط باید انجام شود.

پس با این احتساب سرانگشتی به فرض اینکه در یک مدرسه دولتی ۳۰۰ نفره از هر دانش آموز ۵۰۰ هزار تومان در پایین ترین قیمت دریافت شود، یعنی ۱۵۰ میلیون تومان بصورت سالانه و جالب آنکه تقریبا همه والدین به راضی و ناراضی این ارقام را پرداخت می کنند اما هیچ کس در پایان سال صورتحساب مالی ارائه نمی دهد که این ارقام کجا و چگونه هزینه شده است؟

درددل هایپرتکرار و شنیدنی که از زبان والدین در یک گزارش میدانی به اجمال ذکر شده است؛

اول پول بعد ثبت نام!

یکی از مخاطبان در این خصوص اظهار داشت: در محله ای ساکن شده ایم که برای نزدیک بودن مدرسه پسرم باید او را در مدرسه ای نزدیک منزل ثبت نام کنیم اما این مدرسه در ابتدا می گفت که همان جای قبلی بماند و برایش سرویس بگیرید و نمیشود اینجا ثبت نام کرد، اما بعد از اصرار زیاد قبول کردند که ثبت نام کنند اما هزینه ای ۷۰۰ هزارتومانی باید پرداخت شود و گفتند که موقع ثبت نام اگر یکمرتبه نتوانید کارت بکشید تمام تلاشها و رفت و آمدهای شما هدر میرود.

کارنامه ای که برای دانش آموزان گران تمام می شود

والدین یکی دیگر از دانش آموزان گفت: مدارس دولتی پس از اتمام سال تحصیلی، زمان دادن کارنامه هزینه میگیرند؛ فرزند من در حال حاضر کلاس ششم است و سال گذشته برای کارنامه دادن ۴۰۰ هزار تومان گرفتند و دوباره اول سال تحصیلی جاری ۳۰۰ هزار تومان گرفتند و اعلام کردند که تا پایان سال مجدداً باید هزینه ای را پرداخت کنیم، با این تعاریف بسیاری از خانواده ها از پس خرج تحصیل فرزندان خود برنمیآیند و در این وضعیت اقتصادی به غیر از خرج لوازم التحریر، هزینه اضافی مدرسه را هم باید پرداخت کنند.

اجبار هر ساله ای به اسم لباس فرم!

مادر دانش آموز دبستانی نیز عنوان کرد: مدارس برای روپوش دانش آموزان مکان های به خصوصی را معرفی میکنند که باوجود هزینه زیاد، کار بدون کیفیتی را تحویل میدهند و مدارس هم اصرار بر این دارند که حتماً باید از این اماکن خرید کنید، بدتر آنکه هرساله به اجبار باید روپوش نو تهیه کنیم، چون هر سال یک برنامه جدید برایمان پیاده می کنند!

هزینه بازسازی مدارس بر عهده والدین است؟

یکی دیگر از والدین دانش آموزان اظهار داشت: هنگامی که برای ثبت نام دخترم به مدرسه مراجعه کردم قبل از هر چیزی صحبت از شهریه کردند که دلیل این کار هم تعمیر و بازسازی مدرسه بود؛ مگر هزینه بازسازی مدارس را والدین باید بدهند؟ پس این همه بودجه که سالانه برای مدارس تحت عنوان بازسازی از دولت میگیرند کجا میرود؟