این روزها علائم خوبی از سوی اروپا به دولت اوکراین مخابره نمیشود، چه، از یکسو، سقوط شهر راهبردی باخموت قدرت بازی ارتش اوکراین را در مناطق شرقی خصوصا دونباس کاهش داده و از سوی دیگر، اروپا قدرت خطرپذیری ناشی از بازی کورکورانه در زمین آمریکا را از دست داده است.
در همین راستا؛ طی روزهای اخیر، خبر مخالفت بسیاری از کشورهای اروپایی با استمرار معافیت محصولات کشاورزی اوکراین از تعرفههای گمرکی منتشر شد.
اقداماتی که تحت عنوان حذف تعرفههای واردات محصولات کشاورزی اوکراینی در اروپا وضع شده، اکنون تبدیل به یک چالش پایدار در اروپای واحد شده است.
اقدامات موقت مورد توافق اتحادیه اروپا به تجارت چهار محصول اوکراینی گندم، ذرت، کلزا و تخمه آفتابگردان مربوط میشود.
گروهی متشکل از 12 کشور اتحادیه اروپا، از جمله آلمان و فرانسه، نگرانیهای جدی خود را از توافق اخیر در مورد ترانزیت غلات بدون تعرفه اوکراین مطرح کرده و جنجال سیاسی که بروکسل امیدوار به کنترل آن بود را دوباره شعلهور ساختهاند.
پیتشر تنها کشورهای اروپای شرقی و همسایگان اوکراین با وضع این تعرفهها و استمرار این روند مخالف بودند اما چنانچه پیشبینی میشد، اکنون کشورهای بیشتری نگرانی خود را بابت واردات بدون تعرفه چهار محصول کشاورزی اصلی اوکراین اعلام کردهاند.
پیام این موضوع، به مراتب فراتر از حوزه کشاورزی و تجاری در اروپاست و به نظر میرسد بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر تمایلی نسبت به پرداخت هزینههای جنگ اوکراین ندارند.
بروز برخی اختلافات عمده میان آمریکا و اعضای اروپایی ناتو بر سر شیوه مواجهه با مسکو، در شکلگیری این روند بیتاثیر نبوده است.
برخی بازیگران اروپایی به درستی مدعی هستند سیاستهای واشینگتن و لندن، ناتو را به سوی مواجهه با نوعی بحران غیرقابل پیشبینی سوق میدهد که عواقب و آثار ژئوپلیتیکی آن برای اروپا به مراتب سختتر از آمریکا است.
از این رو کشورهایی مانند آلمان و فرانسه که اتفاقا با سیاستهای نادرست و پُرخطر خود از آغاز جنگ اوکراین تاکنون مانع از برقراری میز مذاکرات صلح میان کییف و مسکو شده بودند، اکنون بیش از پیش از دیپلماسی و اهمیت جایگاه آن در پایان دادن به جنگ سخن میگویند!
چالش اخیر بر سر قرارداد معافیت گمرکی محصولات اوکراینی، شوک دیگری را به رئیس جمهور اوکراین وارد ساخته و اکنون «ولودیمیر زلنسکی» بیش از هر زمان دیگری نسبت به نگاه ابزاری آمریکا و اتحادیه اروپا نسبت به کشورش آگاه شده است اما این پشیمانی دیرهنگام شاید دیگر سودی برای او و مردم کشورش نداشته باشد.
این قرارداد ماه گذشته پس از آن منعقد شد که لهستان، مجارستان، اسلواکی، رومانی و بلغارستان مدعی شدند هجوم غلات اوکراینی باعث افزایش رقابت ناعادلانه و کاهش قیمتها برای کشاورزان محلی کشورهای غیر اوکراینی شده است.
این راه حل هم اکنون توسط گروه بزرگتری از کشورهای عضو به چالش کشیده شده که معتقدند این توافق با قوانین تجاری بلوک مغایر است، شفافیت ندارد و نیاز به رایزنیهای بیشتر دارد. این 12 کشور همچنین درباره تأثیر سوء احتمالی این روند بر بازارهای اروپایی هشدار دادهاند.