ادامه مذاکرات وین و افزایش تحرکات هیات‌ها؛ آیا تحولاتی در راه است؟

هنگ رفت و آمد هیات‌ها بین هتل کوبورگ محل برگزاری مذاکرات اعضای برجام و هتل ماریوت که جلسات بین هیات آمریکایی با گروه ۱+۴ و اتحادیه اروپا برگزار می شود  افزایش یافته است.

هتل کوبورگ و ماریوت درست مقابل یکدیگر در دو سوی یک خیابان دارند. هیات‌های گروه 1+4 پس از جلسات با هیات ایرانی در هتل کوبورگ، راهی آن سوی خیابان شده تا با هیات آمریکایی، درباره آخرین وضعیت گفت‌وگوها رایزنی کنند.

دیشب برای سومین شب متوالی اعضای گروه ۱+۴ و اتحادیه اروپا با نماینده ویژه ایالات متحده آمریکا در امور ایران، تشکیل جلسه دادند. عمده جلسات بین هیات‌ها این روزها  در ساعات بعد از ظهر به وقت محلی آغاز می‌شود و تا پیش از نیمه شب ادامه دارد.

میخائیل اولیانوف مذاکره کننده روسیه  در توئیتی نوشت: مشارکت کنندگان برجام (بدون حضور هیات ایران) و ایالات متحده یک بار دیگر عصر امروز(سه شنبه) برای تبادل نظر در مورد بهترین راه برای تسریع مذاکرات وین ملاقات کردند.  وی پیشتر از دیدار سه جانبه روسای هیات‌های روسیه، چین و آمریکا خبر داد اما درباره جزئیات آن اظهارنظر نکرد.

هیات‌ها برای تردد بین کوبورگ و هتل ماریوت ، ناگزیر به عبور از کنار خیمه محل استقرار خبرنگاران هستند و این شاید تنها فرصتی است که نمایندگان رسانه‌ها می توانند درباره فضای مذاکرات از هیات‌ها پرس و جو کنند. در واقع از ساعت ۱۸ که خیمه خبرنگاران تعطیل می‌شود، افراد حاضر در فاصله بین خیمه تا در ورودی هتل ماریوت که حدود ۱۶ متر است مستقر می‌شود و هیات‌ها هم برای ورود به هتل ماریوت باید از این گذرگاه عبور کنند. با این حال هیات‌ها به سرعت از کنار خبرنگاران عبور کرده و یا در حد کلماتی کوتاه و کلی که صرفا اشاره کلی به ادامه گفت‌وگوهاست و محتوای دیگری ندارد، اظهار نظر می کنند.

اما کمی از دور تر از محل برگزاری مذاکرات، دو تحول مهم در طول ۲۴ ساعت رخ داد که می‌تواند در روند مذاکرات تاثیرگذار باشد.  سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به پرس تی وی گفت که مذاکرات رئیس سازمان انرژی اتمی و آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای به پیشرفت و کاهش اختلاف نظرها در مورد چند موضوع منجر شده است. خطیب زاده بیان داشت: قصد ندارم وارد جزئیات شوم اما می‌توانم پیش‌بینی کنم که دو طرف به زودی به تفاهم برسند.

 حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفت: شب گذشته به توافق خوبی با آژانس دست پیدا کردیم که می‌تواند برخی نگرانی‌های ادعایی درخصوص برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران را برطرف کرده و تداوم بیش از پیش همکاری‌های متقابل با آژانس را به دنبال داشته باشد.

 امیرعبداللهیان در آخرین روز از همایش «گردهمایی رؤسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه» با اشاره به گفت و گوهای جاری در وین میان جمهوری اسلامی ایران و نمایندگان۱+۴ اظهار کرد: گفت و گوهای عزت‌مندانه از ابتدای عمر دولت در دستور کار بوده و کماکان نیز همین رویکرد با جدیت و سخت کوشی تیم مذاکره کننده دنبال می‌شود.

یکی از موارد اختلاف نظر آژانس انرژی اتمی و ایران تعویض دوربین‌های نظارتی این سازمان در مجتمع تسای کرج است که بعد از اقدامات خرابکارانه تروریستی در تأسیسات هسته‌ای ایران آسیب دیده است. دو طرف ۱۲ سپتامبر (۲۱ شهریور) با صدور بیانیه‌ای مشترک درباره سرویس دوربین‌ها و جایگزینی کارت های حافظه “تجهیزات مشخص شده” توافق کردند.

اما آژانس فراتر از توافق صورت گرفته خواستار نصب مجدد دوربین های نظارتی شد که با مخالفت جمهوری اسلامی ایران مواجه و ۲۶ سپتامبر (۴ مهر) در گزارشی مدعی شد که ایران چنین اجازه‌ای را از کارشناسان این سازمان سلب کرده است.

کاظم غریب آبادی سفیر سابق ایران نزد سازمان‌های بین المللی مستقر در وین همان زمان تصریح کرد: از آنجا که تحقیقات امنیتی و قضایی در مورد مجتمع تسای کرج همچنان ادامه دارد، تجهیزات نظارتی این مجتمع در زمره تجهیزات تحت سرویس فنی قرار نمی گیرند. به همین خاطر بود که از عبارت “تجهیزات مشخص شده” در بیانیه مشترک  استفاده شد.

از این منظر، پیشرفت در مذاکرات آژانس و ایران در حالی که این سازمان وظیفه راستی آزمایی اجرای برجام را برعهده دارد می‌تواند تاثیر مثبتی بر روند مذاکرات داشته باشد.

از سویی،  در آن سوی اقیانوس اطلس نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی دوازدهمین گزارش آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ در خصوص برجام برگزار شد. گوترش در این نشست از روند مذاکرات وین استقبال و بر ضرورت رفع تحریم‌های هسته‌ای یکجانبه آمریکا علیه ایران و بهره مندی ایران از مزایای اقتصادی برجام تاکید کرد.

این دو تحول مهم لحن تهدیدآمیز طرف‌های غربی را تاحدودی  تعدیل داده و  منابع اروپایی به ایرنا گفتند که باب دیپلماسی در مذاکرات قویا باز است و « ما به طور جدی و با حسن نیت در مذاکرات وین برای احیای (مفاد) برجام کار می کنیم»

به این ترتیب مذاکرات ادامه دارد و شنیده‌ها حاکیست که  نمایندگان سه کشور اروپایی عضو برجام با مذاکره کننده ارشد ایران ملاقات خواهند کرد. شنیده‌ها حاکیست که احتمالا نشست کمیسیون مشترک برجام روز جمعه برای جمع‌بندی گفت‌وگوها برگزار خواهد شد. البته منبع رسمی هنوز این خبر را تائید نکرده است