حمید خوشآیند کارشناس ارشد مسائل سیاسی – مذاکرات جاری در وین روند دشواری را سپری میکند و پیشبینی آینده آن سخت است. دو موضوع بیش از هر چیز دیگری جلوه میکند: نخست، ایستادگی ایران بر مواضع خود و دوم، نقش نیابتی طرفهای اروپایی برجام که با یک عملیات روانی و رسانهای پیچیده همراه شده است.
«لارنس نورمن» خبرنگار والاستریت ژورنال به نقل از یکی از دیپلماتهای اروپایی نوشته است: «تا این تاریخ نتوانستهایم وارد هیچ گفتگوی واقعی شویم. داریم وقت ارزشمند را با مواضع جدید ایران از دست میدهیم که انطباقی با برجام نداشته و یا فراتر از آناند. زمان در حال گذر است. بدون پیشرفت سریع، با توجه به پیشرفت سریع فعالیتهای هستهای ایران، برجام تبدیل به یک پوسته خالی شده است».
کلیگویی دیپلمات ناشناس اروپایی به والاستریت ژورنال در حالی است که هفته قبل جمهوری اسلامی از طرفهای اروپایی و آمریکا خواست هر جا موردی از عدم انطباق پیشنهادها تیم مذاکرهکننده ایرانی با برجام دیدند آن را اعلام کنند که تاکنون هیچ عدم انطباقی در این زمینه به ایران اعلام نشده است و یا به قول علی باقری، عضو ارشد تیم مذاکرهکننده کشورمان در وین، تاکنون نمایندگان غربی هیچ پیشنهادی ارائه نکردهاند!
در واکنش به این اظهارات، سید محمد مرندی، مشاور رسانهای هیئت مذاکرهکننده ایرانی با انتشار توئیتی به زبان انگلیسی نوشت: «ایران تحت تأثیر این بازی قرار نمیگیرد. مذاکرهکنندگان اروپایی باید به این واقعیت عادت کرده باشند که ایران هیچچیز کمتر از اجرای کامل و قابل راستی آزمایی برجام را نخواهد پذیرفت. زمان برای این دیپلماتهای اروپایی چیز ارزشمندی نبود، آنوقت که ایران به تعهدات خود پایبند بود و آنها با تحریم در حال قتل بچهها بودند!».
سه کشور اروپایی نقش کاملاً هماهنگ شدهای در مذاکرات وین برای اخذ امتیازات بیشتر از ایران بازی میکنند. درحالیکه فرانسه همانند سالهای قبل نقش پلیس بد را بازی میکند، انگلیس مواضعی همسو با رژیم صهیونیستی اتخاذ کرده و آلمان نیز بهنوعی تلاش میکند نقشی بین این دو کشور بازی کند. در حقیقت سه کشور مذکور در غیاب نماینده آمریکا و با فشار لابیهای صهیونیستی، به دنبال تأمین حداکثری منافع از طریق به گروگان گرفتن روند مذاکرات هستند.
به عبارتی نقش این سه کشور در مذاکرات، یک نقش نیابتی به نمایندگی از آمریکا و رژیم صهیونیستی است و انطباقی با قواره اتحادیه اروپا ندارد. برای همین است که در روزهای گذشته شاهد خشم مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و معاون وی و سایر مسئولان اتحادیه بودهایم.
واقعیت مذاکرات وین حکایت از آن میکند که تاکتیک فشار از بیرون و چانهزنی از داخل که با یک پیوست رسانهای و عملیات روانی سنگین توسط کشورهای غربی عضو برجام بهمنظور تحت تأثیر قرار دادن تیم مذاکره کننده ایرانی در وین و ملت و دولتمردان ایرانی، همزمان و بهموازات هم دنبال میشود؛ اما تاکنون این سیاست غربی، موجب تنزل مواضع محکم ایران در وین نشده است.
تجربه برجام طی سالهای گذشته نشان میدهد، ایران به چیزی کمتر از رفع کامل تحریمها و انتفاع از منافع اقتصادی برجام رضایت نخواهد داد.